چکیده: بازارهای سرمایه‌گذاری در نخستین روز هفته شاهد تغییر کانال بودند. در بازار سهام شاخص کل پس از عقبگرد حدود ۲۰ درصدی طی روزهای گذشته، با رشد ۴/ ۱ درصدی همراه شد. دلار در بازار آزاد نیز یک کانال عقب‌نشینی کرد و ۲۷ هزار تومان معامله شد. سکه طلا نیز به کانال ۱۲ میلیون تومان وارد شد.
در بازار خودرو نیز با وجود صدور مجوز افزایش قیمت ۲۵ درصدی از سوی شورای رقابت، اما قیمت‌ها در بازار آزاد رو به نزول گذاشت. تغییر انتظارات نسبت به انتخابات آمریکا عامل مهم تغییر کانال بازارها عنوان می‌شود.
بازار سهام | نفس‌گیری جدید
دنیای‌اقتصاد در مطلبی نوشت: روز گذشته بازگشت قیمت‌ها به محدوه سبز تابلو پس از حدود ۱۰ روز افت سبب شد تا شاهد رشد ۳۷/ ۱درصدی میانگین قیمت سهام در بورس تهران باشیم. در این روز افزایش تقاضا در نمادهای سنگین‌وزن بازار از جمله «فولاد»، «فملی»، «کگل» و «خودرو» سبب شد تا نمای کلی حرکت قیمت‌ها در بازار سرمایه صعودی شود. به موجب این امر بسیاری از صفوف فروش روزهای قبل جای خود را به صف خرید دادند.
با این حال برآیند خالص تغییر مالکیت میان سرمایه‌گذاران حقیقی به حقوقی ۷/ ۱۱میلیارد تومان ماند که حکایت از برقراربودن نسبی عدم‌اطمینان سرمایه‌گذاران خرد به نمادهای موجود در بازار سرمایه داشت.
آنطور که به‌نظر می‌رسد دلیل عدم بازگشت اطمینان به این بخش از فعالان بازار سهام در شرایط فعلی به‌جز عدم‌اطمینان حاکم بر فضای اقتصادی کشور، ریسک‌های سیستماتیک به‌خصوص در بحث قانون و مقررات است که سبب شده فعالان بازار با روی خوش به جریان فعلی معاملات نگاه نکنند.
بازار سهام در خلال معاملات نخستین روز هفته یک نفس تازه کشید. در این روز شاخص کل بورس تهران که پس از ۱۰ روز ریزش بی‌وقفه در پایان معاملات روز چهارشنبه در هفته اخیر به سطح یک‌میلیون و ۲۸۸ هزار و ۳۳۰ واحد رسیده بود، بالاخره عملکردی مثبت را به‌ثبت رساند و ضمن درج رشد ۳۷/ ۱ درصدی در کارنامه روزانه خود مجددا به ابرکانال یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی بازگشت.
به موجب این رویداد که پس از کسب بازده منفی ۸/ ۸ درصدی به ثبت رسید، اندکی از یأس شکل گرفته در میان سرمایه‌گذاران به‌خصوص فعالان خرد بازار سرمایه کاسته شد و شاهد تقویت تقاضا در بسیاری از نمادها به‌خصوص نمادهای بزرگتر بودیم. در این روز ۵ هزار و ۸۰۵ میلیارد تومان از ارزش ۶۸۵۲ میلیارد تومانی داد و ستدها در بورس تهران به معاملات خرد اختصاص داشت.
این مساله اما سبب نشد که از فشار فروش در بسیاری از نمادهای کوچک بازار کاسته شود. در واقع طی معاملات روز شنبه جریان عرضه و تقاضا شاهد آن بود که همچنان بخش بزرگی از نمادهای بازار سرمایه با افت قیمت حداکثری مواجه بودند و معاملات آنها در شرایطی به اتمام رسید که صف فروش سنگین در این نمادها پابرجا بود.
همین امر حکایت از آن دارد که بازار سرمایه به‌رغم صعود تقریبا ضعیفی که طی روز شنبه داشته، نتوانسته به شکلی یک‌دست خود را برای بازگشت به مدار صعودی آماده کند. بررسی‌ها حاکی از آن است که در روز یاد شده در حالی ۴۳ درصد از نمادهای بورسی با صف فروش مواجه بوده‌اند که این سهم برای صف‌های خرید تنها ۲۳ درصد بوده است.
همین امر نشانگر آن است که به‌رغم بازگشت رونق به نماگر اصلی بورس همچنان بخش مهمی از بازار مشتاق فروش سهام و افزودن بر فشار عرضه است؛ عاملی که به واسطه مقایسه ارزش صفوف خرید یا صف‌های فروش عملا اثبات می‌شود.
روز گذشته ارزش صف‌های فروش بورس ۳۸۰۰میلیارد تومان و ارزش صف‌های خرید تنها ۱۳۰۰ میلیارد تومان بود. آنطور که به‌نظر می‌آید مهمترین دلیلی که قفل شدن بخش قابل‌توجهی از پول‌های حقیقی طی ماه‌های اخیر حتی با وجود کاهش قیمت سنگین نتوانسته فعالان خرد بورس را به خرید سهام بیشتر یا حتی سهامداری در موجودی فعلی خود متقاعد کند.
