آینده نمادهای غذایی در بازار سهام + نمودار

14:11 - 1400/01/21
صنایع غذایی به عنوان یکی از صنایع فعال در بورس این روزها مورد توجه قرار گرفته، اگر چه ناظران از آن با عنوان صنعت مهجور نام میبرند اما دورنمای بنیادی صنعت چگونه است.
آینده نمادهای غذایی در بازار سهام + نمودار

به گزارش «دنیای بورس» به نقل از دنیای اقتصاد، ارزش بازار سهام تمام شرکت‌های حوزه غذایی کشور در حال حاضر به بیش از ۱۲۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. این گروه نیز در ماه‌های اخیر مانند دیگر گروه‌ها در بازار سهام با روندی صعودی همراه بوده است و بازدهی آن از شاخص کل یعنی میانگین دیگر سهام بیشتر بود.

باید به این نکته اشاره کرد که صنعت غذایی شرکت‌های متفاوت محصولاتی متفاوت را در خود جای داده است. صنعت غذایی در بورس ۶ زیر شاخه مهم دارد که یکی از این زیرشاخه‌ها در قالب صنعت قندوشکر به تنهایی صنعت جداگانه‌ای محسوب می‌شود.

بر این اساس ۵ زیرمجموعه دیگر صنعت غذایی یعنی محصولات لبنی، کشاورزی، شیرینی‌جات، نوشیدنی و سایر محصولات غذایی در بازار سهام به فعالیت می‌پردازند. بررسی‌ صورت‌های مالی آنها نشان می‌دهد این شرکت‌ها مجموع فروشی بالغ بر ۲۶ هزار و ۱۹۶ میلیارد ریال رقم زده‌اند. به‌طور عمده تولید محصولات این شرکت‌ها در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ ثابت مانده است. این نسبت در مقدار فروش نیز ثابت مانده و تنها مبلغ فروش این شرکت‌ها در طول سال ۹۸ اندکی افزایش یافته است.

 

ارزش‌گذاری صنعت غذایی در مقایسه  با میانگین بازار وضعیت مطلوبی ندارد

  • حامد مددی | فعال بازار سرمایه

بخش عمده صنعت غذایی کشور در بورس مرتبط با محصولات کشاورزی با ارزش بازار 57 هزار میلیارد تومانی است که شامل سهام‌هایی مانند غبشهر، غمارگ، بهپاک، غنوش و... می‌شود. پس از آن صنعت شیرینی‌جات قرار دارد که با ارزش بازار 22 هزار میلیارد تومانی 18 درصد از ارزش بازار صنایع غذایی کشور را تشکیل می‌دهد. در جایگاه‌های بعدی نیز سایر محصولات غذایی، محصولات لبنی و نوشیدنی قرار دارد.

مقایسه ارزش‌گذاری 5 صنعت بر اساس سود سالانه (P/ E(ttm، با میانگین بازار بورس و فرابورس: همان‌طور که در نمودار(P/ E(ttmمشخص است، در مجموع هر 5 بخش صنعت غذایی (P/ E(ttm بالاتری نسبت به میانگین بازار دارند. حتی پایین‌ترین P/ E در این صنعت که مرتبط با بخش محصولات کشاورزی است نیز 80 درصد از P/ E متوسط بازار بالاتر بوده که این نکته در این صنعت حائز اهمیت است و نشان از پیشروی بیش از حد قیمت سهام این صنعت در مقایسه با کلیت بازار دارد.

بررسی نسبت (P/ S (ttm برای ارزش‌گذاری برمبنای فروش شرکت‌ها: همان‌طور که در نمودار (P/ S (ttm مشخص است، برخلاف نسبت P/ E در صنعت غذایی اکثر بخش‌ها با نسبت P/ S کمتر از میانگین بازار ارزش‌گذاری شده‌اند. بخش محصولات لبنی، نوشیدنی‌ها و محصولات کشاورزی به ترتیب نه تنها کمترین P/ S این صنعت را دارند، بلکه هر سه بخش از میانگین بازار هم کمتر هستند که نشان از ارزندگی این بخش‌ها از منظر نسبت P/ S دارد.

ارزش‌گذاری بخش‌های مختلف این صنعت از لحاظ قیمت به ارزش دفتری سهم یعنی نسبت P/ B: همان‌طور که مشاهده می‌شود از منظر نمودار P/ B به جز بخش شیرینی‌جات، در سایر بخش‌های صنعت غذایی شاهد نسبتی بیشتر از میانگین بازار هستیم. در این روش ارزش‌گذاری نیز مشابه P/ E سه بخش شیرینی‌جات، سایر محصولات غذایی و محصولات کشاورزی وضعیت مطلوب‌تری در مقایسه با سایر بخش‌ها دارند.

