شرکت ملی نفت در دولت‌های نهم و دهم بنا داشت فرآیند عرضه نفت خام را از طریق بورس انجام دهد اما به نتیجه نرسید تا اینکه به در دو سال اخیر عرضه نفت از طریق بورس انرژی این بار به طور جدی در دستور کار قرار گرفت.
به گفته مقام‌های مسئول در شرایط کنونی بر سر مشارکت بازار سرمایه در تسویه فروش نفت خام جلساتی با اداره کل بین الملل شرکت ملی نفت برگزار شده است. این پیگیری‌ها به این نتیجه رسیده است و اگر بستر عرضه از سوی شرکت ملی نفت در بورس انرژی به حجم یک میلیون بشکه نفت خام فراهم شود، در هر روز باید معادل بهای فروش عملیات تسویه آن انجام شود. در قانون مکانیزم عرضه نفت خام از طریق بورس تعریف و شناسایی شده و پذیرش یک موضوع مستلزم پذیرش لوازم آن است.
به گفته مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه اوراق بهادار که با «فارس» صحبت کرده: اگر فروش نفت خام از طریق بورس انرژی و مکانیزم بازار سرمایه انجام شود، علی القاعده برای تسویه فرآیند معاملات و پس از معاملات آن نیز باید تدبیر کرد.
محمدرضا محسنی در این باره تاکید می‌کند: به طور متوسط در هر سال نزدیک به ١٥٠ هزار میلیارد تومان عملیات تسویه در سمات و یا بورس انرژی و کالا انجام می‌گیرد که عدد بسیار بالایی است، بنابراین قابلیت در سمات وجود دارد.
وی می‌گوید: اینکه در بانک‌های ملت و یا توسعه صادرات حساب مشخصی افتتاح می شود و یا در بانک مرکزی مجوزهایی صادر شود تا شرکت سپرده گذاری مرکزی در آن بانک حسابی را افتتاح و عملیات تسویه را از آن طریق ساماندهی کند هم اکنون در دست بررسی است، اما به احتمال زیاد افتتاح حساب در بانک‌های ملت و توسعه صادرات برای شروع کار انجام خواهد شد.
فرض شرکت ملی نفت این است که باید حتما فرایند تسویه ارزی باشد. طبیعی است افتتاح حساب بانکی دو بخش خواهد داشت که حدود 10 درصد به عنوان تضمین و بخش دوم بهای کل معامله است.
فرآیند عملیات توسیه نفت بدین صورت است که بر حسب اتفاق وقتی کالا تحویل شود پول معامله نیز بطور خودکار به حساب‌های معرفی شده از سوی شرکت ملی نفت واریز خواهد شد. سپرده‌گذاری مرکزی قبل از این فرآیند به عملیات تسویه ورود می‌کند و وجوه خریدار به طور امانت در اختیار سمات است، اما به محض انجام معامله وجه نفت به حسابی که می تواند نزد بانک مرکزی یا وزارت نفت قرار گیرد واریز می‌شود.