سرمایه‌گذاری در غبار
اما دلیل این عدم‌اعتقاد و بازنگشتن به چرخه معاملات سهام چیست؟ چرا سرمایه‌گذاران از بورس فرار می‌کنند؟ بررسی‌های به‌عمل آمده به‌خوبی نشان می‌دهد که با وجود رشد قابل‌توجه قیمت در بازارهای موازی آنچه که در واقع توانسته بسیاری از فعالان بازار سهام به‌خصوص سرمایه‌گذاران نوحقیقی (افرادی که به تازگی شروع به سرمایه‌گذاری در بازار سهام کرده بودند) را از بازار سهام سرخورده کند، نه افزایش قیمت دارایی‌هایی نظیر طلا و ارز بلکه عدم‌اطمینان سنگینی بود که به واسطه ایجاد ابهام در بازار سرمایه به‌خصوص از سوی تصمیم‌گیران و مسوولان سازمانی به آن وارد شد.
کم و زیاد کردن یکباره سقف اعتبار کارگزاری‌ها در کنار تغییر چندباره سقف مجاز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام جزو عواملی است که تغییرات آن نوعی تزلزل تصمیم‌گیری را به فعالان حقوقی و حقیقی بازار سهام مخابره کرده است.
همه اینها به کنار اعمال دخالت در آزادی عمل فعالان حقوقی بازار که مانع از فروش آنها شد در کنار ممنوعیت معاملات روزانه این شائبه را تقویت کرد که ممکن است خریداران امروز سهام هنگام فروش از اختیار کافی و لازم برای نقد کردن سرمایه خود و حفاظت از ارزش دارایی برخوردار نباشند. این تصور هم بر نقدشوندگی بازار آسیب جدی زد و هم خریداران را بر آن داشت تا از افزایش تقاضا حتی در نمادهای ارزنده خودداری کنند.
همه اینها به کنار، هم‌اکنون معاملات امروز در حالی آغاز می‌شود که «شستا» از اواسط مهرماه ممنوع - متوقف است و هیچ خبر یا گمانه‌زنی دقیقی هم درخصوص زمان بازگشایی آن منتشر نشده است. مشخص نیست که چرا متولیان بازار سرمایه با وجود این شرایطی که خود آن را پدید آورده‌اند همچنان برگمان خود در مورد جذابیت بازار سهام پافشاری می‌کنند.
بازگشایی‌های جنجالی
اما از همه این انتقادات و ذکر سوءتدبیرها که بگذریم نکته جالب‌توجه بازار سرمایه در معاملات روز شنبه بازگشایی جنجالی دو نماد بود. در این روز دو نماد «کسعدی» و «لپارس» بازگشایی شدند و این بازگشایی سبب شد تا نماد اول به میزان ۵۲ درصد و «لپارس» نیز ۴۹ درصد کاهش قیمت را شاهد باشد.
اگرچه معاملات «کسعدی» در ادامه تایید نشد اما در پایان معاملات شگفتی بسیاری را در میان فعالان بازار ایجاد کرد. در حالی که انتظار می‌رفت تا معاملات «لپارس» نیز به دلیل افت قابل‌توجه قیمت تایید مقام ناظر را کسب نکند با این حال تایید شد و باید امروز در محدوده قیمت ۱۸۶۰۰ تومان معاملات خود را آغاز کند.
بازار ارز و سکه | ریزش اتفاق افتاد
دنیای اقتصاد همچنین در مطلب دیگری نوشت: در اولین روز کاری هفته، دلار و سکه ریزش دیگری را تجربه کردند؛ روز شنبه، اسکناس آمریکایی از مرز ۲۸ هزار تومانی به راحتی پایین رفت و در مقطعی حتی زیر ۲۷ هزار تومان معامله شد. کف قیمت دلار در روز اول هفته حدود ۲۶ هزار و ۷۰۰ تومان بود. در ساعات انتهایی روز قیمت کمی از این کف بالا آمده بود و روی عدد ۲۷ هزار تومانی معامله می‌شد.
این قیمت هزار تومان کمتر از روز انتهایی هفته گذشته بود. قیمت نهایی روز شنبه، ۵ هزار و ۱۰۰ تومان(معادل با ۹/ ۱۵ درصد) از سقف سال ۹۹ کمتر بود.
پنج‌شنبه ۲۴ مهرماه، اسکناس آمریکایی به سقف ۳۲ هزار و ۱۰۰ تومان خورد و پس از آن، حدود ۱۶ روز است که در مسیر ریزشی حرکت کرده است. این مساله به خوبی نشان می‌دهد که پوزیشن و موقعیت غالب معامله‌گران ارزی در هفته‌های اخیر«فروش» بوده است.
برخی معامله‌گران حتی در هفته‌های اخیر بارها عنوان کرده بودند که «هر بالایی، فرصتی برای فروش» است. مقصود از این جمله آن بود که هر زمان قیمت دلار کمی بالا رفت، اقدام به فروش کنید، چرا که قیمت در مسیر ریزشی قرار دارد و هر افزایشی، تنها تنفسی در مسیر نزول خواهد بود. به عبارت دیگر، رفتار معامله‌گران در هفته‌های اخیر بیشتر بر مبنای فروش ارز تنظیم شد و کمتر به‌دنبال خرید ارز به‌منظور نگهداری آن بودند.
