به گزارش «دنیای بورس»، دنیای‌اقتصاد در مطلبی نوشت: در پایان معاملات روز یکشنبه در بورس و فرابورس، بازار سهام شاهد پیشروی بیشتر قیمت‌ها بود. در این روز مقاومت روانی یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی به آسانی شکسته شده و شاخص بورس تهران با افزایش ۲/ ۲ درصدی به سطح یک میلیون و ۵۲۳ هزار واحد رسید.
در این میان افزایش تقاضای خرد در نمادهای گروه‌هایی مانند خودروسازی، مواد دارویی، قند و شکر و البته کالایی‌ها که چند وقتی است در صدر توجهات قرار گرفته‌اند، سبب شد ارزش معاملات خرد بورس تهران به ۱۵ هزار و ۶۶ میلیارد تومان برسد. با توجه به آنچه در هفته‌های اخیر در بازار سرمایه رخ داد به نظر می‌رسد که عواملی مانند رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی و کاهش ریسک‌های سیستماتیک اقتصاد در داخل و خارج ایران می‌تواند از عواملی باشد که زمینه را برای رشد بیشتر قیمت‌ها در بازار یاد شده فراهم می‌کند.
شاید در روز بیستم آبان ماه سال‌جاری که شاخص کل بورس تهران به کف یک میلیون و ۲۱۱ هزار و ۹۴۱ واحدی رسید، کمتر کسی می‌توانست تصور کند که در کمتر از یک ماه بعد نماگر اصلی بورس موفق به بازپس‌گیری کانال یک میلیون و ۵۲۳ هزار واحدی شود. با این حال این اتفاق افتاد و عدم‌قطعیت در بازارهای مالی که در طول ۴ ماه قبل از آن به زیان سرمایه‌گذاران بازار سهام منتهی شده بود این بار به نفع آنها عمل کرد.
در طول این مدت بسیاری از فعالان بازار سرمایه که بخش قابل‌توجهی از ارزش دارایی‌شان در بورس و فرابورس کاسته شده بود به یکباره و پس از آنکه ریسک‌های سیاسی موثر بر تغییرات قیمت سهام تقلیل پیدا کرد، در اوج ناباوری با روی دیگر سکه سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی نیز مواجه شدند.
طی ۱۸ روز کاری گذشته که شاخص کل بورس از کف یک میلیون و ۲۱۱ هزار واحدی بالاتر آمده تا به امروز اگرچه اتفاق خاصی در صحنه سیاست خارجی و داخلی نیفتاده اما تغییر متغیرهای بسیار مهمی نظیر کاهش ریسک انتظاری در ماه‌های پیش رو در کنار چشم‌انداز افزایشی قیمت‌ها در بازار جهانی به دو عاملی بدل شده است که توانسته طی هفته‌های اخیر بر تقاضا برای سهام به‌خصوص در نماد‌هایی که قیمت و درآمدزایی آنها پوشش مناسب در مقابل تورم دارد، بیفزاید. دقیقا به دنبال همین امر بود که روز گذشته و پس از اندکی ضعف در روزهای پایانی هفته قبل شاهد رشد ۳۲ هزار و ۴۲۹ واحدی نماگر اصلی بازار سرمایه بودیم.
حصر شاخص شکست
در این روز میانگین وزنی قیمت تمامی نمادهای معامله شده در بورس به میزان ۲/ ۲ درصد افزایش پیدا کرد. شاخص کل به سطح یک میلیون و ۵۲۳ هزار و ۱۰۶ واحد رسید. با این حال روز یکشنبه تنها یک روز معاملاتی معمولی در بازار سهام نبود. در این روز مقاومت روانی با اهمیت یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی با قدرت شکسته شد و به بیم‌ها و امید‌ها پیرامون تغییر جهت بازار و شروع یک فاز اصلاحی دیگر پایان داد.
رشد نماگر یاد شده که از سوی سایر شاخص‌ها نظیر شاخص کل فرابورس نیز همراهی می‌شد، در این روز رو موجی از امیدواری را برای تداوم فاز صعودی تازه شکل گرفته در بازار سهام تقویت کرد؛ تقویتی که بیش از هر چیز مرهون افزایش ارزش معاملات بود.
