دنیای بورس: سهام شرکت آرامکو که پس از کش و قوس‌های فراوان در ارزش‌گذاری اولیه و محل این عرضه بالاخره در هفته گذشته در بورس عربستان عرضه شد، بزرگترین عرضه اولیه تاریخ و بزرگترین شرکت سهامی عام در دنیا به لحاظ ارزش بازار شناخته می‌شود. سران سعودی ابتدا امیدوار بودند که سهام این شرکت در بورس‌های معتبر بین‌المللی و با ارزش اولیه 2 تریلیون دلار عرضه شود. اما تیم‌های تحلیلی و ارزش‌گذاری در سرتاسر دنیا بر این باور بودند که ارزش بازاری این شرکت در محدوده 1.7 تریلیون دلار است. بسیاری از کارشناسان به علت ریسک‌های موجود در صنعت نفت، عمر بالای تجهیزات و مواردی از این دست، ارزش آرامکو را از این محدوده نیز پایین‌تر می‌دانستند و عرضه اولیه در چنین قیمتی را یک عرضه خوشبینانه اعلام کرده بودند. در همین راستا کارشناسنان ارزش‌گذاری بلومبرگ ارزش شرکت آرامکو را در محدوده 1.2 تا 1.5 تریلیون دلار تخمین زده بودند.
اما حمایت تمام عیار سران سعودی در کنار عرضه 1.5 درصدی در IPO این شرکت و تقاضای خرد پرحجم با حضور برخی سرمایه‌گذاران ثروتمند خارجی نظیر صندوق‌های ذخیره ثروت کویت و امارات، چشم‌انداز رشد قیمت هر سهم و به تبع آن رشد ارزش بازار شرکت آرامکو را روشن کرده‌است. به نحوی که پس از دو روز ابتدایی خرید و فروش سهام آرامکو در بازار ثانویه، ارزش بازار سهام این شرکت از مرز 2 تریلیون دلار عبور کرد.
سقف 10 درصدی رشد قیمت در بورس تداول عربستان و عدم عرضه بیشتر سهام توسط سهامداران بزرگ این شرکت اجازه رشد سریع قیمت هر سهم تا محدوده 38 ریال عربستان را در دو روز کاری ابتدایی داده‌است. این عرضه اولیه که در قیمت 32 ریال عربستان (معادل 8.64 دلار) به ازای هر سهم صورت گرفته بود، معاملات روز گذشته را در صف خرید با جهش قیمتی 10 درصدی پشت سر گذاشت اما در بازگشایی روز جاری و با رسیدن به مرز سقف روزانه قیمت مجاز (10 درصد) شاهد افزایش عرضه‌ها و فشار فروش بودیم امری که به افت قیمت پایانی تا مرز 36.7 ریال (4.26 درصد مثبت روزانه) منجر شد. در چنین شرایطی بررسی حجم معاملات روزانه خالی از لطف نیست.
آرامکو شرکتی‌ست با 200 میلیارد سهم که 3 میلیارد از آن در عرضه اولیه به سهامداران خرد رسیده‌است. مجموع حجم معاملات این نماد پس از عرضه اولیه و در دو روز کاری گذشته و تا زمان نگارش این گزارش به 450 میلیون سهم (از 3 میلیارد سهم عرضه اولیه و از مجموع 200 میلیارد سهم شکرت) رسیده‌است که به معنی عدم تمایل خریداران در عرضه اولیه علیرغم رسیدن ارزش بازار این شرکت به مرز 2 تریلیون دلاری‌ست. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در روز اول تنها 31.6 میلیون سهم آرامکو داد و ستد شد و در روز جاری نزدیک به 418 میلیون سهم این شرکت مورد معامله قرار گرفته‌است.
بخش اعظم این عدم تمایل مربوط به حفظ مالکیت 98.5 درصدی دولت عربستان است که شناوری این سهم را به شدت کاهش داده و میل به حفظ سهام در قیمت‌های کنونی را تا عرضه سنگین بالا می‌برد.
مهندسی این عرضه اولیه در خصوص میزان عرضه، قیمت عرضه و مکان عرضه؛ مدل دلخواه دولت عربستان را برآورده کرده‌است. سوال اینجاست که با عبور ارزش بازاری از مرز 2 تریلیون دلار، خریداران بالقوه‌ای برای این سهم وجود خواهند داشت یا خیر. اگر اهالی بازار و کارشناسان بر این باورند که سطوح فعلی از ارزش تحلیلی بالاتر است، چه دلیلی برای خرید و افزایش قیمت وجود خواهد داشت. در سناریوی دیگر اگر قرار به حضور سهامدار اصلی برای رشد قیمت از سطوح فعلی باشد، کاهش بیش از پیش شناوری سهم و بی معنی‌تر شدن مفهوم سهامی عام را خواهیم داشت. بنابراین اگرچه متغیرهای رشد قیمت در زمینه ساختاری برای آرامکو فراهم است اما بازه‌های تحلیلی خرید در چنین محدوده‌ای را توجیه‌پذیر نمی‌کند.
سران سعودی قصد دارند تا بخشی از سهام شرکت آرامکو را در آینده نزدیک در یکی از بورس‌های معتبر دنیا عرضه کنند. این اتفاق در حالی که بسیاری از شرکت‌های دنیا معتقد به حباب قیمتی آرامکو در محدوده فعلی هستند نکته جالبی خواهد بود. در همین راستا شرکت سرمایه‌گذاری ارقام به عنوان یک شرکت اماراتی مشاور سرمایه‌گذاری، پیشنهاد خرید سهام آرامکو در محدوده فعلی با هدف قیمتی 39.2 ریال عربستان را داده‌است. ارقام در این تحلیل انتظار دارد که آرامکو به صورت تدریجی سالانه 2 درصد سود نقدی بیشتری را تقسیم کند و در سال سوم به رقم سود تقسیمی 20 ملیارد دلار برای سهامداران خود برسد.
