علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی الپری
پیش از این نیز رشد قیمت روز جمعه نتوانسته بود از کاهش هفتگی نفت در دو بازار نیویورک و لندن جلوگیری کند. نفت وست‌تگزاس آمریکا در بازار نیویورک با افزایش 67 سنتی در روز جمعه به 57 دلار و 36 سنت رسید ولی از آنجاییکه روز چهارشنبه با افت سنگین 3 درصدی روبرو شده بود، در نهایت کاهش هفتگی نسبتاً شدید 1.7 درصدی را تجربه کرد. این میزان افت قیمت در دو ماه اخیر بی سابقه بوده است. نفت برنت نیز با وجود جهش 1 دلار و 20 سنتی و رشد 1.9 درصدی قیمت، در نهایت 0.6 درصد در بازه تنزل را در بازه هفتگی تجربه کرد.
نگاهی به مهم ترین رویدادهای بازار نفت در هفته جاری
این هفته در بازار نفت، علاوه بر داده‌های هفتگی سازمان انرژی و موسسه نفت آمریکا در خصوص میزان موجودی نفت خام این کشور، دو گزارش مهم دیگر هم منتشر می‌شود. اوپک روز چهارشنبه گزارش ماهانه خود را از بازار نوامبر منتشر خواهد کرد. اهمیت این گزارش در آن است که نمای کاملی از میزان پیشبرد توافق فریز و تاثیر آن در تولید نفت خام و روند تغییر موجودی ذخایر جهان بدست خواهد داد که برای روشن کردن مسیر آینده ی نفت در سال 2018 بسیار مفید است. همچنین در راستای آماده شدن گزارش‌های ماهانه، آژانس بین المللی انرژی نیز گزارش خود را از میزان عرضه و تقاضای جهانی نفت در ماه نوامبر منتشر خواهد کرد. بسیاری از سرمایه‌گذاران در انتظارند که ببینند مسیر رشد تقاضا در جهتی خواهد بود که بتواند از نگرانی‌شان برای مازاد عرضه در ماه‌های آتی بکاهد یا نه.
بررسی آخرین عوامل موثر بر قیمت نفت
بازارها در حالی هفته را به پایان برده بودند که انتشار داده‌های اقتصادی مربوط به چین که حاکی از رشد تقاضای نفت در این اقتصاد غول آسا بود، موجب تحریک قیمت‌ها و داغ شدن تنور بازار شد. داده‌های تجاری چین که روز جمعه منتشر شد نشان می‌دهد که میزان واردات نفت خام این کشور که عمدتا تحت قراردادهای خرید از بازار آتی صورت می‌پذیرد، در ماه نوامبر به 9.01 میلیون بشکه در روز رسیده که بیشتر از میزان واردات ایالات متحده است و چین را به بزرگترین واردکننده نفت جهان تبدیل می‌کند.
از طرف دیگر ادامه اعتصابات کارگران نفتی در نیجریه، که بزرگترین صادرکننده نفت آفریقاست، موجب فشار بر عرضه شد که بر قیمت نفت اثر گذاشت. اعتصابات سراسری در نیجریه از اوایل دسامبر کلید خورده است و از روز هشتم دسامبر به یکی از دو میدان نفتی بزرگ این کشور هم رسید و موجب اختلال در میزان بهره‌برداری و تولید شد.
داده‌های مربوط به موجودی تجاری و ذخایر نفت و گاز ایالات متحده نیز کاهش‌های بیشتر از پیش‌بینی را برای هفته گذشته نشان می‌داد و موجب شد که سرمایه‌گذاران به روند حفظ تقاضای موجود نفت امیدوار بمانند. این گزارش‌ها نیز یکی از عوامل حمایت از قیمت نفت بود. بر اساس آنچه موسسه نفت آمریکا اعلام کرد؛ میزان ذخایر نفت خام در هفته قبل 5 میلیون و 481 هزار بشکه کاهش داشته، در حالی که پیش‌بینی می‌شد این کاهش 4 میلیون و 100 هزار بشکه باشد که بیش از 1 میلیون و 380 هزار بشکه فراتر از انتظار بود. همچنین گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا نیز حاکی از آن است که موجودی تجاری نفت نزد شرکت‌ها در آمریکا، کاهش بیشتر از پیش‌بینی‌ها داشت و در حالی که تحلیلگران انتظار افت 3 میلیون و 404 هزار بشکه‌ای را داشتند، میزان افت واقعی 5 میلیون و 610 هزار بشکه بود.
سایه نگرانی از افزایش تولید شیل بر بازار هفته جدید
در کنار این عوامل که به نظر می‌رسد اثرشان با شروع هفته کمرنگ شده، همچنان نگرانی‌ها از بی‌اثر شدن تلاش‌های اوپک توسط تولیدکنندگان شیل وجود دارد. وزیر نفت کویت روز یکشنبه به رسانه‌ها گفت که شرکت‌کنندگان در توافق فریز نفتی در حال بررسی امکان پایان دادن به توافق تا قبل از ژوئن سال 2018 هستند. این خبر هم موجب فشار بر قیمت شد. علاوه بر این گزارش موسسه بیکر هیوز طبق روال معمول روز جمعه منتشر شد و نشان داد که تعداد دکل‌های نفت بر‌اساس تجهیزات جدید بکارگرفته شده برای حفاری توسط شرکت‌های نفتی، 2 دستگاه دیگر افزایش یافته و به 751 دکل رسیده است. افزایش تولید نفت آمریکا در حال حاضر بزرگترین نگرانی بازار نفت به شمار می‌رود. داده‌های اقتصادی نشان می‌دهد که میزان تولید نفت خام آمریکا از نیمه سال 2015 میلادی تا کنون حدود 15 درصد رشد داشته و برگشت تعداد تجهیزات جدید حفاری به روند افزایشی نیز نشان می‌دهد که ظاهراً رشد تولید در آینده ادامه خواهد داشت و رشد قیمت نفت مشوق خوبی برای افزایش سرمایه‌گذاری‌های تولیدکنندگان شیل در تولید این ماده استراتژیک شده است. به طوری‌که ممکن است با اشتیاق بیش از حد این تولیدکنندگان، دوباره قیمت‌ها سقوط کنند. آمریکا بر اساس داده‌های منتشر شده سازمان اطلاعات انرژی این کشور در هفته گذشته روزانه 9 میلیون و 710 هزار بشکه نفت خام تولید می‌کند که بالاترین سطح تولید این کشور از دهه ی 1970 محسوب می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت که نگرانی سرمایه‌گذاران در این خصوص چندان بی‌اساس نیست.
دو دیدگاه برای آینده نفت
با وجود اینکه اوپک به تازگی توافق فریز نفتی اش را با 11 کشور غیرعضو از جمله روسیه تا پایان 2018 تمدید کرده ولی برخی کارشناسان عقیده دارند اگر رشد تقاضا مطابق انتظارات پیش نرود، توازن عرضه و تقاضا به دلیل افزایش تولید شیل برهم خواهد خورد و با مازاد عرضه و متوقف شدن کاهش موجودی‌های جهانی، قیمت کاهش خواهد یافت. با این حال، تحلیلگران مورگان استنلی معتقدند اوج مصرف زمستانی نزدیک است و همزمان عرضه اوپک در حال کمتر شدن از میانگین پنج ساله خود است و در این شرایط، قیمت نفت یک برگشت دلپذیر را در راه دارد و در میان‌مدت می‌تواند از آهنگ رشد میانگین امسال پیشی بگیرد.