در هر صورت به نظر می‌رسد دوران ریزش پله‌ای در بازار در همین روزها به پایان می‌رسد و بازار منتظر نتایج انتخابات آمریکا خواهد شد. نتیجه انتخابات، بازار را یک بار دیگر می‌تواند دچار هیجان شدید مقطعی کند. برد ترامپ، خریداران را به بازار بازخواهد گرداند و ورود بایدن می‌تواند موجب شود که بر میزان فروشندگان ارزی افزوده شود.
روزهای یکشنبه و دوشنبه اتفاقات زیادی می‌تواند در بازار رخ دهد؛ با این حال، برای اینکه این اتفاقات به یک روند تبدیل شوند، نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اهمیت زیادی خواهد داشت. در ۱۶ روز اخیر عموما تاکتیک معامله‌گران این بوده است که به‌صورت پله‌ای از بازار خارج شوند و بخشی از ارزهای خریداری شده در قیمت‌های پایین‌تر را به فروش برسانند.
البته از اوایل شهریورماه تا یک هفته مانده به پایان مهر، تاکتیک معامله‌گران بیشتر خرید پله‌ای بود؛ یعنی معامله‌گران عموما خریدار بازار بودند و در نقاط مقاومتی کمی فروشنده می‌شدند و بار دیگر برای خرید در قیمت‌های پایین‌تر آماده می‌شدند. این موقعیت از هفته انتهایی مهرماه تغییر کرد.
سکه تمام بهار آزادی هم تقریبا روند مشابهی را با دلار تجربه کرده است. این فلز گرانبها در ۲۴ مهر به بهای ۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید که سقف تاریخی قیمت بود. پس از آن فروشنده‌ها در بازار دست بالا را به دست آوردند و در نتیجه آن، سکه کانال‌های ۱۶، ۱۵، ۱۴ و ۱۳ میلیونی را از دست داد.
معامله‌گران سکه در ۱۶ روز اخیر سعی کرده بودند حداقل کف ۱۳ میلیون تومانی را حفظ کنند، ولی فلز گرانبهای داخلی این کانال را روز شنبه از دست داد. روز شنبه سکه با قیمت ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان معامله شد که ۶۰۰ هزار تومان کمتر از روز پنج‌شنبه بود. قیمت روز ۱۰ آبان سکه نزدیک به ۲۰ درصد کمتر از روز ۲۴ مهر بود که این فلز گرانبها در سقف تاریخی خود قرار داشت.
یکی از عواملی که موجب شد سکه نسبت به دلار افت بیشتری را تجربه کند، کاهش بهای طلای جهانی بود. اونس طلا در هفته‌های اخیر نه تنها رشد خاصی را تجربه نکرده است، بلکه حتی روز جمعه زیر مرز هزار و ۹۰۰ دلار به کار خود پایان داد.
به این ترتیب، روند طلای جهانی یکی از مسائلی بود که قیمت سکه را تحت فشار قرار داد. با وجود افت روز شنبه، سکه همچنان حباب قیمتی دارد و این موضوع می‌تواند در صورت پیروزی بایدن به‌عنوان اهرمی برای کاهش بیشتر فلز گرانبهای داخلی عمل کند. البته برخی از معامله‌گران باور دارند، وضعیت اونس طلا در بازارهای جهانی می‌تواند در هفته جاری بهبود یابد و این مساله از قیمت سکه حمایت کند.البته سکه در ساعات پایانی روز همچنان در مسیر کاهشی حرکت می‌کند.
بازار طلا | تب انتخابات رسید
ايسنا هم در مطلبی نوشت: تحلیلگران بازار بین المللی می گویند بازار طلا در آستانه پررویدادترین هفته سال، نفس خود را در سینه حبس کرده است.
در نخستین هفته نوامبر، علاوه بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نشست سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا برگزار می شود و آمار مهمی شامل اشتغال ماهانه اکتبر آمریکا منتشر خواهد شد. طلا آخرین هفته اکتبر را با نوسان شدید قیمت سپری کرد و این ماه را در پایین مرز ۱۹۰۰ دلار به پایان برد.
بهای هر اونس طلا در معاملات روز جمعه بازار آتی نیویورک در ۱۸۷۹ دلار و ۹۰ سنت بسته شد و برای کل هفته بیش از ۱.۵ درصد کاهش نشان داد که سومین کاهش هفتگی متوالی بود و همچنین ۰.۸ درصد کاهش ماهانه در اکتبر به ثبت رساند.
به گفته تحلیلگران، فضای طلا شاهد حجم بسیار اندک معاملات است و حرکت قیمت بر اساس معاملات الگوریتمی است و سرمایه گذاران در انتظار کنار رفتن ابهامات، در حاشیه بازار قرار گرفته اند.
با توجه به ابهامات فراوانی که وجود دارد، تحلیلگران فروش طلا در آستانه انتخابات را توصیه نمی کنند و در واقع اکثر آنها می گویند منتظر رویدادهای پس از انتخابات و عوامل کلان بلندمدت باشید که از قیمت طلا حمایت می کنند.
