بازار سرمایه در سال های اخیر شاهد افزایش قابل توجه تعداد روش ها و بسترهای سرمایه گذاری بوده است. هدف از این کار این بوده که به جز نزدیک تر شدن بازارهای مالی ایران به معیارهای کارایی در بازارهای مالی مطرح در جهان سلیقه های مختلف در حوزه سرمایه پذاری نیز مورد توجه قرار گیرد. به همین دلیل طی سال های گذشته روش های سرمایه گذاری غیر مستقیم بیشتر از سوی فعالان باتجربه بازار سهام و همچنین صاحبنظران در حوزه مالی مورد بررسی قرار گرفته است.
بررسی ها نشان میدهد که در سال های گذشته به جز ایران سعی شده تا حتی در کشورهای توسعه یافته به تنوع هر چه بیشتر این بازارها توجه شود. با این حال مشکل اصلی این است که به رغم ساده تر شدن سرمایه گذاری و البته کاهش ریسک در روش غیر مستقیم همچنان دانش مالی برای استفاده از این ابزارهای گوناگون مورد نیاز است.
صندوق های قابل معامله طلا نیز که در سال های اخیر رشد کمی قابل توجهی در بازار سرمایه داشته اند از این قاعده مستثنی نیستند. صندوق های طلا اگرچه در مقایسه با ابزارهایی نظیر صندوق های قابل معامله در سهام از پیچیدگی تحلیلی کمتری برخوردارند اما بررسی ها نشان می دهد که در خرید آنها نیز باید به برخی از نکات توجه کرد. مخصوصا اگر سرمایه گذاران به طور خاص به امر ارزندگی و مفهوم آن در سرمایه گذاری توجه داشته باشند.
دو دیدگاه متضاد
با توجه به این که دارایی پایه در صندوق های طلا، سکه است، طبیعتا تحلیل قیمت دارایی مذکور می تواند برای تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله بر پایه طلا حائز اهمیت باشد. بر همین اساس در حالی که تحلیل ارزش ذاتی سکه طی ماه های اخیر نشان از وجود حباب قیمتی در این د ارایی دارد اما انتظارات تورمی و نوسان قیمت ارز باعث شده تا همواره سکه از جذابیت کافی برای خریداران برخوردار باشد. اما مشکل این است که همین انتظارات تورمی وضعیتی دوگانه را پیش روی سرمایه گذاران حرفه ای قرار می دهد؛ آیا می توان همچنان روی تداوم این حباب حساب باز کرد؟
بر اساس آنچه که گفته شد حباب موجود در قیمت های دارایی مذکور امری موفقتی نبوده عموما در چند سال اخیر تقاضای بالا برای سکه در بازار آزاد سبب شده تا با احتساب قیمت طلای موجود در سکه و قیمت جهانی اونس، همچنین در نظر گرفتن ضرایب تبدیل برای روایی مقایسه بهای دخالی سکه و بهای جهانی طلا شاهد اختلاف قیمت میان ارزش واقعی و قیمت ذاتی طلا باشیم. بنابر این اگر کسی باز هم در قیمت های موجود یعنی در شرایطی که ارزش ذاتی سکه در کانال 26 میلیون تومان و قیمت آن در بورس کالا در حدود 31 میلیون تومان است باز هم اقدام به خرید سکه یا سرمایه گذاری در صندوق های یاد شده کند کار غیر عاقلانه ای نکرده اگرچه ریسک بیشتری را متحمل می شود.
مطابق با آنچه که ارقام درج شده بر روی تابلوهای معاملاتی می گویند اختلاف قیمت تابلو در واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری در طلا با خالص ارزش دارایی آنها تفاوت چندانی ندارد اما اگر این واقعیت را در نظر بگیریم که ارزش ذاتی سکه با قیمت حدودا 31 میلیونی آن فاصله قابل توجهی پیدا کرده احتمالا به این نتیجه خواهیم رسید که شاید برای سرمایه گذاری در دارایی مذکور باید احتیاط بیشتری داشت. روز گذشته قیمت هر سکه بهار آزادی (بانک رفاه) در بورس کالا حدودا 31 میلیون و 300 هزار تومان بود. سکه امای نیز در بازار آزاد 32 میلیون و 600 هزار تومان معامله شد. بر این اساس به نظر می رسدکه حباب سکه بورسی نسبت به ارزش ذاتی حدودا 15 درصد و با ارزش سکه بازار آزاد بیش از 20 درصد است. عاملی که حکایت از تداوم انتظارات تورمی در میان فعالان بازار سرمایه دارد. از این رو میتوان فرض کرد که هر واحد از صندوق های طلا نیر حبابی در همین حدود داشته باشد.
