دنیای بورس: ابزارهای مشتقه هنوز در بازار سهام کشور مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار نگرفته‌اند. ناشناخته بودن کاربرد این ابزار از یک سو و عدم مشارکت صندوق‌های بزرگ برای افزایش قدرت نقدشوندگی معاملات اختیارات خرید و فروش از مهمترین دلایل مهجور ماندن این ابزار در معاملات روزانه است. اما قیمت‌گذاری این سهام در بازار سرمایه به نوعی می‌تواند منعکس کننده جهت‌گیری سرمایه‌گذاران و انتظارات آنها از آینده قیمت سهام اصلی در این بخش از بازار باشد.
امروز با بازگشت نه چندان قدرتمند قیمت سهام خودروسازان بزرگ‌تر پس از تجربه اصلاح پرشتاب و معنادار، معاملات اختیار خرید در دو نماد «ضپار» و «ضخود» و قیمت گذاری آنها توجهات را به خود جلب می‌کند.
در نماد «ضپار2011» که اختیار خرید نماد «خپارس» در قیمت 340 تومانی با سررسید 14 اردیبهشت سال آینده است، قیمت هر اختیار خرید، امروز به مرز 20 تومان نیز رسید و قیمت پایانی 163 ریالی را به ثبت رساند. به این معنی که خریداران در این نماد انتظار دارند حداقل قیمت سهام پارس خودرو در سررسید یاد شده بیش از 356.3 تومان (340+16.3) باشد. نگاهی به قیمت پایانی 2414 ریالی نماد «خپارس» در معاملات امروز نشان می‌دهد که خریداران اختیار خرید در قیمت یاد شده حداقل رشد قیمت 48 درصدی را در بازه دو ماه و نیم برای سهام این شرکت در نظر دارند. از سوی دیگر اختیار خرید سهام پارس خودرو با قیمت سررسید 320 تومانی در همان تاریخ یاد شده نیز قیمت پایانی 21 تومانی را به ثبت رساند. مقایسه قیمت خرید و فروش این دو نماد اگرچه به دلیل عمق بسیار کم جابجایی اختیار معاملات، هنوز قیمت‌گذاری صحیحی را نشان نمی‌دهد اما محدوده قیمت مورد انتظار بیش از 340 تومانی را در بازه زمانی 75 روزه نشانه رفته است.
در سوی دیگر معاملات نماد «ضخود3046» که مربوط به اختیار خرید سهام ایران خودروی در قیمت 1700 تومانی و در سررسید 11 خرداد سال آینده است نیز امروز قیمت پایانی 465 ریالی را به ثبت رساند. به عبارت دیگر خریداران این نماد انتظار دارند که در بازه زمانی سه ماهه قیمت سهام ایران خودرو رشد بیش از 64 درصدی داشته باشد و در غیر اینصورت خرید این اختیار خرید برای آنها به منزله دور ریختن پول است. نکته مهم دیگر عدم انجام خرید و فروش در نمادهای اختیار فروش خودرویی‌ست که به لحاظ منطقی و برای پوشش ریسک افت قیمت‌ها انتظار می‌رود معاملات این ابزار مشتقه بیش از اختیارهای خرید با قیمت‌های بالا داغ شود اما چنین امری برخلاف روال معمول و منطقی رخ نداده است. به نظر می‌رسد برخی از خریداران اختیارهای خرید در قیمت‌های یاد شده با توجه به احتمال ثبت افزایش سرمایه‌های شرکت‌های خودرویی در محدوده‌های پیشنهادی توسط هیئت مدیره و انتظار برای جهش قیمتی قبل یا بعد از این فرآیند یکی از عواملی باشد که خریداران را در این قیمت‌ها ترغیب می‌کند. اما همانطور که اشاره شد با توجه به ساختار کم عمق و حجم معاملات پایین در این نمادها نمی‌توان قیمت‌گذاری اختیارات معامله را ملاک تصمیم‌گیری و روند قیمت سهام شرکت‌های مادر درنظر گرفت اما بروز چنین پدیده‌های در معاملات ابزار مشتقه بورس تهران در سهام خودرویی که اصلاح قیمتی پرشتابی را پشت سرگذاشته‌اند نکته جالبی‌ست که نباید دور از نظر فعالان بورسی بماند.
در این خصوص خواندن گزارش اختیارات، فرصت فراموش شده بازار سهام توصیه می‌شود.
