دنیای بورس: در ادامه نظر 5 کارشناسان را در این خصوص مطالعه کنید. همچنین نظر «دنیای بورس» از اثر دامنه نوسان بر قیمت سهام را در گزارش با عنوان «آیا با کاهش دامنه نوسان سهام نزولی می‌شود؟» مطالعه کنید.
اقدامی برای جلوگیری از ریزش‌های شدید
سعید اسلامی بیدگلی؛ عضو شورای عالی بورس
به دلیل ورود نقدینگی با حجم بسیار زیاد به بورس و هجوم پول‌های جدید به بازار سرمایه، شاهد رشد قابل توجه شاخص کل بورس و افزایش قیمت شدید در سهام شرکت‌ها هستیم. این رشد مدیران و سیاست‌گذاران بازار سرمایه را از ریزش‌های شدید نگران کرده است. بعضا در برخی موارد نیز شاهد فعالیت‌های سفته‌بازانه هستیم که این امر نیز در تشدید نگرانی‌ها، کمک کرده است.
حال سازمان بورس در چند وقت اخیر اقدام به اتخاذ تصمیماتی از جمله ایجاد حجم مبنا و محدودیت در کدهای معاملاتی جدید و تازه‌واردان به بازار گرفت ولی این موارد نه‌تنها کارساز نبود، بلکه شاهد رشدهای شدید در کارنامه شاخص کل بورس نیز بودیم. به عبارت دقیق‌تر این تصمیمات نتوانست به کنترل بازار منتهی شود. به تبع نگرانی‌های از ریزش‌های شدید تشدید شد و چنین تصمیمی (کاهش دامنه نوسان به 2درصد( اتخاذ شد.
این تصمیم قطعا رشد را در روزهای آتی کوتاه‌تر خواهد شد و سیگنالی برای کاهش سرعت رشد قیمت‌ها و در نهایت کاهش رشد شاخص کل بورس خواهد بود. هر چند این موضوع می تواند عواقب مثبت و منفی زیادی به دنبال داشته باشد که در این میان یکی از مهمترین تهدیدها در خصوص ایجاد صف‌های سنگین در بازار خواهد بود. البته به نظر می رسد باید برای قضاوت به روند روزهای آتی و حجم پول های ورودی به بورس نگاه دقیق‌تری داشت.
کشیدن ترمز دستی بورس
همایون دارابی؛ کارشناس بازار سهام
اقدام اخیر سازمان بورس و محدود کردن بیشتر دامنه نوسان به مثابه کشین ترمز دستی بازار است. اقدامی مشابه سال 82 که سیاست‌گذاران بازار در پیش گرفتند در حال رخ دادن است.
متاسفانه بورس طی این سالها نتوانسته ظرفیت مناسبی برای جذب نقدینگی در اقتصاد کشور ایجاد کند . شاید در شرایط کنونی بهترین فرصت برای رشد بازار سهام بود و باید از این فرصت استفاده مناسب‌تری می شد. تشدید و تسریع عرضه های اولیه می توانست نقدینگی را به بیشتر هدایت کند، ولی نه تنها این امر صورت نگرفت، بلکه محدودیت‌ها نیز در حال افزایش است. ایجاد حجم مبنا و کاهش دامنه نوسان به 2درصد قطعا فشار قابل ملاحظه‌ای به سهامداران و بازار خواهد داشت. ضمن اینکه در شرایط کنونی و رکود بازارهای رقیب سرمایه‌گذاری، ناامیدی سهامداران کنونی و تازه‌واردان به بازار سهام را نیز در پی دارد.
تصمیمی بدون پشتوانه علمی
سیاوش وکیلی؛ کارشناس بازار سرمایه
هر چند تصمیم اخیر سازمان بورس شوکی به سهامداران ایجاد کرده ولی شنیده‌ها از تصمیماتی مبنی بر ایجاد دامنه نوسان یک درصدی داشت. به این ترتیب به نظر می‌رسد تصمیمات کمی تعدیل شده است. اما این اتفاق را باید از دو منظر بررسی کرد. از یک سو با توجه به رشدهای ایجاد شده، شاهد رشد پرتفوی اکثر شرکت‌ها و سهامداران در مدت اخیر هستیم. در کنار این امر، باید تقویت سمت عرضه و همچنین این محدودیت‌ها توام صورت می‌گرفت. تا شاهد تاثیر مثبت این چنین تصمیماتی در بازار باشیم. شاید بهترین اقدام در این شرایط، تقویت سمت عرضه بود تا چنین تصمیماتی. به تبع این تصمیم سرعت رشد بازار و رشد قیمت سهم را کاهش خواهد داد.
باید عنوان کرد که کار اجرایی از تئوریک متفاوت است و سیاست‌گذاران بازار تنها به جنبه اجرایی این‌چنین تصمیماتی نگاه می‌کنند. قطعا از نظر علمی این چنین محدودیت هایی نمی‌تواند جوابگو باشد و به جای تاثیر مثبت، عوارض منفی به دنبال دارد که یکی از این موارد دستکاری قیمتی خواهد بود. البته این چنین اقدامات ممکن است در کوتاه مدت جوابگو باشد ولی از منظر کارشناسی، کاری صحیح نیست.
