نقشه « وتجارت » در یکسال آینده

تاریخ مجمع: دوشنبه 29/5/1397 در دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی

درصد حضار: 86 درصد

اعضای هیات رئیسه:

آقای سمیع (رئیس مجمع)

آقای مرادپور (ناظر اول -  نماینده دولت)

آقای رجبیان (ناظر دوم)

آقای نورمحمدی (دبیر)

آقای دولت آبادی (مدیرعامل)

- تقسیم سود: صفر تومان. بانک (139.5) تومان زیان ساخته است.

«بانک تجارت» (وتجارت) در سال 1358 با ادغام 11 بانک تاسیس و در سال 1388 وارد بورس اوراق بهادار شد.

گزارش هیات مدیره

 1- مدیرعامل عملکرد 3 ماهه اول سال 1397 را نشانگر کاهش زیان عملیاتی بانک دانست و گفت تمام پارامترها بهبود یافته است از جمله کاهش 2.8 درصدی هزینه پول در 4 ماهه اول سال 1397 نسبت به پایان سال 1396.

2- سهم بانک تجارت از سپرده‌های ریالی شبکه بانکی 7 درصد در سال 1396 بود که نسبت به سال قبل از آن رشد 13.6 درصدی نشان می‌دهد. در نظر داشته باشید که بانک تجارت وارد رقابت ناسالم در جذب سپرده نشد. سهم بانک تجارت از کل تسهیلات بانک‌های کشور در سال 1396 حدود 4.4 درصد شد که 14.9 درصد رشد نشان می‌دهد. در این مورد گرچه رشد تسهیلات در کل بانک‌های کشور 27 درصد بود اما لزوم رعایت بهداشت اعتباری سبب شد ریسک نکنیم.

3- اهم اقدامات صورت گرفته در سال 1396 عبارتست از:

- برگزاری جلسات متعدد برای تعیین تکلیف مطالبات بانک

- وصول 25 درصدی از مطالبات

- کاهش تعداد شعب بانک از 1659 به 1610 شعبه

- رشد 112 درصدی در مبلغ فروش دارایی‌های مازاد

- بهره‌برداری عملیاتی از شرکت معدنی (معدن مس)

- انتشار 3 مرحله اوراق گواهی سپرده

- رشد 16 درصدی مانده سپرده‌ها و رسیدن به 111 هزار میلیارد تومان

- پرداخت 55 هزار میلیارد تومان تسهیلات

4- سهم سپرده‌های کم‌هزینه در سال 1395 حدود 19.6 درصد بود که در سال 1396 به 20.4 درصد افزایش یافت. هزینه پول در بانک تجارت در سال مورد گزارش 20.71 درصد بود که سال قبل از آن 21.23 درصد بود.

5- حدود 80 درصد بدهی‌های بانک مربوط به سپرده‌های مشتریان است. از سوی دیگر 39.9 درصد منابع بانک صرف تسهیلات اعطایی و 24.2 درصد صرف مطالبات از دولت شده است. نسبت کفایت ذخیره به مطالبات غیرجاری در سال 1396 به 46.3 رسید که سال قبل 41 درصد بود و بنابراین وضعیت مناسبی را نسبت به سال قبل رقم زد.

6- در انتها برنامه‌های آتی بانک به شرح زیر اعلام شد:

- اصلاح تعداد شعب و رساندن آن به 1200 شعبه

- افزایش سهم منابع ارزان‌قیمت

- تعیین تکلیف مطالبات از دولت

- افزایش درآمدهای کارمزدی

- فروش اموال تملیکی و دارایی‌های مازاد

- بهینه‌سازی باجه‌های کارگزاری خرید و فروش سهام در شعب

- خدمات سوپرمارکت مالی مانند لیزینگ و بیمه

- همکاری با استارت‌آپ‌ها و استفاده از فناوری بلاک‌چین

- راه‌اندازی شعب بانک در پاریس، چین، روسیه و انگلیس و استفاده از امکانات بین‌المللی

گزارش حسابرس: مشروط (با 5 بند شرط)

بند 4 (بند شرط) مطالبات از دولت 16.8 هزار میلیارد بیشتر از مبلغ اصل مطالبات بوده است که شواهدی حاکی از پذیرش این موضوع توسط دولت وجود ندارد.

گفته شد روش مورد استفاده برای محاسبه درآمدهای ناشی از مطالبات دولت از پیش بر همین اساس بوده است. با توجه به تحولات بازار پول، جلسات متعددی با مسوولان دولتی برگزار شد و به تفاهمی در مرداد 1396 رسیدیم که حسابرس آن را شفاف ندانسته است و دنبال تهیه و ارائه مستندات در این زمینه به حسابرس هستیم. معتقدیم نظر ما در این زمینه درست است. در این مورد فیلمی از صحبت‌های یکی از نمایندگان مجلس به نمایش درآمد که بر وصول مطالبات بانک‌ها از دولت تاکید شده بود.

