دنیای بورس-سلیمان کرمی: قیمت متانول در سالیان اخیر نوسانات پرشتابی را تجربه کرده است. تحولات سمت تقاضا و همچنین تقویت سمت عرضه در کنار سایر عوامل مانند نوسانات قیمت نفت و همچنین نوسانات نرخ خوراک بر قیمت متانول اثرگذار بوده است. در گزارش‌های پیشین به بررسی بازار متانول و نامعادله‌ای که به دنبال رشد قیمتی گاز و از سوی دیگر کاهش قیمت متانول رخ می‌دهد، پرداخته شد. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین از بازار متانول در نیمه نخست سال مطرح شده بود در نیمه دوم سال انتظار برای تقویت سمت عرضه به خصوص از متانول‌سازان ایرانی وجود دارد. در شرایط کنونی اخبار از افزایش ظرفیت متانول می‌تواند به عنوان وزنه فشار بر سودآوری متانول‌ساز بورسی باشد.
پیش از این اخبار به افتتاح پتروشیمی مرجان اشاره داشت که به نظر می‌رسد این شرکت در حال تولید متانول است. اخبار جدید نیز از احتمال افتتاح کامل دو طرح پتروشیمی جدید خبر می‌دهد. در این خصوص علی‌محمد بساق‌زاده، مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی اشاره کرده که هم‌اکنون تولید آزمایشی متانول کاوه آغاز شده است و فاز نخست پتروشیمی بوشهر این مجتمع شامل واحدهای متانول، استحصال اتان و شیرین‌سازی گاز است که پیش‌راه‌اندازی دو واحد نخست پایان یافته است. اگر بنا باشد این طرح‌ها افتتاح شوند سمت عرضه متانول در بازار صادراتی بیش از پیش تقویت می‌شود و می‌تواند ریسکی برای قیمت این کالا محسوب شود.
با توجه به سهم اندک مصرف متانول در داخل کشور، عمده آن به اهداف صادراتی چین و هند اختصاص می‌یابند. در ماه‌های اخیر با افت قیمت نفت و افزایش عرضه و تخفیف متانول‌سازان ایرانی در بازار چین قیمت متانول در بازار جهانی افت پیدا کرد. حال بنا است حدود 4 میلیون تن دیگر به ظرفیت متانول کشور افزوده شود. بر این اساس ظرفیت تولید متانول کشور به بیش از 10 میلیون تن خواهد رسید. پمپاژ متانول به بازار جهانی موضوعی است که باید مورد توجه تحلیل‌گران سودآوری شرکت‌های متانولی بورسی نیز قرار گیرد. متانول پایان هفته گذشته در مرز 270 دلار بر اساس قرارداد CFR چین معامله شده است.
اگر واقعا طرح 2.3 میلیون تنی متانول کاوه و همچنین طرح 1.65 میلیون تنی متانول پتروشیمی بوشهر در فاز یک افتتاح شود احتمالا در مرحله نخست اثرات اخبار آن بر بازار متانول را شاهد باشیم. در ادامه نیز با ثبات تولید این شرکت‌ها در سال 98 باید در انتظار واکنش تقاضا به تقویت سمت عرضه باشیم. در حالی‌که انتظار برای پوشش مناسب سودآوری تولیدکنندگان متانول در سال مالی جاری وجود دارد (گزارش‌های 9 ماهه احتمالا این موضوع را تایید کنند) نگرانی اصلی از رویه سودآوری متانول‌سازان در سال آینده است. احتمال افت ادامه‌دار قیمت متانول زیر فشار عرضه موضوعی که گرچه دیگر عوامل (مانند بالا رفتن قیمت خوراک تولیدکنندگان متانول در بازار جهانی) در برابر آن قرار دارند اما همچنان هراس از ادامه مسیر متانول را نگه داشته است. البته در این میان باید به این موضوع توجه داشت که با رشد قیمت زغال سنگ و گاز طبیعی در سال‌های اخیر هزینه تمام‌شده هر تن متانول افزایش یافته است و همین موضوع می‌تواند در ایجاد کف قیمتی موثر باشد با این حال از سوی دیگر سطوح بالای قیمتی برای MTOهای مصرف‌کننده متانول صرفه اقتصادی ندارد. در مواجهه عوامل مزبور افزایش ظرفیت متانول می‌تواند نوسانات جالب توجهی را برای این محصول پتروشیمی رقم بزند. بر این اساس خریداران سهام متانولی (شامل زاگرس، شفن و شخارک) باید توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند.
لازم به ذکر است که راه‌اندازی و تثبیت تولید متانول مرجان، کاوه و بوشهر افزایش درآمد ارزی بیش از یک و نیم میلیارد دلاری را برای اقتصاد کشور می‌تواند با فرض ثبات در سطوح کنونی قیمت متانول به همراه داشته باشد. نکته دیگر این‌که خبر افتتاح پتروشیمی بوشهر می‌تواند برای پتروشیمی مارون نیز مهم باشد. پتروشیمی مارون بر اساس صورت‌های مالی نیمه نخست سال جاری 40 درصد از سهام پتروشیمی بوشهر را در اختیار دارد.
