به گزارش «دنیای بورس»، دنیای اقتصاد نوشت: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران پس از گذشت دو ماه دومین سوپرکانال را نیز فتح کرد و به ارتفاع بی‌سابقه ۲ میلیون واحد رسید. تا چندی پیش کمتر کسی از بین تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند که بازار سهام با چنین سرعت شتابانی پیش برود؛ اما هجوم پیوسته و غیرمترقبه ورود پول‌های جدید به تالار سهام در سایه حمایت‌های همه‌جانبه دولت، رویایی‌ترین دوران بازار سرمایه را هم از حیث میزان بازدهی و هم از حیث ضریب نفوذ در بین آحاد مردم رقم زده است.
در این میان ۲۴ روز متوالی است که مالکیت سهام به طور بی‌وقفه به دست سرمایه‌گذاران خرد سپرده شده است. در این مدت تقریبا روزی ۲هزار میلیارد تومان تقاضای جدید از سوی بازیگران خرد وارد بازار سهام شده است که حکایت از اشتهای طیف مردم برای پیوستن به رالی تاریخی سهام دارد. از این رو رشد دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای در ۸۸ روز کاری سپری شده از سال ۹۹ از ۲۹۲ درصد فراتر رفت و ارزش کل بازار سهام در مجموع بورس و فرابورس نیز به مرز ۹۰۰۰ هزار میلیارد تومان نزدیک شد.
سرانجام طلسم عبور شاخص کل بورس تهران از مرز روانی ۲میلیون واحد شکسته شد. به این ترتیب روز یکشنبه نماگر اصلی بازار سهام با رشد ۴۹ هزار و ۸۷۰ واحدی به ارتفاع بی‌سابقه ۲ میلیون و ۱۱ هزار واحد رسید. از این رو رشد دماسنج تالار شیشه‌ای در تنها ۸۸ روز کاری سپری شده از سال ۹۹ از ۲۹۲ درصد فراتر رفت. این روزهای تاریخی درحالی پشت‌سر گذاشته می‌شوند که نه تنها از عطش خرید در بازار سهام کاسته نشده؛ بلکه سخن از سودهای قابل کسب در بورس نقل هر محفلی است و عموم مردم که خود را جامانده می‌بینند، به امید کسب سود روانه کارگزاری‌ها شده‌اند.
از این رو دیروز ارزش معاملات خرد سهام در مجموع بورس و فرابورس نیز به نزدیک ۲۸ هزار میلیارد تومان رسید که هر چند نتوانست رکورد قبلی را جابه‌جا کند اما در سطوح قابل توجهی قرار دارد. ضمن آنکه سهامداران خرد برای بیست و چهارمین روز متوالی جایگاه خود در زمین خرید را حفظ کردند و ارزش کل بازار سهام نیز به مرز ۹هزار هزار میلیارد تومان نزدیک شد.
قامت بورس: دیروز اکثر سهام بورسی معاملات روزانه را با رشد قیمت به انتها رساندند؛ به‌طوری‌که از مجموع ۳۱۶ نماد فعال در این بازار، شاهد رشد قیمت سهام ۲۱۹ بنگاه بورسی بودیم و در مقابل ۹۵ نماد معاملات روز یکشنبه را با افت قیمت به پایان رساندند. عطش تقاضا برای ورود به گردونه معاملات سهام در این روز سبب شد تا نماد معاملاتی ۱۳۳ شرکت (معادل ۴۲ درصد) با مازاد تقاضا روبه‌رو شوند و شاهد صف خرید چند هزار میلیارد تومانی باشند.
با این حال این روزها شناسایی سود از سوی سهامداران نیز سریع‌تر فعال میشود و با هر افزایش قیمتی، سمت عرضه سهام نیز سنگین میشود. دیروز نیز در فضای مثبت بازار، شاهد مازاد فروش در ۴۳ نماد معاملاتی بودیم. با این حال همچنان خریداران نسبت به فروشندگان برتری دارند که میل به ورود سرمایه‌های سرگردان را نشان می‌دهد.