بند 5 (بند شرط) به نظر حسابرس کاهش ارزش مطالبات بانک از مشتریان به صورت مناسب محاسبه نشده است.

طبقه‌بندی مجدد وثایق تسهیلات با استفاده از شاخص قیمت بانک مرکزی صورت گرفته و فکر می‌کنیم ریسکی متوجه بانک نباشد. از سوی دیگر وثایق در هنگام ارائه تسهیلات 60 تا 80 درصد رقم کارشناسی موردعمل قرار گرفته است.

بند 6 (بند شرط) برای فروش یا تهاتر داراییهای بانک عمدتا به بانکها و موسسات اعتباری دیگر برخلاف استانداردهای حسابداری مبلغ حدود 1.49 هزار میلیارد تومان سود شناسایی شده است.

گفته شد مربوط به معاملات سال‌های 1394 و 1395 بوده و حسابرس چون پول نقدی رد و بدل نشده شناسایی سود را درست ندانسته‌اند. با توجه به نامه بانک مرکزی قرار شد معاملات کان‌لم‌یکن و سود مربوطه برگشت شود. رئیس جلسه معتقد است که برگشت این دارایی‌ها به نفع بانک خواهد بود.

بند 7 (بند شرط) محاسبات مربوط به منابع صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها سبب بدهکار کردن بانک تجارت به مبلغ 4.1 هزار میلیارد تومان شده است که بانک فقط یک هزار میلیارد تومان را قبول دارد.

مبالغ مربوط به پیش از خصوصی سازی بانک مورد قبول ما نیست.

بند 8 (بند شرط) برخی از صورت‌های مالی ارائه شده براساس استانداردهای حسابرسی نیست.

براساس الزامات بانک مرکزی بوده است.

پس از قرائت بندهای شرط، بقیه بندها  قرائت نشد و به درخواست رئیس مجمع تکالیف آن به هیات مدیره تفویض شد.

پرسش و پاسخ

1- برنامه هیات مدیره بانک تجارت برای زیان انباشته بالا چیست؟

پاسخ: بانک‌ها دارایی‌های زیادی دارند که بهای تمام شده تاریخی بسیار پایینی دارد. به عقیده معاون مالی، قرار دادن بانکها با اینهمه دارایی در کنار شرکت‌های کوچک براساس قانون تجارت، مناسب نیست. از سوی دیگر بدهی‌های دولت به بانک فرصتی برای بانک است. همچنین با تجدید ارزیابی دارایی‌ها بخش قابل توجهی از زیان انباشته پوشش داده خواهد شد و از ماده 141 خارج خواهیم شد. وصول مطالبات و تجدید ساختار از اقدامات پیش رو برای پوشش زیان انباشته است. یکی از سهامداران گفت مطابق قانون تجارت، احدی از سهامداران می‌تواند درخواست ورشکستگی برای بانک بدهد که رییس جلسه گفت براساس مصوبه سران سه‌قوه فرآیند رسیدگی به ورشکستگی بانک‌های بزرگ براساس نظرات بانک مرکزی خواهد بود و دادگاه‌ها نمی‌توانند مستقلا حکم بدهند. یکی از سهامداران خواستار شفاف‌سازی درباره این مصوبه شد و تصریح کرد باید مجمع فوق‌العاده درباره ماده 141 تشکیل شود که یکی دیگر از سهامداران خواهان کفایت بحث شد و نسبت به تلاش برخی از سهامداران برای ورشکسته نشان دادن بانک‌ها و در واقع زیان به خودشان انتقاد کرد.

2- چه میزان از زیان سالانه بانک به عملکرد هیات مدیره و مدیرعامل مربوط است؟

پاسخ: رئیس جلسه گفت قیمت تمام شده پول براساس مقررات بانک مرکزی بسیار بیشتر از درآمد بانک و خارج از قدرت هیات مدیره است. افزایش بهره‌وری در شعب یا ایجاد درآمدهای جانبی از وظایف هیات‌مدیره است که در این زمینه تلاش شده است. از سوی دیگر تسهیلات تکلیفی و مطالبات از دولت در اختیار هیات مدیره نیست و براساس مصوبات سال‌های پیش انجام شده است. (پرسش‌کننده نماینده بیمه سلامت بود که) رئیس جلسه گفت شما هم مانند ما درگیر مطالبات از دولت هستید و باید وضعیت ما را درک کنید. مدیرعامل درباره تفاوت زیان 1395 و 1396 گفت که سود مطالبات از دولت از سال 1390 تا 1394 به یکباره در سال 1395 شناسایی شد که اثر بالایی در پایین بودن زیان آن سال داشت. فروش دارایی و درآمدغیرعملیاتی سال 1396 هم بسیار کمتر از سال 1395 بود وگرنه عملیات بانکی در این دو سال چندان تفاوتی ندارد.