به گفته پیتر هاگ، مدیر معاملات جهانی کیتکو متالز، هر کدام از دو نامزد انتخابات آمریکا که پیروز شود، تاثیر مثبتی بر طلا خواهد داشت اما مهمترین ریسک، نتایج نامعلوم یا اعتراض به نتیجه انتخابات خواهد بود. بازارها پیامهای متضاد درباره امکان پیروزی بایدن در برابر ترامپ دریافت کرده اند. در معاملات روز دوشنبه و سه شنبه نوسان غالب خواهد بود اما روزهای معامله واقعی، چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه خواهند بود.
هر کسی در این انتخابات برنده شود، بسته محرک مالی بزرگی در برابر بازار قرار داده می شود که برای فلزات بسیار مثبت خواهد بود.
هاگ در ادامه خاطرنشان کرد: مهمترین موضوع نامعلوم این است که آیا نتیجه انتخابات فورا مشخص خواهد شد. اگر برنده واضحی وجود داشته باشد، سهام و فلزات در سه شنبه شب صعود خواهند کرد. اگر به نتیجه انتخابات اعتراض شود یا برنده واضحی وجود نداشته باشد یا اعلام نتایج چند روز به تاخیر بیافتد، در این صورت بازار سهام تحت فشار قرار خواهد گرفت و همه متقاضی نقدینگی خواهند شد و این موضوع برای فلزات می تواند منفی باشد.
به گفته تحلیلگران، حمایت کوتاه مدت اونس طلا در حدود ۱۸۵۰ دلار و مقاومت آن در حدود ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۵ دلار قرار دارد. به گفته هاگ، اگر طلا بتواند قیمت ۱۹۲۵ دلار را بشکند، می تواند تا سطح ۱۹۷۰ دلار پیشروی کند. همچنین احتمال صعود طلا تا مرز ۲۰۰۰ دلار در هفته جاری وجود دارد.
بازارها تمایل دارند انتخابات را مهمتر از آنچه که هست در نظر بگیرند. انتخابات سال ۲۰۱۶ که طی آن دونالد ترامپ پیروز شد، مثال فوق العاده ای است. بازارها در آن زمان نوسانات زیادی را تحمل کردند اما سرانجام این روند معکوس شد. در نهایت آنچه برای بازار طلا اهمیت دارد، بازده واقعی اوراق قرضه دولتی است که امسال طلا کاملا تحت تاثیر آن قرار داشته است یعنی حرکت قیمت طلا به شدت به اقتصاد آمریکا و بانک مرکزی این کشور بستگی دارد.
پرسش واقعی برای طلا این است که برای بازده واقعی چه اتفاقی خواهد افتاد؟ موسسه کپیتال اکونومیکس انتظار دارد که با کاهش بازده واقعی، قیمت اونس طلا تا پایان سال به ۲۰۰۰ دلار صعود کند که بیش از ۱۰۰ دلار بالاتر از قیمت فعلی این فلز ارزشمند است.
بازارها علاوه بر انتخابات در روز سه شنبه، منتظر آمارهای اقتصادی و تصمیم سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا در روز پنج شنبه هستند. تحلیلگران انتظار دارند که بانک مرکزی آمریکا همچنان بر نیاز برای اقدامات محرک مالی تاکید کند.
بر اساس گزارش کیتکونیوز، همچنین روز جمعه آمار اشتغال آمریکا در اکتبر منتشر می شود. تحلیلگران برآورد کرده اند که اقتصاد آمریکا ماه میلادی گذشته ۶۰۰ هزار شغل جدید اضافه کرده است.
تداوم رشد آرام شاخص دلار
همچنین شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۰۶ درصد افزایش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۴.۰۳۷ واحد بسته شد.
هرچند که آمارهای جدید منتشر شده نشان می دهند اقتصاد اروپا در حال بازگشت به روزهای خوب قبل از آغاز کرونا است اما افزایش شدید مبتلایان و قربانیان به این ویروس مرگبار در قاره سبز بار دیگر باعث افزایش نگرانی ها از تکرار عملکرد کابوس وار تابستان شده است.
هم اکنون شماری از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه با هدف جلوگیری از شیوع بیشتر این ویروس قرنطینه های سراسری اعلام کرده اند و احتمالا در صورت تداوم شرایط فعلی شاهد اعمال محدودیت هایی بر فعالیت کسب و کارها نیز خواهیم بود.
مرکز آمار اتحادیه اروپا گزارش اولیه خود از رشد اقتصادی کشورهای اروپایی در سومین فصل سال ۲۰۲۰ را منتشر کرد که بر این اساس متوسط رشد اقتصادی ۱۹ کشور عضو منطقه یورو و ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به ترتیب مثبت ۱۲.۷ درصد و مثبت ۱۲.۱ درصد بوده است که این رشد در مقایسه با متوسط رشد سه ماهه قبل در منطقه یورو ۳۴.۵ درصد و در سطح اتحادیه اروپا ۳۴.۳ درصد افزایش پیدا کرده است.
این بهترین عملکرد اقتصادی کشورهای اروپایی از زمان تاسیس اتحادیه اروپا محسوب می شود. هم چنین رشد اقتصادی در دوازده ماه منتهی به سپتامبر در سطح منطقه یورو به طور متوسط منفی ۴.۳ درصد ودر سطح اتحادیه اروپا به طور متوسط منفی ۳.۹ درصد بوده است.
