هر چه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شویم، بحث عیدی و نحوه محاسبه آن بین کارگران و کارفرمایان هم داغ‌تر می‌شود. به هر حال کارکنان تمایل دارند از مبلغ و زمان دریافت عیدی خود اطلاع داشته باشند تا برای آن برنامه‌ریزی کنند. عیدی حق مسلم هر کارگری است و کارفرما باید به هر طریقی آن را پرداخت کند. نحوه محاسبه و فرمول عیدی چگونه است؟ میزان عیدی 1402 چقدر خواهد بود؟
پرداخت عیدی کارگران در سال 1402
محاسبه عیدی هر ساله برای کارگرانی که حداقل یک سال سابقه کار دارند انجام می‌شود. البته افرادی که کمتر از یک سال سابقه کار دارند هم مشمول دریافت عیدی می‌شوند. با این تفاوت که نحوه محاسبه و فرمول عیدی آنها به صورت جداگانه انجام می‌شود.
عیدی کارکنان توسط کارفرما پرداخت می‌شود. طبق قانون کارفرما موظف به پرداخت عیدی، حداقل 2 برابر و حداکثر 3 برابر پایه حقوق کارکنان است. اگر به هر دلیلی کارفرما از پرداخت عیدی به کارکنان کوتاهی کند، این کار تخلف محسوب می‌شود.
فرمول محاسبه عیدی کارگران در سال 1402
عیدی کارگر به هیچ وجه از دو برابر پایه حقوق او در ماه کمتر نخواهد شد. همچنین نباید بیشتر از 3 برابر حقوق دریافتی در ماه باشد. با توجه به این قانون، فرمول حداقل عیدی دریافتی کارگران به این صورت است:
حداقل دستمزد روزانه (139.325) × 60
همچنین فرمول حداکثر عیدی دریافتی کارگران به شرح زیر است:
حداقل دستمزد روزانه (139.325) × 90
نحوه محاسبه عیدی کارگران تامین اجتماعی سال 1402
طیف گسترده‌ای از کارگران تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند. نحوه محاسبه عیدی این کارگران براساس قانون تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران مصوب سال 1370 انجام می‌شود. طبق این قانون محاسبه عیدی کارگرانی که بیشتر از یک سال کار کرده‌اند با کارگرانی که کمتر از یک سال فعالیت داشته‌اند، متفاوت خواهد بود.
طبق این قانون کارفرمایان موظف می‌شوند تا به کارگرانی که بیشتر از 1 سال در کارگاه فعالیت کرده‌اند، معادل 60 روز از آخرین مزد آنها را به عنوان عیدی پرداخت کند. البته مبلغ پرداختی به این کارگران، نباید بیشتر از 90 روز باشد. بنابراین عیدی دریافتی کارگرانی که بیش از یک سال کار کرده‌اند، نباید بیشتر از 90 روز و کمتر از 60 روز شود:
-
حداقل عیدی کارگران تامین اجتماعی در سال 1402 = 60 × مزد روزانه
-
حداکثر عیدی کارگران تامین اجتماعی در سال 1402 = 90 × مزد روزانه
از طرف دیگر کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه فعالیت کرده‌اند، فرمول محاسبه متفاوتی دارند. طبق قانون تامین اجتماعی، مبلغ پرداختی عیدی کارکنانی که کمتر از یک سال کار کرده‌اند، باید به ماخذ 60 روز مزد و به نسبت ایام کارکرد محاسبه شود. به این ترتیب فرمول محاسبه عیدی این کارگران به شرح زیر است:
-
حقوق ماهیانه × 2 × تعداد ماه‌های کارکرد ÷ 12
نحوه محاسبه عیدی بازنشستگان و مستمری‌بگیران سال 1402
عیدی 1401 برای بازنشستگان بخش‌های دولتی، تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و ... یکسان و طبق قانون مصوب هیئت دولت پرداخت می‌شود. معمولا میزان عیدی بازنشستگان و مستمری‌بگیران با توجه به بودجه سال جاری تعیین می‌شود.