قرعه شانس به نام بورس
در مورد اینکه چرا بورس طی هفته‌های اخیر رشد کرده، تا به حال نظرات و تحلیل‌های مختلفی منتشر شده است. همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شده در گزارش‌های قبلی نیز مورد توجه قرار گرفت، کاهش ریسک‌های سیستماتیک در حالی که فضا را برای سرمایه‌گذاری در بازار پر ریسک اما پربازده بورس فراهم کرده که در بازارهای جهانی نیز تضعیف شاخص دلار در کنار چشم‌انداز بهبود اقتصاد جهانی در سایه تخفیف آثار نامطبوع شیوع کرونا توانست بورس را وارد مرحله تازه‌ای از صعود قیمت‌ها کند.
در حالی که بسیاری از کارشناسان در هفته‌های اخیر ساخت واکسن کرونا برای مهار این بیماری عالم‌گیر را مورد توجه قرار داده‌اند و بسیاری نیز بر این باورند که ورود یک رئیس‌جمهور سیاست‌ورز و معقول به کاخ سفید می‌تواند تنش‌های پیش رو با دیگر قدرت اقتصادی آن سوی اقیانوس آرام یعنی چین را کاهش دهد و در نتیجه ریسک‌های موثر بر اقتصاد جهانی را تا حد قابل‌توجهی کمتر کند، تفسیر مسائل موجود به نفع رشد آتی تقاضا برای کالاهای اساسی نظیر نفت، محصولات فولادی و دیگر فلزات رنگین در کنار تولیدات شیمیایی راه را بر روند رو به رشد این بازارها هموار کرده است.
همین امر شرایطی را پدید آورده تا از این طریق چشم‌انداز درآمدزایی در بورس تهران نیز بهبود یابد. اگر این مسائل را در کنار ریزش قابل‌توجه ارزش ریال در ماه‌های اخیر تحلیل کنیم درمی‌یابیم که بیراه نخواهد بود اگر در وضعیت کنونی سرمایه‌گذاران به تداوم روند صعودی شکل‌گرفته در بازار سرمایه امیدوار باشند.
دقیقا به موجب مسائلی از این دست بوده که در روزهای گذشته نه تنها ارزش معاملات خرد در بورس و فرابورس افزایش یافته، بلکه چشم‌انداز پیش روی آن نیز برای روزهای آتی می‌تواند مثبت ارزیابی شود.
روز گذشته در حالی ارزش معاملات خرد انجام شده در بورس تهران به حدود ۱۵ هزار و ۶۶ میلیارد تومان رسید در کمتر از یک ماه گذشته ارزش معاملات خرد در این بازار ۱۳۹۷ میلیارد تومان بوده است.
این امر نشان از آن دارد که در طول ۱۸ روز کاری اقبال سرمایه‌گذاران به بازار سهام سبب شده ارزش معاملات خرد افزایش بیش از ۱۰ برابری را شاهد باشد.
اگر این رقم را در کنار ارزش معاملات خرد ۶۴۳۸ میلیارد تومانی انجام شده در فرابورس بگذاریم، در میابیم که اوضاع بازار از این بابت همچنان خوب است.
داغی مجدد تنور بورس با انتظارات تورمی؟
از عوامل داخلی و خارجی اثرگذار بر تورم که بگذریم اتفاق دیگری نیز طی روزهای اخیر در اقتصاد ایران افتاده است. لایحه بودجه ۱۴۰۰ که به تازگی و در هفته اخیر تقدیم مجلس شورای اسلامی شده اگرچه به گفته مسوولان دولتی مبتنی بر واقعیات موجود در اقتصاد ایران به مرحله تدوین و تقدیم رسیده، اما به گفته بسیاری از کارشناسان جزئیات آن دربردارنده منابع و هزینه‌هایی است، رسیدن آنها به ورطه عمل می‌تواند به خودی خود تورم‌زا باشد و دست دولت را برای تامین کسری بودجه در جیب بانک مرکزی بگذارد.
با توجه به اینکه این برنامه در مقطع زمانی کنونی به تصویب مجلس نرسیده مسلما تصمیم گرفتن بر مبنای آن بسیار زود است اما نکته‌ای که می‌تواند بسیار بر روند معاملات موجود در بازار سهام دخیل باشد انتظاراتی است که محقق نشدن منابع بودجه در سال مالیاتی درمیان فعالان بازار سهام را رقم میزند.
