دنیای اقتصاد: افزایش هزینه‌های مربوط به تولید مواد خام از یکسو و کاهش قیمت محصولات در سوی دیگر دو عاملی هستند که نگرانی‌هایی را در برابر تولیدکنندگان الکترودهای گرافیتی قرار داده‌اند. شرکت HEG و شرکت گرافیت هند دو شرکتی هستند که طی چند ماه اخیر نزدیک به ۳۰ درصد قیمت محصولات خود را کاهش داده‌اند که دلیل آن کاهش قیمت محصول است با این حال به‌عنوان مثال کک‌سوزنی به‌عنوان یک کالای اصلی که در تولید الکترودهای گرافیتی کاربرد دارد ۲۴ درصد رشد قیمت را تجربه کرده است که این مسائل باعث شده کارشناسان پیش‌بینی کاهش ۳۰ درصدی حاشیه سود شرکت‌های تولیدی گرافیت را دور از ذهن ندانند.
Bloombergquint در گزارشی در این‌باره نوشت قیمت الکترودهای گرافیتی در چین از ماه نوامبر و پس از آنکه دولت چین تصمیم به کاهش تولید در کارخانه‌های فولادی گرفت، کاهش یافته است. این گزارش این میزان کاهش قیمت را از ماه نوامبر ۲۰۱۸ تا‌کنون ۳۵ درصد اعلام کرده درحالی‌که میزان کاهش قیمت این محصول در هند در سه ماهه آخر سال گذشته ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است.
تحلیلگر مک کوآری در این رابطه می‌گوید که قیمت پایین فولاد از یکسو و تحریم‌های ایران از سوی دیگر در کنار افزایش میزان ذخیره‌سازی‌ها، روی قیمت الکترود گرافیتی اثر منفی بر‌جا گذاشته است. با این حال در هند انتظار می‌رود فشارهای قیمتی طی سه ماهه چهارم امسال و سه ماهه اول سال آینده خود را نشان دهد. این در شرایطی است که واردات الکترود گرافیتی توسط ایران به دلیل آغاز مجدد تحریم‌ها بسیار سخت‌تر از گذشته شده با این حال برخی خبرها از واردات ۲۰۰۰ تن از این ماده اولیه در اواسط دسامبر حکایت دارند که این رقم بالاترین میزان از جولای پارسال بوده است. ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در منطقه منا است و به‌نظر می‌رسد بعد از یک توقف دو، سه ماهه صادرات مجدد این محصول به ایران از سر گرفته شده باشد. در حال‌حاضر رشد قیمت کک‌سوزنی روی حاشیه قیمت‌های شرکت‌های تولیدکننده اثر می‌گذارد به این ترتیب بلومبرگ پیش‌بینی‌های خود را برای این محصول در مقایسه با سال قبل کاهش داده است. چین بزرگ‌ترین صادرکننده الکترود گرافیتی به ایران محسوب می‌شود که در فاصله ژانویه تا دسامبر ۲۰۱۸ میزان صادرات سالانه خود را در حدود ۲۵ درصد افزایش داده است.
ایران ۶۷ درصد از الکترود مورد‌نیاز خود را از چین و ۱۲ درصد از هند وارد می‌کند. البته هند از ۱۸ آگوست به دلیل تحریم‌ها صادرات خود را به ایران متوقف کرد اما از ۱۸ دسامبر بار دیگر با صادرات ۲۰۰۰ تن محصول به ایران صدور این کالا از سر گرفته شده است. با این حال هنوز یکی از نگرانی‌های مهم فولادسازان آن است که تحریم‌های جدید یا تصمیمات مجدد ترامپ برای اعمال تحریم علیه تهران، هند را از صادرات الکترود گرافیتی به ایران منصرف کند. این اتفاق ممکن است حتی در مورد چین نیز بیفتد زیرا با فروکش کردن آتش جنگ تجاری بین دو کشور چین و آمریکا بعید نیست پکن سیاست‌های منعطف‌تری در قبال واشنگتن در پیش بگیرد که از آن جمله همراهی در موضوع تحریم‌های ایران است که در این صورت خطرات جدی برای فولادسازان ایرانی اتفاق خواهد افتاد.
کارشناسان معتقدند با توجه به حجم نسبتا بالای روابط تجاری بین ایران و این دو کشور که هم شامل صادرات نفت ایران و واردات کالا و مواد اولیه از آنها می‌شود شرایط برای تداوم همکاری‌ها برای واردات اقلام حیاتی مثل الکترود گرافیتی فراهم است اما این موضوع با توجه به غیر‌قابل پیش‌بینی بودن ترامپ هر لحظه ممکن است دچار اختلال شود. فولادسازان داخلی البته می‌گویند نگرانی در کوتاه‌مدت برای تامین الکترود وجود ندارد با این حال مشخص نیست این شرایط و تهدیدها تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و رفتار شرکای تجاری در برابر این تهدیدها مشخص نیست. با این مکانیزم فولادسازان امیدوارند که بتوانند خرید الکترود گرافیتی را در ازای پول نفت صادراتی به این کشورها ادامه دهند اما چون مشخص نیست الکترود جزو کالاهای تحت‌تحریم است یا نه هنوز این سیاست‌ها اعمال نشده است.
جز این دو کشور، کشورهای آلمان، اسپانیا، ژاپن و امارات صادرکنندگان اصلی الکترود گرافیتی به ایران هستند. در این رابطه به گزارش استیل‌مینت، شرایط خوبی برای واردات الکترود گرافیتی از هند وجود دارد، زیرا عمده نیاز ما از چین تامین می‌شود و پتانسیل‌های زیادی برای صادرات از هند به تهران وجود دارد. فولادسازان ایرانی علاقه‌مند هستند مواداولیه مورد‌نیاز خود را از هند خریداری کنند و محصولات فولادی خود را به این کشور بفروشند. الکترودهای گرافیتی عملیات انتقال جریان الکتریسیته را در کارخانه‌هایی که با روش قوس‌الکتریکی فعالیت می‌کنند به عهده دارد. کارخانه‌های دارای روش قوس‌الکتریکی به‌طور متوسط به ازای هر تن تولید به ۵/۳ کیلوگرم الکترود نیاز دارند بنابراین هرگونه کاهش در عرضه این محصول برای تولید فولاد خطرناک است.
در این بین البته فولادسازان داخلی اعلام کرده‌اند که فعلا چالش جدی برای تامین الکترود مورد نیاز ندارند، از طرفی امیدواری‌ها به از سر‌گیری واردات ایجاد شده که امید است مشکلات این حوزه برطرف شوند. با این حال چالشی در داخل از سمت نرخ ارز وجود دارد و آنکه رشد قیمت ارز در سال‌جاری باعث شد ناگهان قیمت الکترود چند‌برابر افزایش یابد، این در حالی است که در بازارهای دنیا نیز قیمت این کالا ناگهان در حدود ۱۰ برابر شد هرچند این قیمت بعدا تعدیل شد با این حال اثرات فزاینده‌ای را روی تولیدکنندگان فولاد قوس‌الکترونیکی ایجاد کرد.
بخش مهمی از دلیل افزایش قیمت این محصول در بازارهای دنیا افزایش تقاضا برای الکترود‌گرافیتی است زیرا به دلایل زیست‌محیطی شرکت‌های فولادی به سمت تولید با استفاده از روش قوس‌الکتریکی روی آوردند که این موضوع روی قیمت‌های جهانی اثر گذاشت. با این حال بار دیگر فشارها روی تولید این محصول افزایش یافته و همانطور که در ابتدای این گزارش گفته شد قیمت‌ها روند نزولی به خود گرفته است.