در جمع‌بندی ارزش‌گذاری بخش‌های مختلف صنعت غذایی از 3 منظر P/ E، P/ S و P/ B چند نکته مهم وجود دارد؛ نخست در 3 روش ارزش‌گذاری، صنعت غذایی در مقایسه با میانگین بازار وضعیت مطلوبی ندارد. دیگر اینکه در صنعت غذایی مطلوب‌ترین شرایط را بخش محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده است. نکته پایانی اینکه بخش نوشیدنی و بخش لبنی وضعیت مطلوبی را از نظر ارزش‌گذاری در صنعت غذایی ندارند. در جمع‌بندی بررسی ارزش‌گذاری سهام مختلف نیز می‌توان به این نکته اشاره کرد که غگیلا، غشهد و غگرجی وضعیت مطلوبی نسبت به سایر سهام صنایع غذایی دارند.

منبع داده‌‌ها: فیندو

آینده نمادهای غذایی در بازار سهام + نمودار2
تولید و فروش سه نماد بورسی

آینده نمادهای غذایی در بازار سهام + نمودار8
نمودارهای مربوط به صنایع غذایی در بازار سهام

بازده ۷۳۱ درصدی سهام صنایع غذایی

  • شهلا حیدری | کارشناس بازار سرمایه

صنعت غذایی به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین صنایع ایران به‌واسطه ویژگی‌های خاص در زمره صنایع استراتژیک قرار می‌گیرد. پیشرفت تکنولوژی که به‌منظور افزایش رقابت‌پذیری در این صنعت رخ‌داده، ظرفیت‌های مغفول را بیش‌ازپیش نمایان کرده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های صنعت غذایی پتانسیل‌های بالا جهت ایجاد ارزش‌افزوده است.

وجود منابع طبیعی غنی یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی صنعت غذای ایران است؛ ۵۱ میلیون هکتار زمین قابل‌کشت، تنوع محصولات زراعی، باغی و شیلات، تنوع اقلیمی و نیروی کار جوان ازجمله مزیت‌های غیرقابل‌انکار صنایع غذایی در کشور هستند. صنایعی مانند تولید روغن، فرآورده‌های لبنی، آرد غلات و حبوبات، قند و شکر و تولید نان شیرینی و بیسکویت، در میان صنایع غذایی با بیشترین ارزش‌افزوده جای می‌گیرند.

غذا و بازار سرمایه: شرکت‌های زیر مجموعه گروه غذایی، شامل محصولات کشاورزی، لبنی، شیرینی‌ها و نوشیدنی هستند. شرکت‌های حاضر در این گروه‌ها طبق آخرین آمار از تیر ماه سال ۱۳۹۸ تا تیر ماه سال ۱۳۹۹، بازده ۷۳۱درصدی در بازار سرمایه داشته‌اند. این در حالی است که شاخص کل بازار بورس در این مدت بازدهی ۵۴۹ درصدی داشته است.

همچنین طبق آخرین آمار موجود تا تیر ۱۳۹۹، شرکت‌های فعال در این صنعت، فروشی بالغ بر ۲۶ هزار و ۱۹۶ میلیارد ریال رقم زدند. بیش از ۷۴ درصد از فروش این صنعت در بازار سرمایه متعلق به دو گروه کشاورزی و نوشیدنی است. همچنین به لحاظ سود‌سازی نیز شرکت‌های گروه محصولات کشاورزی، ۴۹ درصد از کل سود خالص صنعت غذایی را به خود اختصاص داده‌اند.

شرکت‌های مربوط به محصولات کشاورزی، جزو بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه‌های صنعت غذایی هستند. شرکت‌های صنعتی بهشهر و مارگارین در صدر سود‌ده‌‌ترین شرکت‌های مربوط به محصولات کشاورزی به ویژه تولید روغن قرار می‌گیرند. بهشهر با رقم زدن سود عملیاتی ۳ هزارو ۲۳۳ میلیارد ریالی و کنترل مطلوب هزینه‌های خود، توانسته از رقبا پیشی بگیرد و جزو شرکت‌های برتر شناخته شود. همچنین مارگارین به لحاظ فعالیت‌های عملیاتی و جذب وجه نقد توانسته موفق‌ترین شرکت این گروه باشد. سیمرغ نیز در رتبه بعدی به لحاظ این معیار، قرار می‌گیرد.