این مرکز همچنین اعلام کرده است تا پایان سپتامبر ۲۰۲۰ نرخ بیکاری در منطقه یورو و اتحادیه اروپا با بدون تغییر نسبت به مدت مشابه ماه قبل و به ترتیب در سطح ۸.۳ درصد و ۷.۵ درصد رسید. این نرخ بیکاری بالاترین نرخ بیکاری ثبت شده در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در هشت ماه اخیر بوده است.
تخمین زده می‌شود تا پایان این ماه ۱۵ میلیون و ۹۹۰ هزار مرد و زن در سطح اتحادیه اروپا بیکار باشند که از این تعداد، ۱۳ میلیون و ۶۱۲ هزار نفر ساکن کشورهای عضو منطقه یورو بوده‌اند. در مقایسه با ماه قبل، شمار افراد بیکار در اتحادیه اروپا ۴۲ هزار نفر و در سطح منطقه یورو ۷۵ هزار نفر افزایش یافته است.
سرعت نگران کننده شیوع کرونا به ویژه در اروپا بار دیگر معامله گران را به وحشت انداخته و اکنون زمزمه هایی از بازگشت قرنطینه های سراسری در قاره سبز به گوش می رسد. در آمریکا، لهستان، فرانسه، آلمان و انگلیس رکوردهای جدیدی از ثبت مبتلایان روزانه گزارش شده و شمار قربانیان نیز مجددا در حال بازگشت به پیک های ثبت شده قبلی است.
دانشگاه آکسفورد که در حال حاضر یکی از پیشروترین مراکز علمی جهان در مقابله با ویروس کرونا محسوب می شود از رضایت بخش بودن نتیجه اولیه آزمایش واکسن ساخت خود بر روی افراد میانسال و سالمند خبر داده هر چند که اعلام کرده است هنوز برای تعمیم استفاده از این واکسن روی همه مردم جهان اطمینان خاطر وجود ندارد و نیاز به آزمایش های بیشتری است. جهش های ژنتیکی ویروس کرونا و رفتار متفاوت آن در نقاط مختلف جهان رسیدن به نسخه ای واحد برای مقابله با آن را بسیار دشوار ساخته است.
با وجود ادعاهای قبلی ترامپ و برخی مقامات دولت وی در توزیع واکسن کرونا تا پیش از انتخابات، به نظر نمی رسد تا پایان سال خبری از واکسن کرونا باشد به ویژه آن که هنوز نتایج استفاده از نمونه های اولیه در مقیاس وسیع مشخص نشده است. آماده نشدن واکسن مقابله با کرونا در شرایطی رخ می دهد که ابتلا به کووید-۱۹ همزمان با شروع فصل سرما در بسیاری از کشورهای جهان به سطح نگران کننده ای رسیده و این مساله باعث بازگشت برخی از محدودیت ها شده است.
وضعیت به ویژه در اروپا هشدارآمیز است و فعالان بازار نگران اند ضربه دیگری به پیکر کم جان اقتصاد این کشورها وارد شود. لهستان، مجارستان و جمهوری چک از رکوردشکنی تعداد مبتلایان روزانه به کرونا خبر داده اند و در ورشو ساعت مجاز برای حضور مردم در فروشگاه ها محدود شده است.
تاکنون بیش از ۴۶ میلیون و ۱۷۹ هزار و ۲۱ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین یک میلیون و ۱۹۷ هزار و ۴۹۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به آمریکا با ۲۳۵ هزار و ۴۵۳ نفر، برزیل با ۱۵۹ هزار و ۵۶۲ نفر، هند با ۱۲۲ هزار و ۹۹ نفر، مکزیک با ۹۱ هزار و ۲۸۹ نفر و انگلیس با ۴۶ هزار و ۵۵۵ نفر بوده است.
فضای ریسک بر سر بازارهای ارز بیش از پیش تشدید شده است. معامله گران نگران اند فضای تنش بین آمریکا و شرکای تجاری بزرگش تا پیش از انتخابات روی دور تند افزایشی باشد و این مساله بیش از پیش فشار روی اقتصاد جهانی را که به دلیل کرونا با مشکلات زیادی روبروست، تشدید کند. دور جدید این اختلافات به ویژه در حوزه سرمایه گذاری و ارز برجسته شده است.
آن طور که روزنامه دولتی ساوث چاینا مورنینگ پست گزارش داده، چین ممکن است تنوع بخشی به ذخایر ارزی خود را با هدف کاهش وابستگی اقتصاد خود به دلار و آسیب پذیری کمتر از تحریم های احتمالی آمریکا در آینده تشدید کند. آمارهای منتشرشده توسط وزارت خزانه داری آمریکا نیز نشان می دهد روند کاهش وابستگی چین به دلار کماکان ادامه دارد و میزان اوراق قرضه دلاری در اختیار این کشور تا پایان ماه آگوست به ۱.۰۷ تریلیون دلار رسیده که این رقم از سال ۲۰۱۷ تاکنون بی سابقه بوده است.
