دنیای بورس: در این شرایط باید به معامله‌گران و فعالان بازار حق داد تا به کل سیستم بورس و مدیران بورسی انتقاد داشته باشند و نسبت به عملکرد آن‌ها در مهیا ساختن امکانات اولیه برای انجام معاملات اعتراض کنند. پس از عملکرد غیرمنطقی و شتاب‌زده سازمان در هفته‌های پایانی سال گذشته و نشانه‌ها از تلاش برای سرکوب هیجان در بازار با کاهش دامنه نوسان قیمتی بعید نیست که سناریوهای توطئه یکی پس از دیگری از کانال‌های مختلف در آستانه سقف تاریخی بورس به گوش برسد.
چند ماهی است که سیستم معاملات بورس با مشکلات مواجه بوده و تا حدودی نیز این موضوع طبیعی است. هسته معاملات به معاملات چند هزار میلیارد تومانی عادت ندارد و به‌روزرسانی کاملا نیاز است اما در شرایطی که هسته معاملات با مشکل مواجه بوده و یک روز در میان به قطعی و اختلال حداکثری در معاملات منجر می‌شود، برخی از قوانین حاکم بر معاملات خود بار ترافیک را بر هسته تا چند برابر افزایش داده است.
افزایش بار ترافیک بر هسته در بورس تهران یک دلیل کاملا مشخص دارد و آن نیز تشکیل صف در نمادهای مختلف است. به واسطه وجود محدودیت دامنه نوسان قیمت (کف و سقف 5 درصد) فشار چند برابری را بر هسته معاملات شاهد هستیم. در حالی‌که در حالت عادی اگر بنا بر بار سنگینی از سفارشات انجام‌نشده در سقف یا کف قیمتی نبود قطعا رویه معاملات تسهیل می‌شد و شاید بتوان گفت همین هسته معاملاتی نیز به خوبی می‌توانست جوابگوی نیاز امروز بورس و فرابورس حداقل تا به روزرسانی اساسی باشد.
برای درک بیشتر فرض کنید در سیستم و کامپیوتر شخصی یا لپتاپ یا حتی گوشی خودتان تعدادی زیادی برنامه باز دارید که در حال پردازش اطلاعات هستند. احتمالا همه ما چند بار با قفل شدن شدن کامپیوتر یا گوشی به دنبال باز کردن تعداد زیادی از برنامه مواجه شده‌ایم. سیستم شما به هر میزان قدرت داشته باشد و به‌روز باشد بالاخره در استفاده هم‌زمان از چند برنامه سنگین که در حال پردازش اطلاعات هستند، با مشکل مواجه شده و رویه عملیاتی و پروسس سیستم به شدت کُند می‌شود. حالا این موضوع را برای هسته معاملات در نظر بگیرید. به نظر می‌رسد سفارشات باز به دنبال تشکیل صف‌های خرید و فروش که از دامنه نوسان قیمتی ناشی می‌شود به مانند همین برنامه‌های باز روی سیستم کامپیوتر شماست که باعث ایجاد بار سنگین ترافیک و کُند شدن و حتی قفل شدن کل سیستم می‌شود.
فارغ از بحث فنی و اثر ویران‌کننده دامنه محدود نوسان و «صف» بر هسته معاملات، پیش از این به اثر مخرب این محدودیت از منظر اقتصادی و مالی بر بورس تهران نیز اشاره شده بود. تشکیل «صف» هم‌تراز با هیجان‌فروشی از سوی مقام ناظر است. در حالی‌که ناظر به دنبال حذف هیجان از معاملات است اما در عمل با دامنه محدود نوسان قیمت هیجان را به شدت افزایش داده است. واقعا دلیل منطقی برای پابرجا ماندن محدودیت نوسان قیمت مشاهده نمی‌شود. یک اقدام جسورانه نیاز است که طی یک ضرب‌العجل و در مدت یک ماه کل دامنه نوسان قیمت حذف یا به حداکثر میزان افزایش یابد. بر این اساس همچنان پیشنهاد می‌کنیم برای جلوگیری از شوک سنگین برنامه افزایش دامنه نوسان برای چهار هفته متوالی و دو برابر کردن دامنه نوسان در هر هفته در دستور کار قرار گیرد.
واقعا اندک بینش اقتصادی کافی است تا بورس تهران را از بازارهای مالی دیگر جهان تافته جدا بافته فرض نکنیم و همان قوانینی که در بورس‌های معتبر به کار گرفته می‌شود برای بورس تهران نیز معتبر بدانیم. اگر می‌خواهید هیجان را از معاملات بورس حذف کنید، اگر به دنبال این هستید که بار سنگینی از هسته خسته معاملات بردارید اگر به دنبال حذف رانت‌های سنگین سفارشات سرخطی به خصوص در عرضه‌های اولیه هستید یک راه‌حل منطقی حذف محدودیت دامنه نوسان برای کل بازار است. تاکید می‌شود افزایش یک درصدی یا حتی افزایش تا ده درصد نیز دردی دوا نمی‌کند و بهتر است اگر قصد انجام اقدام مثبتی داریم بهترین گزینه یعنی حذف دامنه نوسان در کوتاه‌مدت با یک برنامه مشخص انتخاب شود.