نقش دولت: این صنعت در دسته صنایع متاثر از تصمیمات دولت قرار می‌گیرد. سیاست‌گذاری‌های دولت در این حوزه می‌تواند در بخش‌های قیمت‌گذاری، تولید و تعیین محدودیت‌های وارداتی و تعرفه‌ها تقسیم‌بندی شود. سیاست‌گذاری دولت در هر یک از بخش‌های فوق می‌تواند مصائبی برای صنعت غذا ایجاد کند. یکی از چالش‌های موجود در این صنعت، قاچاق محصولات است که سیاست‌های نابجای اتخاذشده توسط دولت، در زمان‌های اشتباه می‌تواند بسترهای آن را فراهم کند. مبود کالایی خاص در کشور و عدم توانایی کارخانه‌های تولیدی داخل در ساخت آن، راه‌حل قاچاق را فعال می‌کند. اگر دولت بخش خصوصی را به رسمیت بشناسد و موانع برای فعالیت آن ایجاد نکند زمینه‌های ایجاد قاچاق به‌مرور از بین خواهد رفت. گفتنی است، تشکیل کمیته‌های سیاست‌گذاری و ایجاد تعامل با تولیدکنندگان می‌تواند مشکلات قاچاق و واردات کالاها در حوزه غذا را تا حد زیادی رفع کند.

صنعت غذایی و تجارت خارجی:‌ با فعالیت شرکت‌های صنعت غذایی در بازار سرمایه، پتانسیل‌های آن جهت صادرات بیش‌ازپیش فعال‌شده است. رقابت با ترکیه و جمهوری آذربایجان جهت فروش و صادرات شیرینی‌جات برقرارشده که نقطه عطفی برای این صنعت است. البته بیشترین صادرات ایران در سال‌های اخیر متعلق به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بوده که با توجه به خودکفایی کشورهای این حوزه، میزان صادرات به آنها رفته‌رفته کاهش‌یافته است.

 از آنجایی که تولید محصولات لبنی در کشور جزو پتانسیل‌های مطلوب بوده و مسیر جهت صادرات را هموار می‌کند، نیاز است بازارهای هدف دیگری شناخته شود تا جایگزین کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و به‌طور خاص قطر و عربستان شود؛ به‌عبارت‌دیگر بهتر است فعالیت این صنعت غالبا به حوزه دریای خزر بیش از حوزه خلیج‌فارس متمرکز شود. از ابتدای سال ۹۷ واردات کالاهای آماده نظیر روغن، در این صنعت ممنوع شده است. این موضوع می‌تواند تلاش جهت خودکفایی را افزایش دهد. از طرفی افزایش قیمت مواد اولیه و حذف ارز دولتی می‌تواند چالش بزرگی برای شرکت‌های وارداتی این گروه باشد.

اثر‌گذاری نرخ ارز: تغییرات نرخ ارز بر صنایع کشور به‌طور عمده از سه طریق اثر بر هزینه عملیاتی، سرمایه‌گذاری و قیمت نهایی قابل بررسی است. صنعت غذایی نیز جزو صنایعی است که افزایش نرخ ارز، اثر مشهودی بر هزینه عملیاتی و تهیه مواد اولیه آن و خرید تجهیزات دارد. در نتیجه این موضوع می‌تواند بر کاهش سود شرکت‌های این گروه اثرگذار باشد. اثر کلی نرخ ارز بر یک صنعت بستگی به چیرگی هر یک از این سه اثر دارد. اگر در صنعتی هزینه‌ها افزایش یابد ولی بازار محصولات آن پر کشش باشد و امکان جایگزین کردن وجود داشته باشد، در این صورت با افزایش نرخ، شرکت با کاهش سود دهی مواجه می‌شود و برآیند افزایش نرخ ارز بر آن شرکت ایجاد زیان خواهد بود. اما اگر حمایت‌های تعرفه‌ای وجود داشته باشد و کالا کم کشش باشد، می‌توان به افزایش نرخ و جبران سود از دست رفته امید داشت.

