دنیای بورس: اگر بخواهیم از همان لنزی که به بررسی سهام «فملی» (این گزارش را از اینجا بخوانید) و «فولاد» (تحلیل فولاد مبارکه را از اینجا بخوانید) پرداختیم سهام ایران خودو را نیز بررسی کنیم احتمالا باید گفت ایران‌خودرو سهامی ارزنده نیست. بر این اساس توصیه می‌شود این مطلب را به صورت کامل بخوانید زیرا مواردی که در ادامه مطرح می‌شود بخشی از واقعیت‌های اقتصاد کشور است که برای برخی از نمادها مانند ایران‌خودرو نیز دارای اهمیت است.
بررسی ایران‌خودرو با لنز بنیادی
ایران‌خودرو شرکتی است با زیان انباشته بیش از 13 هزار میلیارد تومانی که در نیمه نخست سال جاری همچنان زیان ناخالص داشت. نرخ فروش محصولات ایران‌خودرو در ماه‌های اخیر مسیر صعودی را در پیش گرفته است و به نظر می‌رسد با کاهش تعهدات پیشین (به دلیل کاهش تولید شدید طی حدود 15 ماه گذشته در حال رفع تعهد نسبت به خریداران پیشین است) به تدریج شاهد افزایش نرخ فروش این شرکت باشیم که اگر سایر موارد را مانند هزینه تمام‌شده تولید را ثابت فرض کنیم و با توجه به رویه صعود تولید محصولات می‌توان انتظار داشت که چند ماه دیگر ایران‌خودرو از زیان ناخالص خارج شود. با این حال بار سنگینی به نام هزینه تسهیلات اخذشده (هزینه مالی) در صورت‌های مالی ایران‌خودرو وجود دارد که کاهش این بخش نیازمند یک تحول عظیم است که به واسطه آن ایران‌خودرو بتواند تامین مالی ارزان قیمت کند. در وضعیتی که دولت خود در حال تامین مالی است و کسری بودجه دارد احتمال کاهش نرخ بهره تسهیلات مالی را باید در شرایط کنونی کنار گذاشته شود.
با این حال اگر نگاه بازاری و بنیادی را در کنار یکدیگر قرار دهیم این احتمال وجود دارد که برای مثال به عملکرد آذر ایران‌خودرو که در هفته آینده منتشر می‌شود واکنش مثبت بازار را شاهد باشیم. انتظار تحولی عجیب را در خودروسازان مانند ایران‌خودرو داشته باشیم کنار می‌رود اما داستان این نماد به اینجا ختم نمی‌شود و همان‌طور که اشاره شد اگر تنها جنبه بنیادی ماجرا را نگاه کنیم مشخصا رشد چند صد درصدی ایران‌خودرو در سال 98 نباید اتفاق می‌افتاد.
گره ایران‌خودرو در اقتصاد کشور
شاید اگر برای یک تحلیلگر که در بورس جهانی معامله می‌کند این موضوع بسیار عجیب باشد اما برخی از شرکت‌ها به اقتصاد کشور گره خورده‌اند و اگر بنا باشد فعالیت این شرکت‌ها متوقف شوند می‌تواند به مثابه ضربه سنگین به کل اقتصاد و وضعیت سیاسی کشور باشد. ایران‌خودرو یکی از این‌هاست؛ از تشریح بیشتر خودداری می‌شود. به این ترتیب ایران‌خودرو با زیان 8 برابر سرمایه همچنان رشد می‌کند و این را باید از چند جنبه بررسی کرد.
افزایش سرمایه سنگین در انتظار ایران‌خودرو
در خصوص میزان افزایش سرمایه ایران‌خودرو نمی‌توان اظهارنظر دقیقی داشت اما برخی از شایعات و تمایلات درونی مدیران شرکت نشان می‌دهد که ایران‌خودرو به دنبال افزایش سرمایه بیش از دو هزار درصدی است. این‌که آیا این افزایش سرمایه محقق خواهد شد یا خیر را باید منتظر ماند. اثر افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی را نمی‌توان معیاری بنیادی در حمایت از سهام این شرکت یا دیگر شرکت‌ها دانست اما جلوه دارایی‌های شرکت و همچنین خرد شدن قیمت سهام از مواردی است که توجه بازار به این افزایش سرمایه جلب می‌کند. «دنیای بورس» در هفته‌های گذشته در گزارشی با عنوان «راهنمایی معامله روی موج افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی» به بررسی این موارد پرداخته بود که توصیه می‌شود این گزارش را مطالعه کنید.
فرض کنید ایران‌خودرو با تجدید ارزیابی، میزان دارایی‌های خود از 35 هزار میلیارد تومان منبع افزایش سرمایه رونمایی کند در چنین شرایطی با وجود عدم حمایت بنیادی اما احتمال واکنش مثبت بازار به این موضوع وجود دارد.