تقابل چین و آمریکا روی سرمایه گذاری های متقابل اتباع دو کشور نیز تاثیر محسوسی داشته تا جایی که خرید خانه در آمریکا توسط اتباع چینی طی ۹ ماه نخست امسال نسبت به بازه مشابه زمانی سال قبل حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است. چینی ها از هشت سال پیش تاکنون بزرگ ترین خریداران خارجی خانه در آمریکا بوده اند و کاهش ۶۰ درصدی خانه توسط آن ها بدان معنا بوده که ۱۱.۵ میلیارد دلار سرمایه خارجی کمتر وارد چرخه اقتصاد آمریکا شده است.
ادوارد مویا- کارشناس مسایل ارزی در موسسه اواندا - گفت: هر چند که شاهد انتشار برخی از اخبار امیدوارکننده هستیم اما واقعیت این است که چشم انداز اقتصادی جهان خیلی نسبت به قبل تغییری نکرده است. از نظر بازارها احتمال پیروزی دموکرات ها در انتخابات بیشتر شده و اگر کنترل دولت و مجلس سنا و کنگره به دست آن ها بیافتد احتمالا شاهد افزایش فشار مالیاتی روی شرکت های بزرگ و ثروتمندان خواهیم بود که شاید دلخواه برخی فعالان اقتصادی نباشد اما از طرف دیگر این نکته هم مطرح است که بایدن فرد مناسب تری برای مقابله با کرونا خواهد بود.
شاخص دلار: شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۰۶ درصد افزایش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۴.۰۳۷ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوئیس نیز معادل ۱.۰۹۰ دلار اعلام شد (نرخ های فوق بر حسب ساعت پایانی معاملات بازارهای ارزی نیویورک محاسبه شده است).
ارزهای اروپایی: در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۰۱ درصد افزایش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۲۹۵ دلار مبادله شد. یورو ۰.۰۱ درصد پایین رفت و با ماندن در کانال ۱.۱۶ به ۱.۶۵ دلار رسید.
ارزهای آسیایی: در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۱۶ درصد افزایش به ۱۰۴.۶۹۶ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار آمریکا به ازای ۱.۴۲۳ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۶۹۲ یوان چین اعلام شد.
بازار مسکن | شکاف قیمت ها
دنیای‌اقتصاد در مطلب دیگری نوشت: آمارهای مربوط به نرخ‌های قطعی فروش مسکن در مناطق مختلف شهر تهران و مقایسه آن با قیمت‌های پیشنهادی نشان‌دهنده فاصله بین نرخ‌های قطعی و قیمت‌های پیشنهادی در معاملات خرید و فروش آپارتمان‌های عرضه‌شده به بازار ملک است.
تحقیقات میدانی با استناد به قیمت‌های قطعی فروش مسکن در مناطق مختلف شهر تهران در مهرماه امسال و مقایسه سطح قیمت این واحدهای فروش‌رفته با فایل‌های عرضه‌شده به بازار در این ماه نشان می‌دهد قیمت پیشنهادی واحدهای فروش‌رفته با نرخ‌های پیشنهادی اعلام‌شده در فایل‌های مشابه فاصله دارد که در برخی از فایل‌ها این فاصله به‌میزان محسوسی مشاهده می‌شود.
در عمده موارد نرخ‌های پیشنهادی به‌طور محسوس از قیمت‌های قطعی بیشتر است و همین موضوع باعث شده است در فایل‌های عرضه‌شده به بازار مسکن با قیمت‌های پیشنهادی، در مقایسه با نرخ واحدهای فروش‌رفته، این فاصله به‌طور واضح مشاهده شود. در جدول نبض بازار امروز، قیمت‌های قطعی فروش واحدهای مسکونی در مهرماه امسال مربوط به چهل مورد از فایل‌های فروش‌رفته در مناطق مختلف درج شده است.
بازار خودرو | معادلات تغییر کرد
دنیای‌اقتصاد در مطلبی نوشت: هفته گذشته در شرایطی مجوز افزایش ۲۵ درصدی قیمت از مبدا به خودروسازان ابلاغ شد که برخلاف انتظار، بازار خودرو بی‌توجه به مجوز اخیر روند نزولی به خود گرفت. هر چند کاهش قیمت‌ها در بازار همزمان با نزول نرخ ارز طی هفته‌های گذشته آغاز شد اما همراه با مجوز رسمی شورای رقابت مبنی بر موافقت با درخواست افزایش ۲۵ درصدی قیمت‌ها از مبدا، انتظار می‌رفت که روند کاهشی بازار متوقف و قیمت‌ها بار دیگر رشد کند حال آنکه این اتفاق رخ نداد.
آنچه مشخص است در حدود سه سال گذشته و همراه با اعمال تحریم‌های بین‌المللی، نوسانات نرخ ارز تعیین‌کننده اصلی قیمت‌ها در بازار خودرو بوده است؛ به‌طوری که با وقوع هر رویداد سیاسی و بین‌المللی، قیمت‌ها در بازار خودرو نیز به موازات ارز به مسیر خود ادامه داده و گاهی کاهشی یا صعودی بوده است.