با توجه به بودجه سال 1402 و جلسه هیئت وزیران در تاریخ 15 بهمن 1400، مبلغ عیدی بازنشستگان 16.000.000 ریال معادل 1 میلیون و ششصد هزار تومان عنوان شده است.
نحوه محاسبه مالیات عیدی سال 1402
محاسبه سنوات، عیدی، اضافه کار 1402 و ... قوانین مختص خود را دارد. میزان عیدی هر فرد با توجه به اعلام سازمان مالیاتی به میزان معافیت حقوق یک ماه از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. همچنین سقف معافیت مالیاتی هم اعلام شده است. بر این اساس کارکنانی که عیدی آنها کمتر از 56.000.000 ریال باشد، معاف از پرداخت مالیات هستند. از طرف دیگر کارگرانی که عیدی آنها بیشتر از 56.000.000 ریال باشد، باید مالیات آن را پرداخت کنند.
بر اساس بند 9 ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم، عیدی سالانه در مجموع تا سقف یک دوازدهم معافیت مالیات‌های موضوع ماده 84 است. همچنین پاداش دریافتی در بخش خصوصی و دولتی هم مشمول مالیات می‌شوند.
حق سنوات در سال 1402 چقدر است؟
سنوات پاداشی است که در پایان قرارداد کاری به کارگر پرداخت می‌شود که به آن پایان خدمت هم می‌گویند. کارفرما طبق قانون موظف به پرداخت حق سنوات به کارگران است. البته باید بدانید که حق سنوات با پایه سنوات تفاوت‌هایی با هم دارند. حق سنوات در پایان قرارداد کاری پرداخت می‌شود، اما پایه سنوات را به صورت ماهانه به حساب افراد واریز می‌کنند. پایه سنوات مشمول مالیات و حق بیمه است، اما حق سنوات معاف از بیمه و مالیات خواهد بود.
طبق قانون وزارت کار، کارفرما موظف است به کارگرانی که یک سال یا چند سال متوالی در کارگاه، شرکت، سازمان و ... کار کرده‌اند، معادل یک ماه آخرین حقوق دریافتی او، حق سنوات پرداخت کند. بنابراین حق سنوات بر اساس حقوق و دستمزد ماهانه کارگر تعیین می‌شود.
بررسی عوامل موثر بر محاسبه عیدی و سنوات کارگران
سوال مهم این است که حقوق و مزایا چقدر روی عیدی و سنوات تاثیر دارند؟ طبیعتا مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عامل در تعیین میزان عیدی و سنوات کارگران، حقوق و دستمزد دریافتی آنهاست. در واقع هر چقدر میزان حقوق دریافتی بیشتر باشد، عیدی و سنوات هم بیشتر خواهد شد. نکته مهم دیگر در خصوص مزایای دریافتی کارگر است. طبق اعلام دیوان عدالت اداری، مبنای اصلی محاسبه عیدی و سنوات فقط حقوق و دستمزد است. به این ترتیب مزایایی که کارگر در طول سال دریافت می‌کند، تاثیر زیادی روی سنوات و عیدی ندارد. در واقع مزایای دریافتی جزئی از شغل محسوب می‌شود و ارتباطی با عیدی ندارد.
زمان واریز عیدی کارگران در سال 1402
عیدی 1402 کارگران معمولا در روزهای پایانی سال واریز می‌شود. معمولا این مبلغ در اواخر بهمن و اوایل اسفند باید واریز شود. البته برخی کارفرماها عیدی را بهمن واریز می‌کنند. به هر حال باید تا 20 اسفند 1402، عیدی کارگران واریز شود.
کلام پایانی
محاسبه عیدی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارفرماها در پایان هر سال محسوب می‌شود. میزان عیدی با توجه به دستمزد دریافتی ماهانه کارگران تعیین می‌شود. بر این اساس حداقل دریافتی عیدی کارگران، معادل 2 برابر حقوق دریافتی و حداکثر 3 برابر حقوق دریافتی خواهد بود. کارفرما موظف به پرداخت عیدی به کارگران است و اگر این کار را انجام ندهد، مرتکب تخلف شده است.