3- مطالباتی معادل ده برابر سرمایه بانک از دولت، چگونه می‌تواند یک فرصت باشد در حالی که نگرانی سهامداران را سبب می‌شود؟

پاسخ: برای مطالبات از دولت نیاز به اخذ ذخیره قانونی وجود ندارد، در عین حالیکه سود سالانه برای آن محاسبه می‌شود. گرچه وصول این مطالبات نمی‌تواند سبب پوشش زیان انباشته شود اما با صرف آن در عملیات بانکی و پرداخت دوباره تسهیلات ایجاد درآمد و سود خواهد کرد.

4- بانک مرکزی چه سودی برای اضافه برداشت شما در نظر می‌گیرد؟

پاسخ: نرخ سود اضافه برداشت از بانک مرکزی 34 درصد است مگر خطوط اعتباری که خود بانک مرکزی در نظر گرفته باشد که بین صفر تا 18 درصد می‌تواند باشد.

5- عملیات ارزی شرکت به چه صورت است؟

پاسخ: عملیات ارزی مطابق روال صورت می‌گیرد و درآمدهای مربوط شناسایی می‌شود.

6- علت انفعال هیات مدیره در برابر الزامات بانک مرکزی که به ضرر سهامداران است چیست؟

پاسخ: بانک چندان دست بسته عمل نکرده و مذاکرات با مسوولان دولتی و نمایندگان مجلس جهت وصول مطالبات از دولت است.

7- درباره خروج آمریکا از برجام و اثر آن بر بانک تجارت توضیح دهید؟

پاسخ: در همین مدت پس از اعلام تحریمها، اعتبارات اسنادی گشایش شده بین‌المللی در بانک تجارت 6 درصد بیشتر شده است.

8- در ترازنامه مبلغ 3500 میلیارد تومان دارایی ارزی شما با چه نرخی تسعیر شده است؟

پاسخ: براساس نظر کمیته فنی سازمان حسابرسی با نرخ 4200 تومان تسعیر شده است. در صورت تغییر نرخ ارز تسعیر لازم صورت گرفته و فرصت مناسبی را برای بانک ایجاد خواهد کرد تا بخشی از زیان بانک جبران شود.

9- درباره فروش نیروگاه فارس و وصول مطالبات آن توضیح دهید؟

پاسخ:  در سال 1394 از طریق فرابورس فروخته شده با 15 قسط 100 میلیارد تومانی که حدود دوسوم اقساط آن وصول شد. پس از آن به خاطر اینکه دولت مطالبات خود به نیروگاه‌ها را پرداخت نکرد، خریدار قادر به پرداخت اقساط نشد. درحال حاضر تقاضای جبران زیان بابت نپرداختن اقساط کرده‌ایم که پرونده درحال بررسی است.

10- آیا درست است که دولت می‌خواهد بدهی خود به بانک را مشکوک‌الوصول تلقی کند؟

پاسخ: خیر، این مطلب درست نیست و تنها مذاکرات ما با دولت برای روش شناسایی سود مطالبات بوده است.

11- با توجه به حق‌الوکاله 3 درصدی بانک، علت دادن 3 هزار میلیارد تومان از جیب سهامدار به سپرده‌گذار چیست؟

پاسخ: قانونگذار مبلغی را برای پرداخت به سپرده‌گذار به صورت علی‌الحساب در نظر گرفته است تا در پایان سال براساس سود حاصل شده تسویه شود. در سالهای گذشته بخشی از سپرده‌های افراد به صورت مطالبات دولتی درآمده که امکان وصول آنها و تسویه سپرده‌ها را از بین برد. اگرهم با منابع بانک مرکزی سپرده‌ها را پرداخت کنیم باید 34 درصد سود بدهیم که ترجیح در اخذ سپرده با سود 18 تا 20 درصد است. بنابراین به این صورت نبوده که سپرده‌ای را بگیریم و آنرا با زیان بصورت تسیهلات بدهیم.

12- آیا بانک مرکزی که گفته بود سپرده‌های 20 درصدی پارسال را برای بانک‌ها جبران می‌کند اقدامی کرد؟

پاسخ: خیر، آن هم جز مطالبات ما از بانک مرکزی قرار گرفت. البته در شهریور سال گذشته بانک تجارت کمترین سپرده گران‌قیمت را جذب کرد ولی باز هم از این تصمیم بانک مرکزی (افزایش سود سپرده‌ها) صدمه خورد.

13- میزان تقریبی رقم تجدید ارزیابی شما چقدر است؟

پاسخ: پس از کارشناسی از طریق کدال اعلام خواهد شد.

وتجارت به روایت اعداد*

زیان محقق شده (EPS) به ازای هر سهم (139.5) تومان

سود تقسیم شده (DPS) به ازای هر سهم صفر تومان

زیان انباشته در پایان سال مالی به ازای هر سهم  (174.9) تومان.

*ارقام بالا بدون در نظر گرفتن اصلاحات بانک مرکزی آمده است.