به دنبال تصمیم دونالد ترامپ؛ رییس جمهوری جنجالی آمریکا برای خروج از برنامه جامع توافق هستهای با ایران، ناظران و متخصصان صنعت بیمه از ریسک‌های پیروی از مقررات و دستورات اجرایی رییس جمهور این کشور برای بیمهگران به ویژه بیمهگران اتکایی ابراز نگرانی کرده و احتمال پیامدهای عمدهای را نیز برای برخی از پوشش‌های تجاری پیش‌بینی کردهاند.
ترامپ در روز ۱۸ اردیبهشت ماه اعلام کرد: واشنگتن از برجام خارج شده و تحریمهای ثانویه علیه تهران را نیز که در سال‌های بعد از توافق هستهای لغو کرده بود، بار دیگر برقرار کرد. این در حالی است که در سال‌های بعد از توافق هستهای، تعدادی از شرکت‌های بیمه بین‌المللی به ویژه بیمهگران اتکایی جهان وارد بازار ایران شدند که از بین آن‌‌ها می‌توان به مونیخ ری، اسکور و شرکت هندی جی آی سی ری اشاره کرد.
با این حال خروج آمریکا از برجام، چند نگرانی عمده برای صنعت بیمه و بخش اتکایی جهانی به دنبال داشت. شرکت حقوقی و جهانی کلاید اند کو اعلام کرده است: بدون در نظر گرفتن پیامدهای سیاسی این تصمیم، تحریمهای جدید تحمیلی، بیمهگران را تحت فشار فوری تطبیق برای بررسی ریسک‌های خود خواهد کرد.
این شرکت میگوید از دیگر پیامدهای تصمیم آمریکا، تعرض بین تحریمهای آمریکا و اروپاست. بیمهگران باید پیروی از وظایف نظارتی و نیز اصلاح قراردادهای خود را چه تحت بندهای تحریم یا قوانین موضوعه که به آنان حق عدم تحقق کامل بیمه نامه‌ها یا فسخ کامل آن‌‌ها را می‌دهد، لحاظ کنند.
شرط ادامه قراردادها
محمد علیپور یزدی؛ دبیرکل سندیکای بیمه گران ایران در گفت‌وگو با «ایبِنا» درباره تداوم قراردادهای اتکایی خارجی بیمه گران ایران با بیمه گران اتکایی خارجی به ویژه در رشته بیمههای زندگی میگوید: تداوم تمامی این قراردادها بستگی به امکان مبادله ارز دارد. به گفته وی اگر مبادله ارز امکان پذیر باشد، قراردادهای اتکایی خارجی چندان لطمه نمی‌خورد.
سال گذشته سه شرکت بیمه‌گر داخلی بیمههای عمر و زندگی خود را نزد بیمهگران خارجی، بیمه اتکایی کردند. همچنین بیمه مرکزی به توافقی برای پوشش ۳۰ درصد از ریسک حوادث فاجعه آمیز با یک شرکت دیگر رسید.
قراردادهای کم ارزش
محمد آسوده؛ مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان نیز درباره تاثیر خروج آمریکا از برجام بر پایدار ماندن قراردادهای بیمه اتکایی خارجی تاکید دارد: در طول دو و نیم سال گذشته قراردادهای زیادی با طرف‌های خارجی منعقد نشده و رقم قراردادهای موجود نیز به اندازه ای نیست که بخواهند آن را لغو کنند. به گفته وی اساسا به دلیل محدودیت در حمل و نقل پول، امکان انعقاد قراردادهای بزرگ با بیمه گران خارجی به وجود نیامد.
مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان درباره بیمه ۳۰ درصد از خسارت حوادث فاجعه بار ایران نزد بیمه گر اتکایی خارجی نیز اظهار کرد: این خسارت بیمه شد اما تاکنون خسارتی اتفاق نیفتاده است؛ در صورتی که خسارتی رخ دهد، حق بیمه را باید بگیرند و خسارت را پرداخت کنند که باز هم رقم آن پایین است.
مشکلات احتمالی بیمه‌گرها
کلوپ پی.اند.آی انگلیس ارایه کننده بیمه پی.اند.آی و دیگر خدمات به جامعه کشتیرانی جهان که توسط شرکت بیمه توماس میلر مدیریت میشود نیز در اظهار نظر خود درباره عقب نشینی ایالات متحده، بر مشکلات احتمالی برای تجارت و بیمه دریایی تاکید کرد.
نیگل کاردن؛ معاون کلوپ مدیران تومان میلر پی.اند.آی در این رابطه میگوید: انتظار می‌رود این تصمیم، پیامدهای عمدهای برای تجارت دریایی با ایران و نیز بیمه این نوع تجارت در پی داشته باشد. اما یک ارزیابی کامل از اثر احتمالی این تصمیم، تنها زمانی محقق میشود که درباره وضعیت دیگر شرکای برجام که اخیرا حمایت خود از این معاهده را دوباره اعلام کردهاند، شفاف‌سازی شود.
همچنین باید دفتر خزانه‌داری کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا (OFAC) نیز در رابطه با مدیریت دوره پیش از موعد خروج قرارداد تحت این تصمیم، توضیح دهد. کلوپ پی. اند. آی اضافه کرده است: پیش‌بینی میشود تحریم‌ها در یک دوره ۱۸۰ روزه پیش از موعد خروج در ۴ نوامبر ۲۰۱۸ دوباره اعاده شوند.
کاردن می گوید: کلوپ پروه بین المللی به رصد پیشرفت‌ها ادامه می‌دهد و دستورالعمل‌های بیشتر را نیز در صورت وجود شفافیت بیشتر ارایه می‌دهد. در عین حال، اعضا باید پیش از ورود به هر نوع وام جدید مربوط به ایران از مقررات جدید تطبیق تحریم‌ها مطمئن شوند.
حال باید منتظر ماند و دید که آیا مذاکرات سیاسی آغاز شده بین ایران و گروه ۱+۴ متشکل از انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین برای مستثنی کردن شرکت‌های دنیا از تحریمهای ثانویه آمریکا می‌‌تواند منافع اقتصادی ایران را حفظ کند؟ همچنین آیا بانک‌ها و بیمههای به ویژه اروپایی که طرف معامله و قرارداد با ایران قرار دارند از این تحریم‌ها مستثنی خواهند شد یا نه؟