در این بین برخی اخبار مربوط به خودروسازی نیز در این روند تاثیرگذار بوده به‌طوری که با اعمال هر مرحله فروش فوق‌العاده یا پیش‌فروش توسط خودروسازان، قیمت‌ها معمولا در بازار کاهشی شده؛ چرا‌که متقاضیان در صف اعلام نتایج قرعه‌کشی می‌مانند.
از سوی دیگر روند قیمت‌گذاری خودرو از سوی شورای رقابت و همچنین مجوزهای این شورا به خودروسازان نیز در مقطعی کوتاه منجر به تحولات قیمتی در بازار شده است، به‌طوری که با اعمال افزایش قیمت در شرکت‌های خودروساز با مجوز شورای رقابت، بازار نیز به سرعت صعودی شده و فاصله خود را با شرکت‌های خودروساز حفظ می‌کند. در این بین اگرچه تجربه سه سال گذشته نشان داده که نوسانات نرخ ارز بیشتر از تحولات خودرویی و صنعتی کشور در روند قیمتی خودرو در بازار تاثیرگذار بوده با این حال اتفاقی که هم‌اکنون در بازار رخ داده به نوعی معادلات قیمتی را با تغییراتی همراه کرده است.
آنچه مشخص است اعمال افزایش ۲۵ درصدی قیمت‌ها از سوی خودروسازان و با مجوز شورای رقابت نه تنها قیمت‌ها را در بازار صعودی نکرده بلکه روند نزولی که از هفته‌های گذشته و همراه با کاهش نرخ ارز شروع شده، هنوز تداوم دارد. در این زمینه دلایلی برای تغییر این معادله در بازار مطرح می‌شود؛ دلایلی که هر کدام می‌تواند به کاهش قیمت‌ها در بازار سرعت دهد.
مقاومت متقاضیان در برابر خرید خودرو، رسیدن قیمت‌ها به سقف، نزدیکی به انتخابات ایالات‌متحده آمریکا و شانس بیشتر نماینده حزب دموکرات برای پیروزی و در ادامه خوش‌بینی نسبت به روند کاهشی نرخ ارز از دلایلی است که برای ریزش قیمت خودرو با وجود افزایش ۲۵ درصدی در مبدا عنوان می‌شود.
رئیس شورای رقابت هفته گذشته در نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت، دستور افزایش قیمت کارخانه‌ای محصولات برای سه ماه سوم سال ۱۳۹۹ را که شورای رقابت پیش از این برایشان دستورالعمل تنظیم قیمت صادر کرده بود، حداکثر تا سقف تورم بخشی اعلامی توسط بانک مرکزی، صادر کرد.
شورای رقابت در اردیبهشت سال‌جاری با توجه به بی‌ثباتی وضعیت اقتصادی کشور مصوب کرد که با توجه به نرخ تورم بخشی اعلامی توسط بانک مرکزی و قیمت منطقی تمام شده خودروسازان، افزایش قیمت محصولات خودروسازان را به‌صورت فصلی (هر سه ماه یک‌بار) اعمال کند.
آنچه مشخص است شورای رقابت با مصوبه قیمت‌گذاری فصلی خود عملا تعیین قیمت را با توجه به تورم خودرو که از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود با نظارت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به خودروسازان سپرده، به‌طوری که رضا شیوا رئیس این شورا در آخرین نامه خود به علیرضا رزم‌حسینی وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید کرده؛ خودروسازان مجازند حداکثر تا سقف تورم بخشی که توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود نسبت به افزایش قیمت خودرو در مهرماه اقدام کنند.
به این ترتیب در شرایطی طبق قیمت‌گذاری فصلی خودرو در مهرماه، قیمت‌ها با افزایش ۲۵ درصدی همراه شده که بازار برخلاف انتظارات مسیر دیگری را انتخاب کرده است.
چرا معادلات بازار به هم ریخت؟
همان‌طور که در ابتدای گزارش عنوان شد بازار خودرو طی حدود سه سال گذشته و همراه با اعمال تحریم‌ها با وقوع هر رخداد و رویداد سیاسی و بین‌المللی دستخوش تغییرات قیمتی می‌شود.
هر چند این رخدادها در روند تولید و عرضه خودرو به بازار چندان تاثیرگذار نیست اما هر تحولی در بازار، قیمت خودرو را کاهشی یا صعودی می‌کند.
در این بین نرخ ارز بیشترین تاثیر را در بازار خودرو داشته است. با اینکه افزایش نرخ ارز هزینه نهاده‌های تولید را نیز بالا برده و خودروساز را با ضرر تولید همراه می‌کند با این حال خودروساز باید تابع قیمت‌گذاری دستوری باشد. حال این سوال مطرح می‌شود که چطور نرخ ارز می‌تواند قیمت‌ها را در بازار خودرو افزایشی کند، اما در حوزه تولید چندان تاثیرگذاری قیمتی ندارد؟
آنچه مشخص است از حدود سه سال پیش خودرو از کالایی مصرفی به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده؛ این در شرایطی است که بسیاری از متقاضیان این محصول برای حفظ ارزش پول خود اقدام به خرید خودرو می‌کنند.
