دنیای بورس: نماگرهای بازار سهام جلسه میانی هفته را نیز بر مدار صعود محسوس و جهش‌وار آغاز کردند؛ اما رفته‌رفته فشار عرضه در نمادهای شاخص‌ساز بیشتر شد و سبب شد تا این نمادها به سقف قیمتی نرسند و یا در این سطوح پایدار نباشند. همزمان فشار عرضه در بزرگان غیرکالایی، به خصوص در نمادهای خودرویی، به تشکیل صف‌های فروش منجر شد. با این وجود صف‌های فروش خودروسازان بزرگ نیز تا پایان بازار برقرار نماند و به این ترتیب تعداد و ارزش صف‌ها در معاملات امروز بازار سهام نسبت به روزهای گذشته کاهش قابل‌توجهی داشت.
تردیدهای بورس دوشنبه در آینه آمار
ارزش معاملات خرد بورس در جلسه روز دوشنبه به 4019 میلیارد تومان رسید که کمی از ارزش معاملات روز گذشته بیشتر است. از 311 نماد مورد معامله در بورس تهران، 133 نماد رشد و 178 نماد نزول قیمت پایانی را تجربه کردند و این مساله پشت‌پرده تغییرات محدود شاخص هم‌وزن را مشخص می‌سازد.
به علاوه آمار آخرین معاملات نیز نشان می‌دهد با نزدیک شدن به نیمه دوم معاملات و دادوستدهای پایانی فشار فروش بیشتر شده است: از 311 نماد مورد بحث 116 نماد آخرین معاملات را در محدوده مثبت به ثبت رساندند و 193 نماد در محدوده قرمز رنگ آخرین معاملات را تجربه کردند.
همان‌گونه که اشاره شد حجم و ارزش صف‌های خرید نیز کاهش محسوسی را نشان می‌دهد: در حالی که روز گذشته و در دادوستدهای روز یکشنبه (27 بهمن) از میان نمادهای بورس، 109 نماد کار خود را با صف خرید به پایان برده بودند و ارزش صفوف خرید این نمادها به حدود 530 میلیارد تومان می‌رسید، در جلسه امروز 54 نماد با در محدوده صف خرید به پایان معاملات رسیدند و ارزش تقاضای حاضر در این صفوف نیز 307 میلیارد تومان بود. در عین حال و در شرایطی که هیچ نمادی معاملات روز گذشته را در محدوده صف خرید به پایان نبرده بود، امروز 43 نماد در این محدوده به کار خود پایان دادند و ارزش صفوف فروش آن‌ها در حدود 63 میلیارد تومان بود.
در فرابورس نیز همین شرایط تا حدودی برقرار بود: روز یکشنبه از میان 118 نماد فعال در تابلوهای اول و دوم فرابورس 87 نماد برآیند قیمتی مثبتی را تجربه کردند؛ از این تعداد 42 نماد با صف خرید به پایان رسیدند و ارزش صف‌های خرید آن‌ها در حدود 476 میلیارد تومان بود.
این در حالی است که در معاملات امروز 59 نماد قیمت پایانی مثبت را ثبت کردند، 23 نماد شاهد صف خرید پایدار بودند و ارزش صفوف خرید 451 میلیارد تومان بود.
تغییر جبهه معاملات
به صورت مشخص، طی یک هفته اخیر بورس تهران شاهد تغییر جبهه در تقاضای سهام است. در شرایطی که تا حدود 10 روز پیش نمادهای بانکی، خودرویی و به صورت عمومی بزرگان غیرکالایی در کانون توجه بازار بودند طی روزهای اخیر کالایی‌ها به کانون معاملات آمده‌اند و چنین مساله‌ای با انگیزه‌ها و حامیان متعددی نیز همراه است: مهم‌ترین نکته‌ای که توجه بورس‌بازان را به این گروه‌ها معطوف می‌دارد عدم رشد متناسب اکثر این نمادها با رشد عمومی بازار است. به این ترتیب این دسته از نمادها از جاماندگان صعود بازار به حساب می‌آیند و باید توجه داشت کل بهانه‌های صعود نمادهایی همچون «وتجارت» و «ذوب» چنین بهانه‌ای بود.
از سوی دیگر این شرکت‌ها با یک عامل قوی بنیادی حمایت می‌شوند و آن رشد نرخ دلار است که می‌تواند سودآوری این شرکت‌ها را بار دیگر بهبود بخشد و از شرایط نامطلوب فصل پاییز فاصله دهد. دست آخر بهبود نسبی بازار جهانی می‌تواند موتور محرک بسیاری از نمادهای این گروه‌ها را گرم کند.
این مسائل همگی سبب شده است تا برای چندمین روز متوالی، بزرگان کالایی به رده‌های بالای فهرست ارزش معاملات، لیست نمادهای موثر بر شاخص کل و به خصوص فهرست بیشترین تغییر مالکیت‌ها بازگردند.
با این حال معاملات این گروه چندین ضدانگیزه را نیز برای سهامداران خرد به همراه دارد. مساله‌ای که سبب می‌شود تا پیشروی بورس بر مدار بزرگان کالایی دائم با وقفه‌ها و عقب‌نشینی‌های محسوس همراه باشد.
چالش معامله سهام بزرگ برای بازیگران خرد
همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شده است سهام بزرگ کالایی، بستر اصلی فعالیت سهامداری حقوقی است و به این ترتیب این نمادها عرضه‌کنندگان بالقوه‌ای دارند که با هر موج صعود دست به کار شده و سعی در استفاده از هر موج محسوس تقاضا دارند. این دسته از بازیگران نمی‌توانند چندان در انتظار رشد بیشتر قیمت سهم بمانند، چرا که با توجه به تعدد بازیگران بزرگ در این نمادها بعید نیست که صف‌های خرید و تقاضاهای محسوس توسط دیگر بازیگران بزرگ سرکوب شود و حال آن که اکثر این دسته از سهامداران بزرگ مدت‌های مدیدی را در انتظار چنین موج رشدی سپری کرده‌اند.
از سوی دیگر و در حالی که ریسک افت نرخ دلار چندان جدی گرفته نمی‌شود، نگرانی‌ها از وضعیت بازار جهانی به صورت لحظه‌ای بورس تهران را متاثر می‌کند و تا زمانی که اطمینان قدرتمندی از بهبود وضعیت بازار مرجع حاصل نشود و نرخ ارز نیز مسیر با ثباتی را در پیش گیرد، تقاضای خرد نمی‌تواند با انگیزه کافی با عرضه‌های پرحجم رو در رو شود.
به این ترتیب اگر چه بورس تهران همچنان مسیر رشد را طی می‌کند با این وجود مسیری که بازیگران خرد اکنون برای کسب سود طی می‌کند نیاز به تداوم بیشتر و دیدگاه بلندمدت‌تری دارد.