وزیر اقتصاد اخیرا عنوان کرده ایران به دلیل نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی پایین‌تر در مقایسه با کشورهایی همچون آمریکا، ژاپن، ایتالیا و کشورهای همسایه در وضعیت بهتری قرار دارد. این درحالیست که کارشناسان اقتصادی باور دارند صرفا اتکا به نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی کشور معیار مناسبی برای سنجش وضعیت اقتصادی یک کشور نیست. چرا که شواهد نشان می‌دهد برخی از کشورها ممکن است با افزایش نسبت بدهی خود بتوانند زیرساخت‌های تولید کشور را گسترش دهند و همین موضوع منجر به توسعه اقتصادی بیشتر آن‌ها شود، اتفاقی که در ژاپن نیز به وقوع پیوسته است.
نتیجه‌گیری نادرست وزیر اقتصاد از آمار
وزیر اقتصاد عنوان کرده که نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی در ژاپن 264 درصد، ایتالیا 145 درصد، آمریکا 129 درصد، مصر و اردن بیش از 80 درصد، عراق 43 درصد، امارات 38 درصد، ترکیه 32 درصد و عربستان 30 درصد است. به همین ترتیب ایران با نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی با نرخ 29 درصد در وضعیت بهتری نسبت به سایر کشورها قرار دارد.
این درحالیست که کارشناسان باور دارند نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی به تنهایی قابلیت توضیح شرایط اقتصادی یک کشور را ندارد و باید در کنار سایر متغیرها همچون نرخ تورم، نرخ بهره، سرمایه گذاری خارجی و رشد اقتصادی بررسی شود. تاریخ اقتصادی شاهد رشد و پیشرفت بسیاری از کشورها با نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی بالا بوده است.
در مقابل برخی کشورها نیز وجود دارند که با نسبت بدهی پایینی توانسته‌اند عملکرد اقتصادی مناسبی از خود نشان دهند بنابراین مشاهده می‌شود صرفا نسبت بدهی یک کشور بیانگر وضعیت اقتصادی آن کشور نیست.
از میان کشورهای مورد مقایسه تنها ترکیه تورم شدیدتری در مقایسه با ایران دارد
آمارها حاکی از آن است که از منظر تورم، ایران از میان 10 کشور مورد بررسی در سال 2022 رتبه 9 را داشته و تنها کشور ترکیه تورمی بیش از ایران را شاهد بوده است. درحالیکه کشورهای همسایه همچون عراق و امارات متحده عربی تورمی معادل 5 درصد را در سال مذکور تجربه کرده‌اند. شایان ذکر است آمارهای مورد استفاده قرار گرفته در این گزارش بجز اطلاعات مربوط به نسبت بدهی، از بانک جهانی استخراج شده درحالیکه آمار مربوط به نسبت بدهی مورد مقایسه قرار گرفته بر مبنای اذعانات ویز اقتصادی کشور، احسان خاندوزی بوده است.
در مقابل مشاهده می‌شود حتی در زمینه نرخ بیکاری نیز مشاهده می‌شود کشور ایران در سال 2023 نرخ بیکاری معادل 8.7 درصد را به ثبت رسانده که در مقایسه با کشورهای مورد بررسی، در جایگاه ششم از میان 10 کشور قرار گرفته است و کشورهای ترکیه، عراق و اردن نرخ بیکاری بالاتری در مقایسه با ایران دارند.
درآمد 4 هزار دلاری هر ایرانی در سال 2022
آمار دلاری مربوط به درآمد سرانه سالانه هر فرد در کشورهای مورد بررسی حاکی از آن است که درآمد سالانه افراد امریکایی به طور متوسط حدود 76 هزار دلار در سال 2022 بوده است. این درحالیست که اماراتی‌ها حدود 54 هزار دلار در یک سال درآمد دارند. در مقابل درآمد سرانه هر ایتالیایی حدود 35 هزار دلار است. درآمد سرانه ژاپن و عربستان به ترتیب حدود 34 و 30 هزار دلار در 2022 ثبت شده و ترکیه بیش از 10 هزار دلار درآمد سرانه را تجربه کرده است.
این درحالیست که درآمد سرانه ایران، اردن و مصر تقریبا حدود 4 هزار دلار است و ایران با تفاوتی جزئی، در رتبه بالاتری از این دو کشور قرار دارد.
به همین ترتیب اقتصاددانان تاکید دارند استفاده از نسبت بدهی برای بررسی اقتصادی میان کشورها به تنهایی معیار مناسبی نیست و مسائل دیگری همچون نرخ بهره، سیالیت بدهی، عمق کسری بودجه، نرخ تورم، رشد اقتصادی، نرخ بیکاری و سرمایه گذاری خارجی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.