درباره اثرات نرخ سود بر بازارها

• عباس معمارنژاد | معاون وزیر اقتصاد

زمانی نرخ سود در بازار بین بانکی حدود ۲۸ درصد بود اما اخیرا به ۸.۵ درصد هم رسید و امروز بر روی ۱۰ درصد ثابت شده است. از این لحاظ کاهش نرخ تامین مالی به نفع همه است.

نرخ سود در بازار بین بانکی در واقع یک متغیر سیگنال و متغیر علامت دهنده است، وقتی نرخ سود در بازار بین بانکی کاهش پیدا می‌کند به این معنا است که امکان کاهش نرخ سود در نظام بانکی وجود دارد.

اولین اثری که کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی داشته این بود که دولت توانست اوراق بدهی یا اسناد خزانه را به جای نرخ ۲۲ با نرخ ۱۵ درصد به فروش برساند بنابراین اولین اثر کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی، پایین آمدن نرخ تامین مالی برای دولت است چراکه وقتی نرخ تامین مالی برای دولت کاهش یابد، هزینه‌های دولت هم کاهش پیدا می‌کند.

از آنجایی نرخ سود در بازار بین بانکی کاهش یافته، نرخ سود سپرده‌ها هم به سمت پایین میل کرده است. زمانی نرخ سود در بازار بین بانکی حدود ۲۸ درصد بود اما اخیرا به ۸.۵ درصد هم رسید و امروز بر روی ۱۰ درصد ثابت شده است چراکه بانک مرکزی کف نرخ را در عملیات بازار باز ۱۰ درصد اعلام کرده بود.

اینکه بگوییم کاهش نرخ سود بانکی در اقتصاد تاثیری نداشته، حرف دقیقی نیست چراکه آثار آن هم در بازار پول مشهود است هم اینکه نرخ سود سپرده‌ها را تحت تاثیر قرار داد که تمام این عوامل باعث کاهش قیمت تمام شده پول برای بانک ها می‌شود.

اگر این روند ادامه پیدا کند انتظار داریم که نرخ سود تسهیلات هم در بانک‌ها پایین بیاید، اگر همین روند تداوم یابد و ثبات برسد حتما شاهد کاهش نرخ سود تسهیلات خواهیم بود که بر کاهش نرخ تامین مالی هم اثر می‌گذارد و کاهش نرخ تامین مالی در اقتصاد هم به نفع همه است.

شواهدی در دست داریم که علی رغم کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی اما میزان سپرده‌های مردم نزد بانک‌ها کاهش نیافت.

حتی اگر این شرایط هم به وجود بیاید و پول در قالب سپرده‌ها کاهش یابد باز هم پول از سیستم بانکی خارج نمی‌شود چراکه برای مثال اگر پس از خروج از بانک وارد بازار ملک هم شود، پول از حساب خریدار به حساب فروشنده منتقل می‌شود بنابراین حجم سپرده‌های مردم تغییری نکرده بلکه رشد هم داشته است.