همان‌طور که در سال‌های اخیر نیز شاهد بودیم قابل اتکا نبودن منابع تعریف شده به مانند فروش مقادیر معینی از نفت که در شرایط تحریمی فعلی از شانس پایینی برای تحقق برخوردار است می‌تواند با افزایش انتظارات تورمی و رشد ریسک کاهش ارزش پول ملی تنور بازار سرمایه را داغ کند. این مساله اگرچه رخدادی نامبارک و زیانبار برای اقتصاد ملی خواهد بود با این حال زمینه‌ای را پدید می‌آورد تا عموم مردم مانند آنچه در ماه‌های نخست سال‌جاری و دو سال قبل از آن شاهد بودیم برای پوشش ریسک تورم و حفظ ارزش دارایی‌های خود به سرمایه‌گذاری در بازار سهام ترغیب شوند.
توییت بازان بورسی | نگرانی از آینده مبهم بازار سرمایه
دنیای اقتصاد نوشت: «دولت برای خوشبخت کردن خود با سه بازار بورس، دلار و اوراق بهادار بازی می‌کند.» این بخشی از صحبت‌های حسین میرزایی، نماینده مجلس در روز گذشته بود که مورد توجه افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته بود. این نماینده مجلس در گفت‌وگویی این سوال را مطرح کرده بود که چطور وقتی مصوبه مجلس که هیچ ارتباطی به حوزه اقتصادی ندارد و هنوز در شورای‌نگهبان تایید نشده، بازار دچار تغییر می‌شود؟ به گفته میرزایی تغییرات در بازار ناشی از سیاسی کاری بوده که ممکن است سمت و سوی آن از جانب دولت هم باشد.
این اظهارنظرها از سمت نماینده‌ای که عضو کمیسیون اصل نود مجلس است، از این بابت مورد توجه فعالان شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته بود که در روزهای گذشته این بحث مطرح شده بود که بازارهای مالی و در کل سرمایه‌های مردم تبدیل به ابزار زورآزمایی دولت و مجلس در رینگ درگیری‌هایشان شده است.
افرادی که به این گفت‌وگو توجه نشان داده بودند این مساله را مطرح می‌کردند که درست است فردی که این صحبت‌ها را مطرح کرده خیلی شناخته شده نیست، اما نماینده مجلس است و همین صحبت‌ها نشان می‌دهد که میزان درگیری بین دولت و مجلس بر سر اجرای چند طرح تصویب شده مجلس بالا گرفته است.
گروه دیگری از افراد هم به دور از تحلیل‌های سیاسی درباره این موضوع می‌نوشتند که بحث و جدل‌ها و اظهارنظرهایی که نشان از دخالت مستقیم نهادها و اشخاص در بازارهای مالی دارد، به بازارهای سرمایه و افراد درگیر در این بازارها این خبر را مخابره می‌کند که روزهای خوبی در پیش نیست. به همین علت خیلی‌ها تمایلی برای حضور در بازار نخواهند داشت یا سرمایه هایشان را از آن خارج می‌کنند.
از دیگر موضوعاتی که این روزها بین گعده فعالان بازار سرمایه که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند، به چشم می‌آید، بحث لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ است. لایحه‌ای که به اعتقاد خیلی‌ها یکی از متغیرهای تاثیرگذار بر بازار سرمایه در سال آینده است.
افرادی که درباره این موضوع یعنی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ می‌نویسند، به این مساله می‌پردازند که دولت در این لایحه حساب ویژه‌ای روی بازار سرمایه باز کرده است. آنها علاوه بر این لایحه به صحبت‌های حسن روحانی، رئیس دولت دوازدهم اشاره می‌کنند که در روزهای گذشته بیان کرده بود علاقه دارد سهام‌های دولتی بیشتری را در بورس عرضه کند. به اعتقاد این افراد این عوامل نشان می‌دهد که دولت در تلاش است فضای بورس را گرم نگه دارد تا سرمایه‌داران بیشتری به سمت سرمایه‌گذاری در این بازار بیایند.