همان‌طور که در سه سال گذشته مشاهده شده بازارهایی همچون سکه، ارز، خودرو ، ملک وبورس به محلی برای حفظ ارزش پول و سرمایه‌گذاری سرمایه‌های سرگردان تبدیل شده است. این در شرایطی است که بازارهای مذکور با تاثیرپذیری از هر رخداد و اتفاقی در حوزه سیاسی، بین‌الملل و اقتصادی کشور با تغییرات قیمتی روبه‌رو شده و عمدتا نیز روند صعودی به خود می‌گیرند.
بازار خودرو نیز به نظر می‌رسد که تابع سه بازار دیگر است و با هر تحولی در بازارهای مذکور با تغییرات قیمتی روبه‌رو می‌شود. بنابراین در شرایطی که فاصله قیمتی خودرو از مبدا تا بازار بسیار زیاد بوده و به همین واسطه بازار پذیرای سرمایه‌های سرگردان زیادی نیز شده، این سرمایه‌گذاران یا به اصطلاح سوداگران و واسطه‌گران هستند که بازار خودرو را هدایت می‌کنند نه صنعتگر و تولید‌کننده.
اما دلیل دیگری که در راستای تحولات اخیر بازار به آن اشاره کردیم، تغییر رفتاری متقاضیان خودرو است. آنچه مشخص است نرخ ارز طی هفته‌های گذشته روند نزولی پیدا کرد و به دنبال آن قیمت‌ها در بازار خودرو نیز شیب کاهشی به خود گرفت، همین اتفاق هم‌اکنون بسیاری از متقاضیان خودرو را از خرید منصرف کرده است؛ چرا‌که آنها در انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها از سوی عرضه‌کنندگان بازار هستند؛ بنابراین بازار بدون مشتری نیز دلیل دیگری بر کاهش قیمت‌ها در بازار همراه با افزایش ۲۵ درصدی در مبدا شناخته می‌شود. از سوی دیگر برخی کارشناسان عنوان می‌کنند که قیمت برخی از خودروها به سقف خود رسیده و دیگر ظرفیت افزایش ندارد.
این کارشناسان تاکید می‌کنند که به عنوان نمونه پراید ۱۵۰ میلیونی که در سال‌هایی خودروی قشر ضعیف جامعه بود، هم‌اکنون به دلیل کاهش سطح درآمدی این قشر ممکن است چندان خریداری نداشته باشد برای همین فروشندگان با در نظر گرفتن این جوانب با توجه به افزایش قیمت کارخانه، دیگر نمی‌توانند اقدام به قیمت‌گذاری بی‌حساب و کتاب این خودرو و محصولات دیگر کنند.
از سوی دیگر انتخابات آمریکا نیز به نوعی بر روند قیمت‌گذاری محصولات خودرویی در بازار تاثیرگذار بوده است. آنچه از نظرسنجی‌ها در انتخابات ایالات‌متحده آمریکا برمی‌آید جو بایدن کاندیدای حزب دموکرات از ترامپ پیشی گرفته که همین مساله به اعتقاد برخی از کارشناسان منجر به‌کاهش انتظارات تورمی و عرضه خودرو با قیمت‌های پایین‌تر در بازار شده است.
فروشندگان با تصور اینکه اگر بایدن رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا شود تغییراتی در اعمال تحریم‌ها صورت خواهد گرفت که این امر ریزش قیمت‌ها را دربرخواهد داشت هم‌اکنون اقدام به عرضه محصولات خود با قیمت‌های کمتر کرده‌اند. بنابراین یکی دیگر از عوامل ریزش بازار با وجود رشد ۲۵ درصدی قیمت‌ها در مبدا، به انتخابات آمریکا و همچنین پیش‌بینی‌ها در مورد وضعیت اقتصادی ایران برمی‌گردد.
به این‌ترتیب بررسی تحولات قیمتی بازار طی یک ماه گذشته نمایانگر آن است که بازار خودرو به جای تاثیرپذیری از تولید و دیگر تحولات صنعتی بیشتر تابع دیگر بازارها بوده است. در شرایط کنونی به دلیل قیمت‌گذاری دستوری و همچنین فاصله قیمتی خودرو، بازار به محل امنی برای سوداگران، دلالان و همچنین سرمایه‌های سرگردان تبدیل شده است؛ به‌طوری که گفته می‌شود گردانندگان اصلی بازار خودرو همین سوداگرانی هستند که از قیمت‌گذاری دستوری خودرو بیشترین بهره‌برداری را می‌کنند.
در گزارش روز قبل، که بازدهی بازارها از ابتدای سال تا مهرماه سال‌جاری مورد بررسی قرار گرفته بود، بازار خودرو بعد از بورس، بیشترین بازدهی را داشته است. این به آن معناست که فعالان بازار خودرو سود بیشتری نسبت به دیگر فعالان بازارهایی همچون سکه، ارز و مسکن برده‌اند.
اما نتیجه دیگری که از افزایش ۲۵ درصدی قیمت از مبدا و کاهش قیمت‌ها در بازار می‌توان گرفت این است که اگر آزاد‌سازی قیمت‌ها در دستور کار مسوولان صنعتی قرار بگیرد و خودرو تک‌نرخی شود این به آن معنا نیست که بازار با رشد سرسام‌آور قیمت‌ها مواجه می‌شود کما اینکه رشد ۲۵ درصدی هفته گذشته نیز قیمت‌ها را همچون گذشته افزایشی نکرد