سهم کالایی ها: ارزش معاملات خرد روز گذشته تنها در بورس تهران به حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان رسید. به ویژه آنکه در ساعات پایانی بازار از یکسو موجی از شناسایی سود میان معامله‌گران فعال شد و از سوی دیگر همچنان خریداران دست به نقدی حضور داشتند که مترصد خرید بودند و با عرضه برخی صف‌های خرید، موقعیت را مناسب شناسایی کردند و به گردونه سهام پیوستند.
در این میان نگاهی به دادوستد سهام در صنایع بورسی حاکی از گردش یک‌سوم نقدینگی روزانه در میان سهام کالایی بازار و قرار گرفتن زیرمجموعه‌های کامودیتی‌محور در صدر نمادهای اثرگذار بر رشد شاخص کل است. هر چند با توجه به کمبود اطلاعات نمی‌توان تخمین زد که چه میزان از نقدینگی موجود در بازار حاصل ورود پول‌های تازه و چه میزان از آن به اعتبارات مربوط است اما قدرت نقدینگی مهم‌ترین عاملی است که این روزها اوج‌گیری قیمت سهام را به‌دنبال دارد. در این میان نباید از افزایش انتظارات تورمی نیز غافل شد.
حقیقی‌ها همچنان می‌تازند: یافته‌ها نشان می‌دهد ۲۴ روز متوالی است که معامله‌گران حقیقی جایگاه خود را در سمت خرید سهام حفظ کرده‌اند و حتی افت قیمت سهام نیز نتواسته این گروه از بازیگران سهام را وادار به عقب‌نشینی کند. در این بازه زمانی حقیقی‌ها در مجموع اقدام به خرید ۳۳۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد‌تومانی کرده و در مقابل حدود ۲۹۳ هزار میلیارد تومان فروش ثبت کرده‌اند.
از این رو خالص خرید حقیقی‌ها در ۲۴ روز گذشته تاکنون بالغ بر ۴۳ هزار و ۴۶۰ میلیارد تومان برآورد شده است که پیش از این نظیری برای آن یافت نمی‌شود. در این مسیر دیروز نیز شاهد جابه‌جایی یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون سهم به ارزش ۳ هزار و ۶۷۰ میلیارد تومان از پرتفوی سهامداران حقوقی به سبد سهام معامله‌گران خرد بازار بودیم. در این میان گروه چندرشته‌ای صنعتی با محوریت «وبانک» و «شستا» در صدر جذب نقدینگی خرد قرار داشتند و دیروز خالص خرید بیش از یک هزار و ۵۴۰ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی را تجربه کردند.
پالایشی‌ها نیز همچنان در مرکز توجه حقیقی‌ها قرار دارند و روز گذشته شاهد جابه‌جایی ۵۷۰ میلیارد تومان از پرتفوی حقوقی به سبد سهام حقیقی‌ها بودند. در آن‌سوی بازار اما گروه‌های کوچک‌تر بازار شامل سیمان، محصولات غذایی و انبوه‌سازان با بیشترین خروج پول حقیقی مواجه شدند.
رشد روزانه ۳میلیارد دلاری: مجموع ارزش دو بازار بورس و فرابورس روز گذشته به حدود ۸۹۰۰ هزار میلیارد تومان رسید. به این ترتیب از زمانی که شاخص کل بورس تهران موفق به فتح پایدار سطح یک میلیون واحد شد تا روز گذشته، ارزش کل بازار حدود دو برابر شده است. از این رو در حال حاضر با احتساب دلار ۲۳هزار تومانی، ارزش کل بازار سهام حدود ۳۹۰ میلیارد دلار برآورد میشود که نسبت به دو ماه گذشته (شاخص یک میلیونی)، حدود ۱۲۵ میلیارد دلار به ارزش کل بازار افزوده شده است. به عبارتی روزانه شاهد افزایش حدود ۳ میلیارد دلاری این متغیر بودیم.
