دنیای بورس: در معاملات روز شنبه سهام بانک ملت پس از انتشار نامه‌ای از این بانک در خصوص انجام مراحل تجدید ارزیابی دارایی‌ها با رشد بیش از 2 درصدی قیمت مواجه شد. گرچه در ادامه با افزایش فشار فروش «وبملت» از سقف قیمتی روزانه عقب نشست، اما همچنان به نظر می‌رسد بهانه تجدید ارزیابی برای سهام داغ است و این موضوع می‌تواند بار دیگر با داغ شدن بازار شایعات در نوسان قیمتی سهام شرکت‌های مختلف اثرگذار باشد. گرچه کارشناسان بارها بر عدم تاثیر بنیادی چنین افزایش سرمایه‌ای بر رویه عملیاتی شرکت‌ها تاکید داشته‌اند و همچنین در برخی از گروه‌ها مانند «خودرو» افزایش سرمایه‌های سنگین احتمالی تنها راه‌حلی موقت برای خروج این شرکت‌ها از شمولیت ماده 141 قانون تجارت باشد اما همچنان بازار به این بهانه واکنش نشان می‌دهد. خودرویی‌ها دومین روز معاملاتی هفته را نیز در کف قیمتی به پایان رساندند و در شرایط کنونی ادامه نوسان قیمتی این نمادها مورد توجه است. در گزارش‌های پیشین توهم اثر افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها بر یک شرکت مورد بررسی قرار گرفت اما در عین حال قطعا نمی‌توان اثر این موضوع بر سهام را طی یک سال اخیر انکار کرد. در نتیجه در این گزارش از جنبه دیگر و تنها بر اساس حساسیت بازار به این خبر پرداخته می‌شود.
چرا تجدید ارزیابی جذاب است؟
یکی از دلایلی که افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها جذاب است به سابقه تاریخی اثر افزایش سرمایه از مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها بر قیمت سهام بازمی‌گردد. فارغ از اثر این افزایش سرمایه بر شرکت در ادامه به بررسی اثر آن بر قیمت سهام در برخی از نمونه‌ها در یک سال اخیر پرداخته شده است.
مثال‌های متعددی را می‌توان از اثر افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها بر قیمت سهام شرکت‌های مختلف طی یک سال گذشته مطرح کرد. برای مثال «وتجارت» با اخبار پیرامون افزایش سرمایه در پاییز و زمستان سال گذشته رشد نزدیک به 260 درصدی را تجربه کرد. «وبصادر» نیز از دیگر نمادهایی بود که همین خبر جهش چندین برابری را تجربه کرد. در همین گروه بانک دی به واسطه اخبار پیرامون این موضوع طی مدت چند ماه 4 برابر شد گرچه طی هفته‌های اخیر از سقف تاریخی خود عقب نشست.
در گروه خرده‌فروشی «قاسم» با شایعات پیرامون افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها ده برابر شد. در گروه سیمانی این انتظار برای افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی نمادهای این گروه مانند «ستران» بود که این نماد 900 درصد رشد کرد. در گروه فلزات اساسی نیز اثرات شایعات پیرامون افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها را شاهد بودیم. برای مثال بخش قابل توجهی از رشد قیمتی «فسرب» را باید به شایعات پیرامون این خبر نسبت داد؛ این سهم نیز طی یک سال اخیر بیش از 7 برابر شده است.
در بسیاری از این شرکت‌ها حتی شفاف‌سازی از عدم تصمیم در خصوص افزایش سرمایه منتشرشده اما بازار همچنان به شنیده‌های خود اطمینان بیشتری داشته است. بخشی از رشد قیمت «فباهنر» در هفته‌های اخیر نیز باید اخبار پیرامون افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها نسبت داد.
در گروه غذایی گروه مینو به واسطه این خبر رشد قیمتی قابل توجهی را تجربه کردند و حتی بازار برای داغ کردن دیگر نمادها نیز از شایعه‌پراکنی نیز دست نکشید. در گروه دارو همچنان اخبار پیرامون افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی زمین در گروه تامین منتشر می‌شود. «غنوش» از دیگر نمادهایی است که با خبر افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها بیش از 20 برابر شده است.