بازار سهام طی کمتر از یک سال 3 برابر شده ولی حجم تامین مالی از این بازار به یک سوم دوره‌های قبل رسیده است. شاید بهتر بود سازمان بورس به جای چنین تصمیماتی، تامین مالی از بازار را تسهیل می‌کرد. همانطور که در مواقعی که بازار در برخی موارد با ریزش مواجه می شود و سازمان از حقوقی‌ها و سهامداران عمده درخواست خرید، جمع آوری سهم و حمایت دارد، الان نیز می‌توانست درخواست عرضه و افزایش شناوری داشته باشد. شاید در این صورت دیگر نیاز به اعمال چنین محدویت‌ها نبود!
ریسک کوچ التهاب به ارز و سکه؟
امیر سیدی، کارشناس بازار سرمایه
تصمیمات اخیری که از دو هفته پیش توسط سازمان بورس گرفته شده از چند وجه قابل تفسیر است؛ در وجه نخست هیچ توضیحی از سوی این مدیران به ذینفعان بازار سرمایه در خصوص اخد چنین تصمیماتی مشاهده نمی‌شود . سازمان بورس نمی‌تواند و نباید تشخیص خود را بالاتر از ذینفعان بداند و هیچ توضیحی ارائه ندهد. شاید ارائه توضیحاتی درک موضوع را سهل کند.
در گام دوم باید به این موضوع توجه شود که مفهوم بازار سرمایه یک مفهوم بین المللی در تمامی بازارهای مالی دنیا دارد و آنها تجربه بالاتری از ما دارند و هنوز ما به آن مرحله از رشد نرسیده‌ایم که به خلق قوانین جدید و بداهه‌پردازی بپردازیم. در واقع باید به بهترین تجارب جهانی نگاه داشته باشیم.
نکته بعدی این است که چنین مفاهیمی به صورت پیش فرض وجود ندارد. شاید در برخی مواقع سیاست گذاران بازار برای کنترل بازار و بازارگردانی به ارائه ریزساختارهایی اقدام کرده باشند، ولی نباید این مفاهیم همچنان تدام یابد. در بازار سهام مهمترین فاکتور نقدشوندگی است و نباید قیمت معیار ما باشد. بررسی بورس آمریکا در یک دو هفته گذشته نشان از نوسانات شدید این بازار دارد ولی نمی بینیم که نهاد ناظر تصمیم و دخالتی در بازار داشته باشد. بلکه بازار به روند طبیعی خود نوسان می کند. در واقع در این بازارها مفهمومی به عنوان دامنه نوسان قیمتی وجود ندارد و تنها حراج تک قیمتی صورت می گیرد. به عبارت دقیق تر در بیشتر بازارهای سرمایه گذاری دنیا ، در پیش گشایش و انتهای بازار دوبار کشف قیمت صورت می گیرد و دامنه نوسانی وجود ندارد.
ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که بورس تهران در چند وقت اخیر به عنوان ضربه‌گیر اقتصاد کشور مطرح شده و جذب نقدینگی بالایی را شاهد بوده است. چنین اقدامی نقدشوندگی بازار را تهدید می کند. این موضوع می‌تواند التهاب مجدد در بازار ارز و سکه را نیز به دنبال داشته باشد.
تهدید یکی از مهمترین مزیت‌های بورس
مهدی ساسانی، کارشناس بازار سرمایه:
طبیعتا یکی از مهمترین معیارهای بازارهای سرمایه‌گذاری و به ویژه بورس تهران، نقدشوندگی بالای سهام است. متاسفانه تصمیم اخیر سازمان بورس، نقدشوندگی را نشانه گرفته و با این تصمیم این ویژگی مهم زیر سوال خواهد رفت و تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
کاهش دامنه نوسان به 2 درصد در کنار اعمال حجم مبنا که در روزهای گذشته صورت گرفت و همچنین ورود نقدینگی بالا به بازار سهام هیچ نتیجه‌ای جز قفل شدن نقدشوندگی ندارد. وقتی دم از بازار سرمایه‌ای با نقدشوندگی بالا میزنیم، این چنین تصمیماتی تنها نقدشوندگی را هدف قرار می دهد و مشخص نیست چه تصمیماتی و با چه اهدافی پشت این موضوع قرار دارد. هر چند تجربه سال های گذشته نشان داده که در گذر زمان، پشت پرده چنین اقداماتی مشخص می‌شود، ولی این موضوع در حال حاضر برای بازار سرمایه ما نگران‌کننده است. مانند تصمیماتی که در خصوص محدودیت‌های بازار پایه گرفته شده و عواقب آن همچنان وجود دارد.
معتقدم بازار سرمایه هر چند با وجود چنین تصمیمات و دست اندازهایی سرانجام مسیر خود را پیدا خواهد کرد، ولی در شرایط کنونی و با توجه به وضعیت دیگر بازارهای موازی و ورود پول‌های جدید به بازار سهام، این تصمیمات نگران‌کننده است.
