به گزارش «دنیای بورس»، دنیایاقتصاد نوشت: وزیر خارجه عربستان سعودی میگوید بهدنبال یافتن راهی برای پایان دادن به محاصره سه ساله قطر است. شاهزاده «فیصل بن فرحان آل سعود»، وزیر خارجه عربستان، شنبه اول آذرماه گفت که عربستان در تلاش است با همفکری نزدیک با متحدانش به محاصره قطر پایان دهد اما در عین حال، رفع این محاصره را منوط به رسیدگی به نگرانیهای امنیتی کرد.
الجزیره در گزارش ۲۲ نوامبر در همین رابطه نوشت، تاریخ این مناقشه به سال ۲۰۱۷ باز میگردد یعنی زمانی که بحرین، عربستان و امارات (بهعنوان کشورهای منطقه خلیج فارس) و مصر (کشوری خارج از این حوزه) مبادرت به محاصره قطر کرده و روابط دیپلماتیک و حمل و نقل را با این کشور قطع کرده و دوحه را به حمایت از «تروریسم» متهم کردند. قطر تمام این اتهامات را رد میکند.
ماه گذشته، شاهزاده فیصل اعلام کرد که «عربستان متعهد به یافتن راهحل است». او گفت:«ما مشتاق تعامل با برادران قطریمان هستیم و امیدواریم آنها هم مشتاق باشند. اما در عین حال باید نگرانیهای مشروع امنیتی را مرتفع کنیم و فکر میکنم راهی به سوی این مساله وجود دارد.» او افزود که «راه حلی در آینده نزدیک ممکن است وجود داشته باشد.» وزیر خارجه قطر هم هفته گذشته اعلام کرد که در بحران این منطقه هیچ برندهای وجود ندارد.
«شیخ محمد عبدالرحمان آل ثانی» افزود که کشورش امیدوار است این وضعیت «در هر زمانی» و «به زودی» فیصله یابد. با وجود این خوشبینیها اما «یوسف العطیبی»، سفیر امارات در واشنگتن، به رسانههای اسرائیلی اعلام کرد که «باور ندارم این راهحل قریبالوقوع باشد». او افزود: «فکر نمیکنم به این زودیها راهحلی یافت شود زیرا هیچ درون اندیشی و هیچ خودانتقادیای در طرف قطری نمیبینیم.»
شاهزاده فیصل که در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ سخن میگفت افزود: این پادشاهی از روابطی «خوب و دوستانه» با ترکیه برخوردار است. این در حالی است که روابط این دو کشور پس از قتل خاشقجی به شدت در نوسان بوده و دو طرف وارد یک جنگ تجاری با یکدیگر شدهاند. «بریل اکمان» در گزارش یکم آذرماه در بیبیسی در همین رابطه نوشت: بهتازگی عربستان سعودی نقش کلیدی در تحریم کالاهای ترکیهای به عهده گرفته و اختلافات تجاری دو کشور در حال شدت گرفتن است.
تنش بین دو کشور به دو دلیل شدت گرفته است: از یک سو، به دلیل پیگیریهای ترکیه و متهم شناختن مقامهای سعودی به دلیل قتل فاجعه بار خاشقجی در کنسولگری عربستان در آنکارا و دیگر به دلیل جاهطلبیهای آنکارا در شرق مدیترانه، لیبی و سوریه که باعث ناآرامی و ناخشنودی عربستان و دیگر رقیبان ترکیه شده است.
رقابت آنکارا و ریاض بر سر برتری منطقهای با ممنوعیتهای غیررسمی، تحریمهای اعلامنشده، تاخیر در مرز و درخواست برای بایکوت کالاهای ترکیهای در خاورمیانه و شمال آفریقا همراه بوده است. طبق گزارشها، ترکیه در ماههای اخیر با چالشهای عمده اقتصادی در عربستان روبهرو بوده است. عجلان بن عبدالعزیز، رئیس شورای اتاقهای بازرگانی عربستان، روز ۳ اکتبر با ارسال توییتی خواستار تحریم کالاهای ترکیهای شد.
از آن زمان به بعد، تعدادی از شرکتها به کارزار او پیوستهاند. فروشگاه زنجیرهای مهم العثیم ظاهرا تصمیم گرفته است که تمامی کالاهای ترکیهای را تحریم کند و رستوران زنجیرهای هرفی نیز اعلام کرده است میخواهد «همبرگرهای یونانی» را جایگزین همبرگرهای «ترکیهای» کند. شرکتهای ترکیهای میگویند که گرفتن قراردادهای عمرانی در عربستان غیرممکن شده است و ورود کالا نیز به این کشور با تاخیر صورت میگیرد.
روزنامه «دنیایاقتصاد» روز اول اکتبر گزارش داد که شرکت مرسک، بزرگترین شرکت حملونقل کانتینر در دنیا، به مشتریان خود هشدار داده است اجناس ارسالی از ترکیه شاید در گمرک عربستان گیر کند. این روزنامه نوشت که «محمولههای ارسالی از ترکیه شامل برخی محدودیتهای ورودی یا کندی در ترخیص از گمرک میشوند و شاید مدت زیادی در پایانه متوقف شوند، یا با تاخیر به مقصد برسند... یا کلا در گمرک گرفتار شوند».
اسماعیل کوجوکایا، مجری محبوب شبکه خبری فاکس، روز ۲۲ اکتبر گفت که «حتی اگر اجناس بتوانند وارد کشور شوند... در مغازهها برچسبهایی کنار محصولات ترکیهای میچسبانند که رویشان نوشته شده است «به محصولات ترکیهای دست نزنید».
تاجران ترک در عین حال از وجود مشکلات در نقاط دیگر خلیج فارس و شمال آفریقا خبر میدهند. روزنامه انگلیسیزبان صباح که طرفدار دولت است نیز روز ۱۳ اکتبر گزارش کرد صادرکنندگان ترکیهای با «درخواست مدرک و تاخیرهای غیرعادی» در مراکش و الجزایر روبهرو شدهاند و روند رسیدگی گمرکی در مراکش، الجزایر و تونس در یک ماه گذشته پنج برابر طولانیتر شده است. با این حال، الجزیره در ادامه گزارش خود افزود که عربستان و ترکیه بیش از یک سال است بر سر تحریم کالاها وارد تقابل با یکدیگر شدهاند. مشکل سومی که در روابط دو کشور وجود دارد مساله قطر است.
وقتی کشورهای عربی مبادرت به محاصره قطر کردند، سخن از حمله نظامی عربستان و متحدانش و سپس طرحهایی برای کودتا در قطر به میان آمد اما استقرار نیروهای ترکیه بهعنوان عضوی از ناتو در قطر و تاسیس یک پایگاه نظامی باعث شد طرح عربستان نقش بر آب شود. شاهزاده فیصل همچنین افزود هیچ کسی را ندیده که حامی تحریم کالاهای ترکیه باشد. او افزود مطمئن است که دولت آینده آمریکا به رهبری جو بایدن سیاستهایی را دنبال خواهد کرد که به ثبات منطقهای کمک کرده و موجب همکاریهای قویتری خواهد شد.