بر این اساس نمی‌توان اثر اخبار پیرامون افزایش سرمایه به خصوص از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها را بر قیمت سهام انکار کرد گرچه که این موضوع اثری بر وضعیت بنیادی شرکت‌ها نداشته باشد. مشخص نیست تا چه زمانی این بهانه فعال باشد و بسیاری از موارد مبهم است زیرا دلایل را نمی‌توان منطقی ارزیابی کرد. برخی از شرکت‌ها با افزایش سرمایه رشدهای قیمتی به مراتب بیشتری را نسبت به سهام دیگر با درصد افزایش سرمایه بالاتر تجربه کرده‌اند. بر این اساس برای پیشبینی روند قیمتی (به خصوص در مسیر صعودی) بیش از آن‌که این عامل را از منظر منطقی و بنیادی مورد بررسی قرار گیرد باید به تجربه‌های گذشته مراجعه کرد. اما تشخیص نقطه پایان صعود تجدید ارزیابی از اهمیت بیشتری نسبت به استارت سهام در مسیر صعودی دارد چه بسا که توهم از رشد همیشگی باعث شود که سهامداران به جای صعود زیان کنند.
مسیرخوانی تجربی صعود تجدید ارزیابی
استارت روی موج تجدید ارزیابی و به دنبال آن ادامه رشد قیمتی سهام معمولا تا انتشار اخبار شفاف از میزان افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی ادامه پیدا می‌کند. معمولا شایعات از میزان افزایش سرمایه بسیار سنگین در بازار منتشر می‌شود و به تدریج مسیر صعودی یک سهم را رقم می‌زند. در این میان اگر یک تحلیلگر بنیادی بخواهد نگاهی منطقی به رشد سهام داشته باشد شاید هیچ زمان برای خرید در این نمادها اقدام نکند؛ مطابق با اینکه در موج‌های قبلی نیز صعودی از این محل کسب نکرده‌اند. بر این اساس حافظه بازار است که رشد قیمتی سهام روی موج تجدید ارزیابی دارایی‌ها را رقم می‌زند. در خصوص ریشه‌یابی چنین حافظه‌ای به گزارش‌های پیشین مراجعه کنید.
نگاهی به حافظه بازار مشخص می‌کند که معمولا رشد تا زمان انتشار شفاف‌سازی شرکت از میزان تجدید ارزیابی معمولا ادامه پیدا می‌کند. دلیل چنین رفتار قیمتی نیز این است که بازار سقف انتظارات از میزان افزایش سرمایه برای شرکت‌های مختلف را در قیمت سهام لحاظ می‌کند و به دنبال انتشار خبر دقیق (پیشنهاد هیئت مدیره از میزان افزایش سرمایه) قدرت این بهانه به نوعی کاسته می‌شود. با این حال در موارد استثنا مانند سهام مس باهنر که میزان افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی زمین‌های شرکت از میزان انتظار بازار خیلی بالاتر بود و در تشدید موج صعود سهام این شرکت موثر واقع شد.
بر این اساس در بسیاری از موارد انتشار پیشنهاد هیئت مدیره پایان روند صعودی را پیش از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده رقم زده است. برای مثال می‌توان به عقب‌گرد سهام گروه مینو پس از انتشار پیشنهاد هیئت مدیره در خصوص افزایش سرمایه در ماه‌های اخیر یا پایان روند صعودی بانک تجارت پس از انتشار اطلاعیه افزایش سرمایه در سال گذشته اشاره کرد. در حالی‌که دقیقا تا روز قرار گرفتن اطلاعیه روی «کدال» رشدهای مداومی را تجربه کرده بود. البته برخی از نمادهای نیز وجود دارند که بدون در نظر گرفتن این عوامل رشدهای افسارگسیخته‌ای را تجربه کرده‌اند که فضای معاملاتی آن‌ها همان‌طور که با بازدهی عجیب همراه است (مانند «غنوش») اما میزان ریسک نیز بالا بوده و اگر در تشخیص زمان خروج اشتباهی رخ دهد ممکن بخش زیادی از سود از بین برود.