محصولات غذایی جزو محصولات کم‌کشش و اساسی هستند و غالب محصولات با افزایش نرخ می‌توانند سود از دست رفته به‌واسطه افزایش نرخ ارز و یا حذف ارز دولتی را جبران کنند. این موضوع در شرکت‌های روغنی نظیر بهشهر و مارگارین قابل بحث است. همچنین شرکت‌های حوزه لبنی نیز با توجه به نیاز واردات تجهیزات و مواد اولیه مطلوب نیاز به مصرف ارز دارند. با توجه به نقش تعیین‌کننده و اساسی بودن کالاهای لبنی، افزایش نرخ می‌تواند به رشد و بهبود شرکت‌های این گروه کمک شایانی کند. از سویی شرکت‌های حاضر در این گروه به تازگی با خبر افزایش نرخ محصولات، رونق پیدا کرده‌اند. این بخش که ۳/ ۰ درصد از کل بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد در سه ماه نخست سال ۱۳۹۹ بازده ۷۹ درصدی داشته است.

صنعت غذا و تحریم: اعمال تحریم تاثیر بسزایی در صنایع غذایی ندارد چرا که عمده مواد اولیه که در صنایع غذایی تبدیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند داخلی هستند اما در مورد محصولاتی همچون روغن که بخشی از مواد آن از طریق دیگر کشورها تامین می‌شود با دردسرهایی برای تامین مواد مورد نیاز مواجه خواهیم شد. طبق آخرین آمار نیمی از صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به عراق، افغانستان و امارات‌متحده‌عربی صورت می‌گیرد که نشان‌دهنده سهم بازار پایین ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه است.

با اعمال تحریم‌ها، این صنعت بیش‌ازپیش باید بر بازار کشورهای همسایه متکی شود. یکی از پیامدهای تحریم بر صنعت غذایی، افزایش هزینه حمل مواد اولیه و تجهیزات تولید است، شرکت‌های کشتیرانی که در این شرایط حاضر به حمل محموله‌های غذایی به بنادر کشور هستند مبالغ بالاتری را از تامین‌کنندگان طلب می‌کنند.

چالش‌های صنعت: یکی از مهم‌ترین ضعف‌های این صنعت، مشکلات حمل و نقل و هزینه آن است. وجود اختلال در این بخش، می‌تواند در تسریع فرآیند فاسد شدن محصولات غذایی تاثیرگذار باشد. ضعف در بسته‌بندی و عدم‌توجه به زیرساخت‌های تولیدی از دیگر چالش‌های این صنعت محسوب می‌شود؛ چرا که بخش قابل توجهی از جذابیت اقلام تولید شده (در کنار کیفیت مطلوب و قیمت مناسب)، به این اصل وابسته است.

همچنین،‌ بخش قابل توجهی از مشکلات این حوزه به تصمیمات و سیاست‌های دولتی برمی‌گردد. سیاست‌های حمایتی و تعرفه‌های موجود می‌تواند ارتباط میان صنایع را مختل کرده و غذا آنچنان که باید نتواند با سایر صنایع ارتباط داشته و ارزش‌افزوده ایجاد کند.

شاید بتوان اولین و مهم‌ترین اثر تورم بر صنعت غذای ایران را کاهش تقاضای محصولات این صنعت در پی افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم برشمرد که تولیدکنندگان را ناگزیر از کاهش حاشیه سود خود برای حفظ بازارهای داخلی می‌سازد. چالش‌های مربوط به استفاده از خدمات بانکی بین‌المللی چون اعتبارات اسنادی نیز از دیگر مشکلات فعالان صنعت غذا در دوران تحریم‌های اقتصادی است که واردات مواد اولیه، ماشین‌آلات و تجهیزات تولید را با مشکل مواجه کرده است، فروشندگانی که حاضر به انجام مبادلات با تولیدکنندگان داخلی هستند از فروش مدت‌دار اجتناب می‌کنند که این موضوع تولیدکنندگان را با مشکل نقدینگی مواجه خواهد کرد.

از آنجا که مواد اولیه این صنعت محصولات فصلی است، در زمان خاص و کوتاهی باید تمامی مقدار مورد نیاز از کشاورزان که تمایلی به فروش اقساط و نسیه ندارند نقدی خریداری شود و به همین دلیل چرخش سرمایه در این صنعت به زمان طولانی نیاز دارد؛ بنابراین یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تولیدکنندگان به ویژه در صنایع‌غذایی حجم کلان سرمایه مورد نیاز است. یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند زمینه توسعه رقابت‌پذیری صنایع غذایی در ایران را فراهم کند، دسترسی به مواد اولیه باکیفیت و قیمت مناسب است. صنایع تبدیلی و غذایی ایران از این نظر دچار مشکل است.