دنیای بورس: بورس تهران این روزها با اخبار فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند که در شرایط کنونی برداشت از این اخبار مثبت بوده و به کام بورس نشسته است.
برداشت نخست: محرک‌های صعود سهام
دلار که رشد پرشتابی را در پیش گرفت و حتی روز گذشته در برخی از معاملات به میانه کانال 13 هزار تومان رسید. در بودجه خبری از اصلاحات قیمت انرژی به عنوان عامل منفی برای سودآوری شرکت‌های بورسی نبود و حتی قیمت گازوئیل و دلار 4200 تومانی نیز در ظاهر تغییر نکرده است. دو سناریو را می‌توان مطرح کرد یا این‌که امید زیادی به رفع تحریم‌های نفتی در سال آینده بسته شده یا این‌که از تابستان سال آینده باید منتظر موج جدیدی از اصلاحات اجباری بود یا واقعا برنامه‌های کنونی دولت در تحقق بودجه رخ خواهد داد. برای بررسی احتمال وقوع این موضوع باید به بررسی عملکرد چند ماه پایانی دولت برای مثال در بخش مالیات‌ها یا اخبار پیرامون فروش دارایی‌های دولت بود. در بازار جهانی نیز فعلا برخی از تحلیلگران از حمایت عوامل بنیادی از قیمت کالاها صحبت می‌کنند. پس از پایان هفته گذشته رویایی بازار جهانی اما امروز افت آرامی را در قیمت کالاها شاهد هستیم. در عوامل غیربنیادی نیز بهانه تجدید ارزیابی همچنان داغ است و سهام را به نوسان وامی‌دارد و اثر آن را می‌توان در رشد روز گذشته نمادهای مرتبط مشاهده کرد. بخشی از بازار نیز نه بهانه می‌خواهد و نه دلیل روی عدم آگاهی معامله‌گران و سو استفاده برخی از فعالان سهام رشد می‌کند گرچه به صورت مشخص در سطوح بسیار پایین‌تر از قیمت‌های کنونی نیز می‌توانستیم حباب را مشاهده کنیم. سرمایه‌گذاری‌هایی مانند «وصنا»، «وجامی»، «وثوق»، «وشمال» و «ومشان» و سایر شرکت‌هایی از این دست را می‌توان در این دسته قرار داد. البته سطوح کنونی قیمت این نمادها و همچنین سایر نمادها از گروه‌های دیگری مانند کالای اساسی (غذا و دارو) و همچنین سایر شرکت‌های کوچک‌تر بازار را می‌توان با دو تغییر بزرگ در اقتصاد کشور در آینده توجیه کرد؛ یا تحولی عظیم در اقتصاد کشور رخ دهد که مثلا با کاهش محسوس نرخ بدون ریسک افزایش نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های توجیه شود یا این‌که منتظر تورمی عظیم در اقتصاد کشور بود. البته تاکید می‌شود تنها می‌توان با رخدادهای این‌چنینی قیمت‌های کنونی را توجیه کرد و نه این‌که بتوان رشد قیمتی ادامه‌دار را متصور بود.
آن‌چه در بالا اشاره شد برخی از واقعیت‌ها و عمدتا فرصت‌های بورسی هستند که مورد توجه معامله‌گران قرار می‌گیرند. اما در نقطه مقابل برخی از موارد دیگر را می‌توان مطرح کرد که می‌توانند اثر دوگانه داشته باشند که قضاوت آن‌ها را بر عهده مخاطبان می‌گذاریم.
برداشت دوم: ریسک‌ها و فرصت‌های آتی سهام
رشد پرشتاب دلار در عین حالی که از بورس حمایت می‌کند اما به صورت مشخص نشانه هیجان دارد. هیجان در معاملات ارز کاملا محسوس است و این موضوع چه برای معامله‌گران ارزی و چه برای معامله‌گران دیگر بازارها می‌تواند حاوی ریسک باشد. بر این اساس باید نسبت به احتمال فروکش این هیجان هشدار داد. در خصوص بودجه دو برداشت سیاسی و اقتصاد می‌توان داشت. در بخش قبل به اما و اگرهای تحقق بودجه اشاره شد اما بخش دیگر قصد سیاسی و امید به برخی از سیگنال‌های سیاسی طی یک سال آینده و بهبود روابط با غرب با محوریت آمریکا است. وضعیت فشار کنونی همان‌طور که در گزارش «دور و نزدیک دلار» نیز اشاره شد نمی‌توان احتمال رخداد خوشبینی سیاسی را کاملا رد کرد. حدود یک سال دیگر نیز رئیس جمهور بعدی آمریکا تعیین می‌شود و این خود یک نکته قابل توجه است. بر این اساس گرچه بودجه به نظر با خوشبینی مازاد ارائه شده و سیگنال کسری را می‌دهد یا گرچه در شرایط کنونی هیجانی رشد می‌کند و چشم‌انداز کسری بودجه نیز می‌تواند به حمایت از ارز و تورم برآید اما باید به سناریوهای مخالف نیز توجه داشت. این‌که اثرات اتفاق احتمالی چیست را می‌توان در حافظه تاریخی بورس تهران یا بازار ارز جستجو کرد زیرا بازارها برای نخستین بار نیست که وضعیت کنونی را تجربه می‌کنند.
اما در خصوص بازار جهانی باید به هفته سرنوشت ساز پیش رو اشاره کرد. موعد تصمیم‌گیری نهایی در خصوص اعمال تعرفه‌های جدید بر کالاهای چینی فرارسیده است؛ پانزده دسامبر. آمریکایی‌ها اگر این اقدام را به عمل نزدیک کنند می‌تواند آتش جنگ تجاری را بیش از پیش شعله‌ور کند اما در نقطه مقابل نیز عدم اعمال این تعرفه‌ها می‌تواند خوشبینی به حصول توافق تجاری میان دو غول بزرگ اقتصاد جهانی را افزایش دهد که قطعا بر رویه قیمت کالاها بر بازار جهانی اثر ویژه‌ای خواهد داشت. در خصوص بهانه تجدید ارزیابی نیز دلایل بنیادی مشاهده نمی‌شود که بتوان زمان رشد و موعد افت را تعیین کرد و جو بازار قطعا در مسیر قیمتی چنین سهامی اثرگذار خواهد بود.
