دنیای بورس: بورس تهران معاملات امروز را نیز به پایان رساند. شاخص بیش از 10500 واحد رشد کرد و در نهایت در مرز 410 هزار واحد متوقف شد.
در شرایط کنونی بیش از آن‌که میزان رشد قیمتی سهام برای ما جالب توجه باشد پمپاژ حجم سنگین نقدینگی خیره‌کننده است. ارزش معاملات خرد بورس تهران امروز به 3628 میلیارد تومان رسید؛ بدون محاسبه بلوک و ارزش معاملات صندوق‌ها.
در گزارش روز گذشته «دنیای اقتصاد» به نقد سیاستی که سازمان بورس در پیش گرفته است پرداخته شده بود. سیاستی که ظاهری زیبا با نام «فرهنگ‌سازی» از طریق ارسال پیامک دارد اما در واقع به نظر رفع تکلیف مقام ناظر در اجرای سیاست‌های اصلی است.
نقدینگی بر بورس تهران چنبره زده است و افسوس که سرعت ناظر در هماهنگ‌سازی خود با وضعیت کنونی مطلوب نیست. برای آن‌ها که به آمار بورسی علاقه‌مند هستند ارزش معاملات امروز سهام بانک تجارت (بیش از 137 میلیارد تومان) از میانگین ارزش معاملات روزانه سال 96 بیشتر است. چندین نماد ارزش معاملات بیش از صد میلیارد تومانی را امروز به ثبت رساندند.
این موضوع مختص به امروز نبوده و نقدینگی در حال جولان در بازار سرمایه است. ارزش معاملات امروز بورس تهران تقریبا با ارزش معاملات ماهانه دو سال قبل برابری می‌کند و اما گوش شنوایی نیست.
در حالی‌که سهام با حاکمیت مکانیزم بازار عطش برای آزادی دارد با محدود ساختن به قوانین خودساخته‌ای مانند دامنه نوسان قیمتی فقط شدت هیجان را بیشتر کرده و خرید و فروش را از ریل منطقی خارج ساخته‌ایم. چند صباحی دیگر نیز بعید نیست که همان اشتباهی که در زمان یکی از روسای سازمان بورس رخ داد بار دیگر تکرار شود.
حدود 15 سال قبل بود که ریاست وقت سازمان بورس برای جلوگیری از تشدید هیجان و احتمالا رشد بی‌رویه سهام به خیال خود به جنگ با سفته‌بازان رفت. در آن زمان نیز به جای این‌که اجازه دهند بازار خود را تنظیم کند به خیال خود با ایجاد محدودیت‌های عجیب و غریب و خارج از رویه منطقی تمایل به سرمایه‌گذاری به بورس را در جامعه سرکوب کردند. به این ترتیب بازار به جایی رسید که در خرید سهام محدودیت ایجاد شد و تنها امکان فروش سهام فراهم آمد. تجربه نشان داده که اقتصاد کشور ما سیکل تاریخی اشتباهات خود را بارها و بارها تکرار می‌کند و همیشه هم به جنگ با «بازار» می‌رود.
مشخص نیست این تفکر که سیاست‌های دستوری و دخالت‌های بی‌جا در اقتصاد کشور کارساز است از کی و کجا در ذهن سیاست‌گذاران ایران نقش بسته زیرا اجازه تصمیم‌گیری بازار در خصوص آینده خود از موارد بدیهی پذیرفته‌شده در دنیا است؛ این‌جاست که اندیشمندان اقتصادی کشور ریشه اصلی مشکلات را در تفکر حاکم می‌دانند. برای اقتصاد کلان می‌توان بسیاری از این مثال‌ها زد. قیمت انرژی دستوری، ارز 4200، دخالت در قیمت‌گذاری کالاها و سایر موارد از این دست که آشوبی را در اقتصاد کشور برپا کرده‌اند. جالب توجه است که مدیران سازمان بورس نیز همین رویه را در پیش گرفته‌اند و قصد ندارند عامل اصلی ایجاد هیجان در سهام یعنی دامنه محدود نوسان قیمتی و صف‌های خرید و فروش را کنار بگذارند.
اما همچنان وظیفه ما حکم می‌کند که به سازمان بورس در خصوص وضعیت سهام و هیجان بی‌انتهای آن هشدار دهیم. تا دیر نشده باید دامنه محدود نوسان قیمتی حذف شود. همچنان پیشنهاد می‌شود که دامنه نوسان قیمتی طی یک برنامه یک ماهه و در هر هفته با دو برابر کردن محدود نوسان قیمتی به صورت کامل حذف شود. قطعا انتظار برای شوک به سهام وجود دارد اما وضعیت کنونی امکان جبران شوک را دارد اما ادامه رویه کنونی می‌تواند ما را به جایی برساند که برای جبران شوک دیر شده باشد. بر کسی فواید حذف دامنه نوسان پوشیده نیست و به جای قوانین خودساخته و ناکارا بد نیست یک‌بار از قواعد جهانی تبعیت کنیم.