فرصت یا تهدید: بازده بازار سهام از ابتدای سال۹۹ تاکنون از ۲۹۰ درصد فراتر رفته است و هر روز شاهد ثبت رکوردهای جدیدی در این بازار هستیم. از رقم شاخص کل گرفته تا ارزش دادوستدها و ورود پول حقیقی و البته صدور کدهای معاملاتی و آمار مشارکت‌کنندگان در رویدادهای عرضه اولیه. هرچند این رکوردها به نوبه خود مشکل‌ساز نخواهند بود، اما در صورت کاهش جذابیت بازار سهام به هر دلیلی، هجوم این حجم از نقدینگی به بازارهای موازی نظیر مسکن، ارز یا سکه می‌تواند نویددهنده تشدید تورم در سال‌های بعد باشد.
بنابراین در کنار توسعه عرضی بازار سهام با افزایش عرضه اولیه شرکت‌های بزرگ، افزایش شناوری سهام و دوطرفه کردن بازار، توسعه بازار بدهی است که می‌تواند مانع از وقوع ابرتورم در اقتصاد ایران باشد. به عبارت دیگر این سیاست می‌تواند موجب افزایش جذابیت نرخ بهره بدون ریسک در بازار سهام و بنابراین کاهش رشد پول و افزایش شبه‌پول و در نتیجه جلوگیری از افزایش شدید تورم شود تا علاوه بر حل تنگناهای مالی به روش غیرتورمی، مانع از فرار سرمایه از بازار سهام شود.
رشد آهسته شاخص در قله ۲ میلیونی
در گزارش دیگری آمده است، انتظارها برای عبور شاخص از مرز ۲ میلیون دیروز به پایان رسید و با رد شدن از این مرز، شاخص بورس تهران در کمتر از ۳ ماه، دو برابر شد. در هفته گذشته شاخص دوبار به سمت عبور از این کانال حرکت کرده بود، اما هر بار در فتح این کانال ناکام ماند و حتی آخر هفته‌ای منفی را پشت سرگذاشت. دیروز بالاخره مقاومت شاخص شکست و کانال ۲ میلیونی رویت شد.
حالا این پرسش مطرح است که آینده بازار چه خواهد شد؟ آیا رشد شاخص با سرعت چند ماه قبل همچنان ادامه‌دار خواهد است یا باید منتظر ریزش آن بود؟ اغلب کارشناسان بازار سرمایه که با «دنیا‌ی‌اقتصاد» گفت‌وگو کرده‌اند، معتقدند برگشت بازار بسیار دور از انتظار است و رشد شاخص بعد از عبور از مرز ۲ میلیون همچنان ادامه خواهد داشت؛ اما از سرعت این رشد کاسته خواهد شد.
سرعت رشد شاخص افت می‌کند
- پیمان حدادی | کارشناس بازار سرمایه
بسیاری اعتقاد داشتند وقتی بازار سرمایه شاخص 2 میلیون را رد کند به سرعت رشد خواهد کرد اما من چنین اعتقادی ندارم. البته باید تاکید کنم که شاخص کل رشد خواهد داشت و احتمالا تا محدوده 2میلیون و 300 هزار یا 2 میلیون و 400 هزار واحد هم بالا برود، ولی این رشد با سرعتی بسیار کمتر نسبت به گذشته رقم خواهد خورد. این رشد عمدتا با سهام شرکت‌هایی غیر از سهام شرکت‌های شاخص‌ساز محقق خواهد شد. در اینجا نیز باید تاکید شود در مورد رسیدن شاخص به 2 میلیون واحد و رد کردن آن نگرانی وجود دارد، ولی این نگرانی می‌تواند قابل رفع باشد. رفع این نگرانی نیز به این صورت است که عرضه بازار به‌صورت درست مدیریت و کفه عرضه اولیه‌ها سنگین‌تر شود. در اینجا البته منظور عرضه اولیه سهام شرکت‌های بزرگ است نه شرکت‌های کوچک. علاوه بر این باید راه‌های تامین مالی شرکت‌ها باز شود. بنابراین نسبت به رشد شاخص نگرانی وجود دارد ولی نگرانی چندان زیاد نیست که بگویم پیامدهای منفی به دنبال خواهد داشت؛ چون قابل مدیریت است.