بر این اساس قواعد خاصی را نمی‌توان مدنظر قرار داد اما اگر مواردی که پیش از این در بازار رخ داده را تا زمان انتشار اطلاعیه شفاف‌سازی شرکت در نظر داشته باشیم می‌توان دید دقیق‌تری از زمان خروج از سهام درگیر با موج تجدید ارزیابی داشت.
اما پس از انتشار اطلاعیه‌ها معمولا سهام رویه کم‌نوسانی را تا مجمع خواهند داشت مگر اینکه در این بین میزان افزایش سرمایه پیشنهادی از سوی مقام ناظر تایید نشود یا سایر موارد مانند بانک پارسیان رخ دهد؛ شایعات پیرامون محدودیت افزایش سرمایه بانک‌ها عقب‌نشینی بانک پارسیان را به دنبال داشت. در بازگشایی سهام پس از مجمع نیز بررسی روند سهام نشان می‌دهد در عمده موارد در روز بازگشایی رشدهای قابل توجهی رقم خورده است که این رشد قیمتی به تدریج مسیر فرسایشی یا نزول شدید را در ادامه تجربه کرده است. بر این اساس اگر بتوان پایان مسیر صعودی پیش از برگزاری مجمع را به درستی تشخیص داد و همچنین به احتمال توقف چند ماهه سهام به دلیل انجام و ثبت افزایش سرمایه توجه داشت شاید بتوان سود مناسبی را از این محل کسب کرد. اگر میزان افزایش سرمایه یک شرکت بیش از 200 درصد باشد تا زمان اضافه شدن سهام جایزه سهم بازگشایی نمی‌شود.
آگاهانه معامله کنید
همان‌طور که بارها در بررسی این موضوع و سایر بهانه‌های صعود سهام اشاره شد، آگاهی کافی از دلایل نوسان قیمتی سهام می‌تواند اتفاقا سود بیشتری را برای معامله‌گر به همراه داشته باشد. در شرایط کنونی همچنان شایعات پیرامون افزایش سرمایه خودرویی‌ها به خصوص «خودرو» و «خساپا» داغ است و با توجه به خرید پررنگ حقوقی‌ها نمی‌توان انتظار صعود دوباره خودرویی‌ها را کنار گذاشت؛ گرچه که عامل بنیادی در ظاهر از آن‌ها حمایت نکند. برخی به این موضوع اشاره می‌کنند که صنعت خودرو گرچه بیمار است اما این صنعت به کل اقتصاد کشور گره خورده و بر این اساس این صنعت با چنگ و دندان از سوی دولت حفظ می‌شود.
همان‌طور که در مطلب قبلی نیز اشاره شد دلایل منطقی برای توجیه رشد یا افت سهم خودرویی نمی‌توان تعریف کرد اما در پایان گزارش مزبور اشاره شده بود که بهتر است با نگاه دقیق و به دور از توهم تحلیلی در معاملات سهام خودرویی شرکت کرد. در شرایط کنونی نیز بر این موضوع تاکید می‌شود که باید بهانه‌ها به خوبی شناخته می‌شوند. در ماه‌های گذشته «دنیای بورس» به انتظار برای رشد «خگستر» اشاره کرد و بر این موضوع تاکید شد که هیچ عامل بنیادی از این سهم حمایت نمی‌کند؛ اما این سهم مطابق با انتظارات رشد کرد و در شرایط کنونی اختلاف حدود صد درصدی را با زمان تحلیل «دنیای بورس» داراست. در شرایط کنونی نیز همچنان احتمال صعود خودرویی‌ها در وضعیت معمول بازار وجود دارد.
آن‌چه در بالا اشاره شد بر اساس شواهد تجربی بوده و بر این اساس دلایل واقعی مطرح نیست که احتمال وقوع آن را قطعی بدانیم و معامله‌گران که متن بالا را مطالعه کرده‌اند باید حتما به این موضوع توجه داشته باشند. بر این اساس در کنار تشخیص موج صعودی باید به نقطه پایان صعود سهام نیز توجه شود.
