حمید حسینی؛ عضو هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق
با وجود مشکلاتی مثل ممنوعیت صادرات برخی اقلام ایرانی به عراق یا افزایش تعرفه ها و بسته شدن مرزهای کردستان عراق، در تجارت با این کشور سال خوبی را پشت سر گذاشتیم. مجموع صادرات اقلام کالایی ایرانی به عراق در سال 96، 300 میلیون دلار نسبت به سال گذشته افزایش یافت و کل سقف صادرات به این کشور با اضافه شدن سهم گاز بیشتر شد.
هرچند در سال گذشته نگران بودیم که بستن مرزهای کردستان عراق بازار ما در این کشور را به رقبای ما بسپارد اما در دو ماه پایانی سال روند صادرات ما به این کشور دوباره عادی شد. اکنون پا به پای چین و ترکیه در بازار عراق رقابت می‌کنیم و تقریبا سهم برابر در این بازار داریم. سهم ترکیه از بازار عراق 8.5 میلیارد دلار، چین 8 میلیارد و 300 میلیون دلار و ایران را در نظر گرفتن سهم گاز 8 میلیارد دلار است.
با وجود این وضعیت امیدوار کننده اما از نظر ویترین کالا و فعالیت‌های تبلیغاتی خوب عمل نمی‌کنیم. ظرفیت بیشتری برای حضور در بازار عراق داریم که بدون استفاده مانده است. برنامه داریم در بخش خرده فروشی عراق وارد شویم. از سوی دیگر با آغاز پروژه‌های فنی و مهندسی ایرانی در عراق این امید وجود دارد که سهم ایران از صادرات به این کشور افزایش پیدا کند.
اصلی‌ترین محصول‌های صادراتی ایران به عراق مواد غذایی است و دومین محصول صادراتی ایران به این کشور انواع مصالح ساختمانی است که از فولاد، آهک، کاشی و سرامیک را در برمی گیرد. محصول‌های پاک کننده و شیمیایی هم در رتبه دوم قرار دارد. بازار عراق، بازار خوبی برای کالای ایرانی است حتی در زمینه خودرو که به دیگر کشورها دنیا صادرات نداریم، در این بازار موفق عمل می‌کنیم.
تجربه بازار عراق نشان می‌دهد که هرجا خوب کار کنیم، کالای ایرانی را خوب معرفی کنیم، از فروش کالا در مرزها اجتناب کنیم، صادرات صرف را کنار بگذاریم و به مشارکت با شرکای خارجی روی بیاوریم، موفق خواهیم شد.
در استراتژی توسعه صنعتی توصیه شده که برای حضور موثر در بازار کشورهای همسایه کالا را نیمه تولید کنیم و در کشور مقصد تکمیل کنیم. روشی که امیدواریم در آینده با در پیش گرفتن آن ممنوعیت و افزایش تعرفه را پشت سر بگذاریم این است که کالای صنعتی را نیمه تکمیل به عراق صادر کنیم و اقدام‌های نهایی مثل بسته‌بندی را در این کشور انجام دهیم. دولت عراق به شدت از تولید داخل حمایت می‌کند و افزایش تعرفه یکی از ابزارها برای تحقق این هدف است.