همچنین علاوه بر افزایش عرضه اولیه سهام شرکت‌های بزرگ، دولت باید زودتر تکلیف صندو‌‌ق‌های ETF را مشخص کند که سرانجام آنها چه خواهد شد. اکنون یکی از ابهامات بزرگ بازار سرمایه تعیین تکلیف نشدن همین صندوق‌هاست که معلوم نیست دارادوم و سوم چه زمانی عرضه خواهند شد. بسیاری از سرمایه‌گذاران در انتظار تصمیمات جدید دولت برای بازار سرمایه هستند در صورتی که دولت تکلیف این قضیه را روشن کند احتمالا بازار وارد فاز جدیدی میشود.
روند صعودی بازار ادامه‌دار است
- پیمان ارمغان | تحلیلگر بازار سرمایه
رسیدن شاخص کل به 2 میلیون واحد و رد شدن از آن موضوع روانی مهمی برای بازار سرمایه بود که زمانی که عرضه‌ها زیاد شد، شاخص کل دو سه بار سعی کرده بود از این مرز عبور کند که محقق نشد. البته دیروز نیز عرضه‌ها زیاد بود ولی با این حال شاخص از کانال دو میلیون عبور کرد. به نظر نقدینگی موجود در بازار اجازه اصلاح چندانی نمی‌دهد. در کل میتوان گفت عبور شاخص از 2میلیون واحد نوید بخش این است که روند صعودی بازار ادامه‌دار خواهد بود.
اکنون ابعاد بازار بسیار بزرگ شده و قطعا هرچه این ابعاد بیشتر شود، از سرعت رشد کاسته خواهد شد. بنابراین طبیعی است که سرعت رشد بازار از اینجا به بعد مقداری متعادل‌تر شود. همچنین به نظر می‌رسد اگر این روند به روند اصلاحی تبدیل شود، یعنی چند روز منفی شود (مثل اتفاقی که هفته گذشته افتاد و بازار چند روز منفی بود) و دوباره در مسیر خود قرار گیرد هم برای کلیت بازار بهتر است و هم روند رشد بازار احتمالا منطقی‌تر خواهد شد.
از ابتدای سال جاری با توجه به حجم زیاد نقدینگی در بازار پیش بینی‌هایی در مورد عبور شاخص از 2 میلیون واحد می‌شد با این حال برخی تحلیلگران در مورد حبابی بودن بازار هشدارهایی می‌دادند. در همان مقطع نیز بنده بارها اعلام کرده‌ام اگرناظران بازار بتوانند روند ورود نقدینگی به بورس را با اهرم‌های خاص مدیریتی، کنترل کنند، اتفاق بدی که بخواهد سرمایه گذاران را ناامید کند، رخ نخواهد داد. اصلاح قیمت در شرایطی که بازارسرمایه همچنان برای عموم مردم جذابیت دارد باعث ورود بیشتر نقدینگی به بورس میشود که با درایت مدیران این بخش قطعا به نفع سرمایه گذار خواهد بود.
رشد سریع شاخص نگران‌کننده است
- حسام حسینی | کارشناس بازار سرمایه
اینکه بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها با سرعت بیشتری رشد می‌کند، نگران‌کننده است. اکنون بازار سرمایه با سرعت زیادی در حال پیشروی است و نگرانی‌هایی را به دنبال دارد، زیرا این روند صعودی سود دهی به قدری عجیب و بی‌پشتوانه است که سرمایه‌گذار را با اما و اگرهای بسیاری مواجه می‌کند. بنابراین این رشدها اگر قرار باشد به هر قیمتی اتفاق بیفتد، بازار سرمایه را به دردسر می‌اندازد. اینکه روند رشد بازار سرمایه تا چه زمانی ادامه دارد، بستگی به سیاست‌های پولی بانک مرکزی دارد. ممکن است فشار نرخ بهره باعث شود بازار مقداری از وضعیت شیدایی دربیاید. اکنون فرمان بانک مرکزی فرمان انقباضی است که اگر تداوم داشته باشد از رشد بازار سرمایه کاسته میشود.
