برآورد از تقاضای جهانی
محمد ابراهیم یوسف زادگان| عضو هیات مدیره موسسه متانول و آمونیاک آینده*
دورنمای تقاضا برای متانول بر اساس گزارش متانکس ۷ درصد در سه سال آینده نیز ۶.۵ درصد افزایش یافت. برای افزایش تولیدات متانول کشور با ایجاد طرحهای جدید و بازار مصرف نگرانی خاصی وجود ندارد و در آینده MTO یا تکمیل زنجیره متانول از جایگاه بالایی برخوردار خواهد شد. تا سال ۲۰۰۷ تنها از متانول به عنوان ماده شیمیایی استفاده میشد اما از آن سال به بعد تکمیل زنجیره متانول و پروژههای MTO (متانول به الفین) ،MTP(متانول به پروپیلن)و همچنین استفاده از متانول به عنوان سوخت در نظر گرفته شده که بر اساس تحقیقات واحد MTO بسیار سودآور است.
در جهان بهطور کلی متانول از منابع مختلف تولید میشود که شامل ۶۵ درصد از گاز طبیعی، ۳۵ درصد از زغال سنگ و کمتر از یک درصد از بایومس است.
در مورد استفاده از متانول در بخش سوخت باید گفت، در آینده نه چندان دور از متانول در بخش سوخت در قالب DME ، MTBE،BLENDINGو بایودیزل استفاده خواهد شد. سوخت DME هنوز بهطور جدی در ایران مورد توجه قرار گرفته نشده است، این در حالی است که شرکت مهندسی گاز با انجام تحقیقات لازم این سوخت پاک را توصیه کرده است، زیرا DME از لحاظ محیط زیست بسیار قابل قبول است و میتواند جایگزین خوبی به جای گازوئیل و LPG شودو نیز به عنوان سوخت پاک در کشتی ها مصرف شود.
در مورد پتانسیلهای جدید مصرف متانول در ایران نیز باید گفت، تمایل تولیدکنندگان چینی به سرمایهگذاری در طرحهای MTO در کنارواحدهای متانول به منظور حذف کرایه حمل یکی از پتانسیلهای موجود است که باید از آن استفاده کرد. همچنین تولید DME به عنوان سوخت پاک و جایگزین و برنامهریزی شده به جای گازوئیل و در مواردی LPG، ایجاد تسهیلات عرضه متانول به عنوان تحویل سوخت به کشتیهای اقیانوس پیما در مناطق چابهار ، جاسک و عسلویه با هماهنگی وزارت نفت و سازمان کشتیرانی ایران و سازمان جهانی کشتیرانی برای بانکرینگ متانول ازدیگر پتانسیلهای جدید مصرف در کشور است که باید بالفعل شود.
شرکت بازرگانی مشترک بین تولید کنندگان متانول
محمدرضا میراحمدی| مدیر عامل پتروشیمی زاگرس
در مورد وضعیت جاری و چشم انداز بازار متانول باید عرض کنم مصرف جهانی در دنیا برای متانول نه تنها رو به کاهش نیست بلکه مصارف جدید مانند استفاده از متانول برای تولید سوخت پاک نیز در حال اضافه شدن به تقاضاهای قبلی است اما مساله مهم چگونه فروختن و بازارهای مقصد متانول ایران است در حال حاضر بزرگترین بازار مصرف متانول جهان چین است که در سال گذشته میلادی ۶۲ میلیون تن مصرف داشته و تنها ۵۳ میلیون تن تولید کرده است و بقیه را از کشورهای دیگر تامین کرده است.
چین در حال حاضر ۸۰ درصد متانول خود را از زغال سنگ و ۲۰ درصد آن را از گاز طبیعی تولید میکند اما با چالش محیط زیستی مواجه است و باید واحدهای زغال سنگی را تعطیل کند، به همین دلیل صادرات متانول به مرور بیشتر خواهد شد به شرط آنکه تولید کنندگان متانول عرضه همگرا و هماهنگ داشته باشند در غیر این صورت خریداران از تفرق بین تولید کنندگان سوء استفاده خواهند کرد .
تاکنون دو سمینار با حضور تولید کنندگان و طرح های تولید متانول برگزار شده است که اهم اقدامات آن پیگیری ثبت شرکت بازرگانی مشترک بین تعدادی از تولیدکنندگان ایرانی متانول برای فروش مشترک در بازارهای صادراتی است یعنی همه در یک سبد تحت عنوان متانول ایران صادر شود. همچنین این بازرگانی مشترک می تواند در رابطه با حمل و نقل نیز هماهنگی ایجاد کند.
*موسسه متانول و آمونیاک آینده در سال ۹۷ به عنوان موسسهای غیر تجاری توسط جمعی از متخصصین با سابقه صنعت متانول و آمونیاک کشور تاسیس شد.