نکته دیگری هم که فعالان حوزه بازار سرمایه به آن در این بخش اشاره می‌کنند، اشاره به صحبت‌های مسوولان و مقامات درباره کسب درآمد دولت از بورس است. به اعتقاد این افراد دولت برای این درصدد است که فضای بورس را مثبت نگه دارد چون می‌خواهد کسری بودجه خود را با استفاده از فروش سهام شرکت‌های دولتی و مسائلی از این دست جبران کند.
در نهایت پیش‌بینی آنها برای سهامداران خرد این است که در سال آینده بورس فضایی مثبت و سبز پوش مانند اوایل سال جاری خواهد داشت، چرا‌که دولت حساب ویژه‌ای برای آن در دخل و خرج خود باز کرده است.
صادق الحسینی | کارشناس اقتصادی: دلیل رشد این روزهای بازار سهام: ۱-رشد کامودیتی‌ها به علت ساخت واکسن کرونا که 60درصد بازار که کامودیتی‌محور است را متاثر می‌کند. ۲- رشد مقطعی دلار پس از التهابات اخیر. ۳- رسیدن شاخص به کف(که قبلا گفته شد حدود ۱۲۰۰). با این شرایط جدید تا زمانی که نرخ ارز کاهش نیابد رشد بازار می‌تواند ادامه پیدا کند.
روح الله دهقان | مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران: با تلاش همکاران خوبم دو قابلیت جدید به سایت TSETMC اضافه شد. در صفحه اول سایت نقشه بازار اضافه شد و در صفحه نماد بخش تحلیل تکنیکال با عنوان نمودار تعاملی در دسترس قرار گرفت. روال بهبود و توسعه سایت همچنان ادامه خواهد داشت.
شاهین چراغی | عضو شورای عالی بورس: تلاش تمام ارکان‌نظام درخصوص دفاع از حقوق سهامداران خرد در سه ماه گذشته قابل تقدیر است. به نظر می‌رسد با توجه به وجود بیش از۴۰میلیون سهامدار و حفظ حقوق آنها، بخش از سخنرانی کاندیداهای انتخاباتی آینده درخصوص مواضعشان با بورس خواهد بود. تحقق این امر اتفاقی میمون برای بورس و آرزوی دیرینه ما است.
حسین سلاح ورزی | فعال اقتصادی: انصافا دولت در تدوین بودجه۱۴۰۰، چنان معرکه‌ای گرفته که حتی خاطره حمایت از بورس را هم شسته و برده پایین! برای همه امور از سیر تا پیاز ردیف اعتباری گنجانده‌اند، الا واکسینه کردن مردم در مقابل کرونا!
مصطفی طاهری | نماینده مجلس: بودجه ۱۴۰۰ سیاسی‌ترین بودجه تاریخ ایران است. وابستگی شدید بودجه به نفت باعث اثرگذاری بیشتر تحریم بر اقتصاد کشور خواهد شد! گروگان گرفتن اقتصاد کشور و نیازهای مردم، برای اهدافی مانند ارتباط با غرب و... غیرمنطقی است.
رضا غلامی | فعال اقتصادی: سرمایه‌گذاری شامل خرید دارایی واقعی با هدف بلندمدت است ولی سفته بازی عمدتا فعالیت کوتاه‌مدتی است که بر ناکارایی‌های بازار با افق کوتاه‌مدت استوار است.سفته‌باز عمدتا دنبال مالکیت نیست در حالی که سرمایه گذار کسب مالکیت را در ذهن دارد. در اقتصاد متعارف هم سفته‌بازی را به قماربازی نزدیک می‌دانند. اگر اینطور باشد رفتارهای اخیر بخشی از افراد در بازار سهام بیشتر به قماربازی نزدیک است. سازمان بورس باید این رفتارها (ورود و خروج کوتاه‌مدت) را به‌شدت محدود کند چون نه‌تنها نفع اقتصادی ندارد بلکه شبهه شرعی هم دارد.
علی چشمی | استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد: اصلاح ساختار بودجه خیلی شفاف و سرراست است: از تولیدکنندگان کمتر مالیات‌بگیر و در اختیار غیرمولدها بودجه‌ای قرار ندید. اما از زمان مورگان شوستر تا حالا محقق نشده است. چرا؟ چون غیرمولدها تصمیم می‌گیرند که از تولید بگیرند و بدهند به خودشان.