کوچک‌ترین تغییر در نرخ سود بانکی می‌تواند حجم زیادی از نقدینگی را از بورس به بخش‌های دیگر هدایت کند، اما با توجه به اینکه دولت و مسوولان از ابتدای سال به صراحت حمایت خود را از سرمایه‌گذاری مردم دربورس نشان داده‌اند احتمال اینکه با توقف رشد شاخص مواجه شویم، بسیار کم است. خبرهایی در مورد برنامه ریزی دولت برای عرضه‌های اولیه نیز به گوش می‌رسد که حاکی از برنامه‌ریزی دولت برای بازار سرمایه است. از آن‌جا که دولت در شرایط تحریمی قرار دارد و با کمبود منابع مالی دست به گریبان است میتوان گفت برای کمبود منابع مالی خود حساب ویژه‌ای روی بازارسرمایه باز کرده است.
پول وارد بازار شود شاخص بالاتر از دو‌میلیون می‌رود
- فضل‌الله معظمی | تحلیلگر بازار سرمایه
چون پول زیادی به بازار سرمایه وارد شده، شاخص تا این حد رشد داشته و مرز دو میلیون را هم رد کرده است. ادامه رشد نیز به رفتار مردم بستگی دارد و چندان قابل پیش‌بینی نیست؛ اگر همین‌طور پول وارد بازار شود شاخص بالاتر از 2 میلیون هم می‌رود ولی اگر مثل این چند ماه پول وارد بازار نشود طبیعی است که شاخص در این محدوده بماند و رشد نکند. اکنون نمی‌توان درباره ادامه رشد شاخص دقیق نظر داد اما میتوان گفت هر بازاری که زیاد رشد کند باعث نگرانی است.
بازار سرمایه از ابتدای امسال تا به الان 1300 درصد افزایش داشته است؛ یعنی شاخص 516 هزار واحدی تنها در عرض چند ماه به دو میلیون رسیده است و همین مساله نگران‌کننده خواهد بود. اما یکی از نکات جالب بازار سرمایه در این دوران غیرقابل پیش‌بینی بودن آن است. به نظر من هیچ کسی نمی‌تواند در مورد ادامه روند شاخص پیش‌بینی دقیقی کند.همه چیز به رفتار سرمایه‌گذار و سیاست‌های حمایتی دولت از بورس باز می‌گردد، رفتار دولت در بازار سرمایه بسیار تعیین‌کننده است و بعید می‌دانم ترمز شاخص کل در این مقطع کشیده شود.
برگشت بازار بسیار دور از تصور است
- احمد مهجوری | کارشناس بازار سرمایه
چند روز پیش شایعاتی مطرح شد که قرار است دامنه نوسان بورس و فرابورس از پنج‌درصد به 2 درصد کاهش یابد؛ اگر این اتفاق بیفتد سرعت رشد شاخص کمتر و واقعی‌تر هم میشود ولی فکر نمی‌کنم سرعت رشد آن مانند چند ماه قبل باشد. این نکته را نیز باید در نظر داشت که رشد شاخص هم تا حدی منطقی است و از آن به بعد منطقی نخواهد بود. اکنون قیمت سهام شرکت‌ها با قیمت دلار فعلی به ارزش‌های واقعی خود رسیده‌اند، اما رشد بیش از این انتظار بجایی نیست. رشدی که شاخص کل تاکنون داشته رشد غیرمنطقی نبوده از این رو نگران‌کننده هم نیست، چون باید مساله ارزش جایگزین را هم در نظر گرفت.
سهام شرکت‌ها تازه به ارزش واقعی خود رسیده‌اند و دلیلی وجود ندارد از ارزش آنان کم شود و ریزش داشته باشند. البته باید موارد استثنا را جدا کرد. در نهایت پیش‌بینی نمی‌شود که سرعت رشد بازار بعد از این مانند چند ماه قبل باشد اما برگشت بازار بسیار دور از تصور است. برخی پیش‌بینی‌ها از حبابی بودن بازار خبر می‌دهد درحالی که بعد اصلاح قیمتی و تنفس بجایی که رخ داد جلوی رشد فزاینده قیمت‌ها گرفته شد. از این رو اگر سیاست‌گذاران بازار سرمایه بتوانند با اصلاحات قیمتی که انجام می‌دهند بازار را مدیریت کنند، بازار از شرایط حبابی بودن عبور خواهد کرد.