آیا «خودرو» رشد می‌کند؟
در چنین شرایطی این سوال مطرح می‌شود که آیا سهام ایران خودرو رشد می‌کند؟ سهام ایران‌خودرو از جنبه بنیادی ارزنده نیست و این موضوع نمی‌تواند اهرمی برای رشد قیمت باشد با این حال همچنان احتمال رشد سهام ایران‌خودرو را نمی‌توان کنار گذاشت. سد هزار تومانی فشار روانی سنگینی را برای این نماد ایجاد کرده است اما احتمال حمایت مجموعه از این نماد و شکست این سطح روانی نیز وجود دارد. در گزارش دیگری «دنیای بورس» به اهمیت رشد «خودرو» برای گروه ایران‌خودرو اشاره کرده بود که توصیه می‌شود این مطلب را نیز مطالعه کنید.
اما چند نکته که اتفاقا در گزارش «راهنمایی برای معامله روی موج تجدید ارزیابی سهام» نیز اشاره شده بود در اینجا نیز بار دیگر تاکید می‌شود. برای سهمی مانند «فملی» اگر برای مثال نسبت قیمت به درآمد را در نظر بگیریم می‌توان سقف و کف حدودی را برای این سهم متصور بود اما در ایران‌خودرو همان‌طور که نمی‌توان سقفی در نظر گرفت کف قیمتی نیز نمی‌توان متصور بود. البته این موضوع می‌تواند با مشخص شدن رسمی میزان افزایش سرمایه شفاف‌تر شود. علت شکل‌گیری کف احتمالی در این سهم نیز نه به دلیل ارزندگی بنیادی بلکه از جنبه بازاری و لنگر قیمتی است که در ذهن معامله‌گران ایجاد می‌شود. بر این اساس باید گفت نمی‌توان نقطه پایان صعود این سهم را مشخص کرد و حتی نمی‌توان نسبت به قیمت‌های کنونی نیز با اطمینان صحبت کرد و سناریو شکست سطح روانی هزار تومان نیز رخ ندهد. ممکن است عده‌ای جنبه‌های تکنیکال را مبنای معاملاتی خود قرار دهند که می‌تواند برای معامله‌گران گمراه‌کننده باشد.
یک نکته پایانی از ایران‌خودرو
بعضا این موضوع مطرح می‌شود که با وجود عدم ارزندگی بنیادی اما به هر حال بازار در حال خرید این سهم است. جولان نقدینگی در بورس تهران کاملا مشخص است و این موضوع می‌تواند معاملات سهام در کل بازار را داغ نگه دارد. در سناریوهایی که برای آینده اقتصاد کشور و مسیر آتی نقدینگی در بازارهای مختلف می‌توان ترسیم کرد با سیگنال‌های ضعیف اقتصادی کنونی مانند رشد محسوس حجم نقدینگی کشور در تابستان شاید باید در انتظار سیگنال سیاسی برای کاهش التهاب بازارها بود.
در چنین شرایطی برخی در بورس تهران این موضوع را مطرح می‌کنند که از نگاه فعالان بازار که به دنبال هر بهانهای برای داغ کردن سهام هستند یا در ادامه جولان نقدینگی سهام ایران‌خودرو نیز در کانون توجه فعالان بازار خواهد بود (ادامه موج‌های تورمی در اقتصاد کشور و جولان نقدینگی در بازارهای مختلف) یا از سوی دیگر بنا است که سیگنال سیاسی منتشر شود که به دنبال آن سهام خودروسازان مانند ایران‌خودرو احتمالا موج پایانی دیگری را نیز تجربه کنند این در حالی است که سیگنال سیاسی می‌تواند به کاهش ارزش دلار در بازار داخل منجر شود و اتفاقا سهام بنیادی بهانه کافی برای رشد قیمت نداشته باشند.
این نگاه را نمی‌توان یک نگاه اصیل دانست اما برای آشنایی معامله‌گران با نگاه حاکم بازار لازم بود این موضوع نیز مطرح شود. به عقیده این فعالان، ایران‌خودرو در بدترین وضعیت تاریخی خود قرار دارد و زمانی‌که نمی‌توان نقطه پایانی برای آن متصور بود ( با توجه به اهمیت آن برای اقتصاد کشور) در نتیجه هر بهانهای می‌تواند به حمایت از سهام این شرکت آید، که ارزش معاملات دو هزار میلیارد تومانی نیز امکان داغ کردن سهام را فراهم می‌آورد.
سهام ایران‌خودرو بار دیگر از سقف تاریخی 960 تومان در هفته‌های گذشته تا کف 900 تومانی در معاملات روزهای اخیر افت کرده است. باید توجه داشت که این سهم نیز به شدت به فضای کلی حاکم بر سهام وابسته است و بر این اساس توصیه می‌شود که مسیر نقدینگی (ارزش معاملات کل بازار) را رصد کنید. این سهم گرچه از نگاه بنیادی سهمی پرریسک محسوب می‌شود اما همان‌طور که از لنزهای دیگر بازاری (بهانه‌جویی‌های معامله‌گران سهام) به آن پرداخته شد برخی از معامله‌گران سهام آن را با ریسک پایین می‌دانند.
