ریشه‌های نوسان ارزی کجاست؟

فرجام تصمیم غیرمنتظره دلار

03:45 - 1400/01/18
اگر چه با تصمیم دولت از امروز عرضه دلار فقط با قیمت ۴۲۰۰ تومان خواهد بود اما قبل از هر چیز باید پرسید ریشه اصلی شکل‌گیری نوسان‌های ارزی کجاست و آیا با این تصمیم غیرمنتظره بازار کنترل می‌شود؟
فرجام تصمیم غیرمنتظره دلار

با تصمیم دولت از امروز عرضه دلار فقط با قیمت ۴۲۰۰ تومان خواهد بود. این قیمت گرچه برای تمامی‌گروه‌های کالایی در نظر گرفته شده است اما تهیه آن مشروط به ارائه اسناد و مدارک لازم برای تخصیص ارز خواهد بود. ارز همراه مسافر نیز ۵۰۰ دلار و در گیت‌های فرودگاهی تحویل داده می‌شود. خرید و فروش ارز غیر از مراکز مجاز نیز جرم خواهد بود و خرید و فروش‌های غیر‌رسمی‌ ارز به خرید و فروش مواد مخدر تشبیه شده است. حال البته کارشناسان تاکید دارند تکلیف ارز مبادله‌ای در حال حاضر نامشخص است زیرا در صورت حذف آن و جایگزینی دلار ۴۲۰۰ تومانی، بازار سهام دستخوش تلاطم شدید خواهد بود؛ به ویژه آنکه احتمالا شرکت‌ها چاره‌ای جز گزارش فروش به نرخ ۴۲۰۰ تومانی نخواهند داشت. 

سناریوی طرح دلار تک نرخی البته در دولت محمود احمدی‌نژاد نیز تجربه شده بود اما به جایی نرسید. درست همان اوایل بهمن‌ماه سال 90 بود که محمود بهمنی؛ رییس وقت کل بانک مرکزی از آغاز اجرای طرح دلار تک نرخی با قیمت 1226 تومان خبر داده بود.

دیروز موج دوم نوسان سطوح قیمت دلار در حالی در برخی از بازه‌های زمانی منجر به عبور متغیر ارزی از سطح ۶ هزار تومان شد که از زاویه‌های مختلفی به منشا آن پرداخته شد. افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر را می‌توان حاصل تجمیع نیروی ناشی از عوامل ثابت در گذر زمان و شدت گرفتن آن در اثر عوامل تشدیدکننده در مقطع زمانی فعلی دانست.

این عوامل ثابت و تشدیدکننده را می‌توان در سه سطح دسته‌بندی کرد؛ دسته نخست به ضعف‌های ساختاری در بازار شبه‌خیابانی ارز باز‌می‌گردد. دسته دوم مجموعه عواملی است که در اثر ضعف‌‌ در سیاست‌گذاری ایجاد شده است. نحوه مداخله بانک مرکزی در بازار ارز و بار ناشی از بودجه دولت را می‌توان نمونه‌ای از این سیاست‌‌ها دانست. دسته سوم عوامل نیز به ابزارهایی بازمی‌گردد که خلا آن‌ها قدرت مانور بازارساز در مهار عصیان ارزی را کاهش داده است. شکل نگرفتن روابط کارگزارانه و عدم‌توسعه ابزارهایی مانند بازار متشکل برای کشف قیمت ارز از جمله ابزارهایی است که خلا آن‌ها دامنه انتخاب سیاست‌گذار در حل پازل ارزی را محدود کرده است.

دیروز در «دنیای بورس» خواندید:

دستور دولتی برای دلار تک‌نرخی

تلاش انحرافی پتروشیمی‌ها در کنترل دلار

امروز همچنین بخوانید:

گزارش تحولات بازار دلار، مثلث نوسان‌ساز ارزی

ریشه‌های جهش دلار؛ علی میرزاخانی (روزنامه دنیای اقتصاد)

به دنبال هیات حقیقت یاب؛ بایزید مردوخی (روزنامه شرق)

چرا برای دلار صف می‌کشیم؟؛ محمد فاضلی (روزنامه گسترش صنعت)

تمناي ارز؛ ارغوان فرزين معتمد (روزنامه اعتماد)

عامل اصلی گرانی ارز؛ طهماسب مظاهری

بازیگر اصلی ارز؛ حسین راغفر

عوامل جهش قیمت ارز؛ مسعود خوانساری

راهکار حل مشکل ارز؛ محمد خدابخشی

تفصیل جلسه ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز

انعکاس بودجه‌ای دلار ارزان

مدارک دریافت دلار ارزان چه بود؟