حساب‌و‌کتاب درآمد نفت دولت: شکاف 280 همتی

رسانه‌های نزدیک به دولت می‌گویند در سال جاری میلادی صادرات نفت ایران به‌طور متوسط روزانه ۱ میلیون ۴۰۰ هزار بشکه بوده است. اما این میزان فروش نفت چه میزان درآمد برای دولت به‌دست آورده؟

از آن‌جا که استناد رسانه‌‌ها سال جاری میلادی است، اگر میزان صادرات نفت ایران با قیمت 65 دلار اعلامی رئیس سازمان برنامه محاسبه شود، در 5 ماه گذشته دولت حداقل 478 هزار میلیارد تومان منابع از محل فروش نفت به دست آورده است.

نرخ تسعیر درآمد‌های نفتی در این فرضیه، 28 هزار و 500 تومان بودجه‌ای برای دوازده میلیارد دلار کالای اساسی و مابقی 38 هزار تومان لحاظ شده است. اما اگر رقم فروش بر پایه قیمت فروش سایت‌های نزدیک به دولت - مثل خط انرژی - محاسبه شود، باتوجه به اینکه این سایت قیمت را 85 دلار عنوان کرده منابع نفتی دولت تا 600 هزار میلیارد تومان هم بالا می‌رود. این رقم تا چه حد با آمار اعلام شده از سوی سازمان برنامه و بودجه همخوانی دارد؟

هم‌چنین این سوال مطرح می‌شود که این ارقام چه سهمی از کل درآمد نفتی کشور است؟

در بودجه امسال سهم دولت از کل درآمد نفتی ۴۳.۵ درصد درنظر گرفته شد. مابقی منابع به شرکت ملی نفت ایران و صندوق توسعه ملی اختصاص دارد.

با توجه به ارقام بودجه سال ۱۴۰۲، سهم دولت از فروش نفت ۴۰۹ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. این یعنی کل درآمد نفتی کشور برای سال جاری معادل ۹۴۰ همت پیش بینی شده است. 

این آمار و ارقام گویای آن است که دولت در ۵ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ بین ۵۱ درصد تا ۶۴ درصد از کل درآمدهای نفتی خود را محقق کرده است. 

این در حالی است که رئیس سازمان برنامه و بودجه پیشتر در گفتگویی با ایرنا اعلام کرد که در ۵ ماهه ابتدایی امسال تنها حدود ۵۰ درصد از درآمدهای نفتی برآورد شده برای این مدت زمانی محقق شده است. یعنی نه‌تنها درآمدهای نفتی این پنج ماهه بیش‌تر از برآوردها نبوده که ۵۰ درصد هم کم‌تر بوده است. در واقع با استناد به سخنان «داود منظور»، کل درآمد نفتی کشور در ۵ ماهه ابتدای سال چیزی در حدود ۱۹۶ همت است. 

۱۹۶ همت به معنای محقق شدن ۲۱ درصد از کل درآمد نفتی پیش بینی شده است.

نفت

عدم تقارن اطلاعات نفتی

اگر اعداد و ارقام سایت‌هایی نظیر خط انرژی مبنا قرار داده شود فاصله حداقل ۳۰ واحد درصدی میان نرخ تحقق درآمد نفتی گفته شده از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه و گزارشات رسانه‌های نزدیک به دولت وجود دارد.

طبیعتا دفاع رسانه‌های نزدیک به دولت از اعداد خود، استناد به رقم‌های اعلام شده از سوی برخی منابع غربی است. مبنای سخنان رئیس سازمان برنامه هم علی القاعده وصولی خزانه است. با این حساب شکاف دست‌کم 280 هزار میلیارد تومانی در فروش نفت ناشی از چیست؟

آیا نفت فروخته شده با قیمت پایین‌تری از نرخ اعلامی فروخته شده است؟

آیا میزان صادرات محقق شده کمتر از میزان اعلامی بوده است؟

یا اینکه هم رقم صادرات و هم قیمت نفت اعلامی درست است اما پول نفت فروش رفته وصول نشده که به خزانه واریز شود؟

به نظر می‌رسد دولت و رسانه‌های نزدیک به آن در این خصوص باید تعیین وضعیت کنند. در غیر این صورت اعداد و ارقام اعلامی پراکنده و هم ناهمخوان خواهند بود.

Submitted by karkhane on