در 48 ساعت گذشته بورسهای اوراق بهادار آمریکا زیر فشار شدیدی قرار گرفتند به گونهای که شاخص صنعتی داوجونز افتی نزدیک به 800 واجد را تجربه کرد. در این میان صندوق بین المللی پول در روزهای اخیر نسبت به آرام شدن روند رشد اقتصاد جهانی هشدار و برآورد خود از نرخ رشد اقتصادی آمریکا را نیز تقلیل داد. در این میان دونالد ترامپ بار دیگر زبان به انتقاد از بانک مرکزی گشود و تصمیم به افزایش نرخ بهره را اقدامی تهاجمی و دیوانهوار توصیف کرد.
با این وجود از زمان برگزاری نشست ماه سپتامبر فدرال رزور تاکنون ، دادههای اقتصادی تغییر ملموسی را نسبت به اهداف مد نظر این نهاد تجربه نکردهاند. نرخ بیکاری در سطوحی بسیار پایینی است و نرخ تورم نیز حول و حوش هدفگذاری 2 درصدی بانک مرکزی قرار دارد.
افزایش تدریجی نرخهای بهره فدرال از سطح 2 تا 2/5 درصد کنونی به 3/4 درصد در یک سال و نیم آتی میتواند کمی روند رشد اقتصادی آمریکا را آرام کند اما تورم را در محدوده مورد نظر فدرال رزور و مطلوب برای اقتصاد آمریکا نگاه خواهد داشت. بر خلاف تلاشهای فد در سالهای پس از بحران اقتصادی برای مقابله با نرخهای بالای بیکاری و تورم ضعیف در آمریکا، هم اکنون سناریوی پیش روی این نهاد حفط تورم و اشتغال در سطوح کنونی است. اقدامات انجام شده در تحقق این سناریو موثر بوده و به نظر میرسد که دلیل قابل توجهی برای تغییر مسیر وجود ندارد.
بسیاری از تحلیلگران برجسته اقتصادی بر موثر بودن اقدامات بانک مرکزی آمریکا صحه گذاشتهاند و در این میان حتی لری کادلو، مشاور ارشد اقتصادی ترامپ نیز اخیرا اعلام کرده که فد در مسیر درست قرار دارد و توانایی این نهاد برای افزایش نرخ بهره نشان دهنده سلامت اقتصادی آمریکاست و این موضوع را باید به عنوان نشانهای خوب و نه یک خطر در نظر گرفت.
نرخ بیکار آمریکا در ماه سپتامبر به 3/7 درصد رسید. این رقم تقریبا در نیم قرن اخیر بی سابقه بوده است. در عین حال آمار منتشر شده از تورم در روز پنجشنبه نیز نشان داد که روند افزیش سطح عمومی قیمتها در محدوده مورد نظر فدرال رزور قرار دارد.
در این میان افزایش شدید نرخ بازده اسناد خزانه بلند مدت آمریکا در هفته اخیر که منجر به بالارفتن فشار فروش در بورسهای آمریکا شد را نیز می توان نشانهای از عملکرد عادی اقتصادی دانست. عقبنشینی نسبی بازده اسناد خزانه در بازه سه ماهه پس از ماه می منجر به نگرانی برخی از اعضای فد شده بود. با افت بازده اسناد 10 ساله، فاصله بازده این اوراق با اوراق کوتاه مدت کاهش یافته و احتمال فراتر رفتن نرخ بازده اوراق کوتاه مدت از بلند مدت (وارونگی در بازار اوراق) تقویت شده بود. این رویداد می توانست هشداری جدی در زمینه احتمال ورود اقتصادی آمریکا به دوره رکود باشد. اما حالا با افزایش ملموس بازده اوراق بلند مدت، فاصله بازده این اوراق با اوراق کوتاه مدت باز هم افزایس یافته و این امر نگرانی در میان اعضای بانک مرکزی تا حدی مرتفع کرده است.
در این میان افت ملموس شاخصهای سهام در آمریکا را نیز نمیتوان عامل نگران کننده چندان جدی تلقی کرد. با وجود سقوط دو روز اخیر، شاخصها کماکان نزدیک به 10 درصد بالاتر از سطوح تجربه شده پس از سقوط مقطعی بازار در ماه های فوریه و مارس هستند. در عین حال اصلاح قیمت سهام میتواند نگرانی برخی از اعضای بانک مرکزی در زمینه حباب قیمت در بازار سهام را مرتفع سازد
هاوارد اشنایدر- رویترز