در نگاه اول فروش 24.8 میلیارد تومانی پارس الکتریک در یک ماه یک فروش بی نظیر است و زمانی که به فروش 3.6 میلیارد تومانی شرکت در 9 ماه ابتدایی سال توجه داشته باشیم، این تغییر مقیاس بیش از پیش خودنمایی میکند. اما نکتهای که در خصوص این شرکت بیش از هرچیز خودنمایی میکند، عدم وابستگی سودآوری «لپارس» به سود عملیاتیست. برای روشنتر شدن موضوع وضعیت سودآوری شرکت را در شش ماه نخست سال 97 و دوره 9ماهه بررسی میکنیم.
ساختار مالی عجیب پارس الکتریک
شرکت پارس الکتریک در نیمه نخست سال 97 با ثبت درآمد 2.88 میلیارد تومانی، سود عملیاتی 357 میلیون تومانی را به ثبت رساندهاست. این اتفاق در حالی رخ میدهد که هزینه اداری، عمومی و فروش شرکت در همین مدت 4.1 میلیارد تومان است. اعداد عجیب و غریب هستند و سود شرکت کاملا مبتنی بر درآمدهای ناشی از فروش دارایی ثابت و اجاره زمینها و ساختمانهای شرکت است. داستان از این قرار نیست که بر اثر شرایط خاص «لپارس» در نیمه نخست سال جاری چنین شرایطی را تجربه میکند بلکه اطلاعات موجود در صورتهای مالی منعکس کننده تکرار این روند طی سالهای اخیر است.
به طور مثال در سال 96 کل درآمدهای عملیاتی شرکت 3 میلیارد تومان بوده که سود ناخالصی بالغ بر 116 میلیون تومان برای «لپارس» به ارمغان آوردهاست و این اتفاق در حالی رخ میدهد که هزینه اداری عمومی و فروش در سال 96 بالغ بر 8.2 میلیارد تومان است. اوضاع در سال 95 هم به همین منوال است. سود ناخالص شرکت 15.5 میلیون تومان است و هزینه ادارای، عمومی و فروش 4.8 میلیارد تومان.
در همین مدت سایر درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی این شرکت به ترتیب 20.5 و 16.5 میلیارد تومان است که بخش اصلی آن درآمدهای ناشی از اجاره زمین و ساختمانهای «لپارس» به ایران خودرو، سایپا و رایتل بوده و از این منظر ریسک زیادی متوجه شرکت نیست.
تغییر مقیاس در راه است؟
همانطور که اشاره شد، در بررسی سودآوری پارس الکتریک نقش وضعیت عملیاتی در سودآوری بسیار ناچیز است و در بهترین شرایط سود ناخالص میتواند پاسخگوی هزینههای اداری، عمومی و فروش باشد.
اما این شرکت به لحاظ تولیدی در سال 97 یک رکورد خاص از خود بر جای گذاشت و تولیدی معادل 9 سال گذشته را در یک سال محقق کرد. نکته قابل توجه در عملکرد شرکت به جهش یکباره تولید و فروش با تشدید تقاضا در زمستان است. این شرکت در 9ماه نخست سال قبل با توجه به ضعف تقاضا، تولید 1050 دستگاه تلویزیون ال ای دی داشته است که با رشد تقاضا در سه ماه پایانی سال، تولید این محصول در فصل زمستان به بیش از 15000 دستگاه رسیده که سهم تولید اسفند نیمی از تولید زمستان است.
اما آیا میتوان گفت «لپارس» توانایی تولید ماهانه 7500 دستگاه تلویزیون دارد؟ پیشبینیهای شرکت در ابتدای سال 97 مبنی بر تولید 20 هزار دستگاه با توجه به ظرفیتهای موجود و کشش بازار صورت گرفتهاست و از طرفی اگرچه امکان تولید این تعداد از محصول برای کارخانجات پارس الکتریک وجود دارد اما نقش تامین نقدینگی برای تولید مواد اولیه تولید این حجم از محصول و هزینه آن در چنین وضعیتی حیاتیست. ظرفیت اسمی شرکت برای تولید نمایشگرهای LED 60 هزار دستگاه است. به عبارت دیگر این شرکت توانایی تولید ماهانه 5 هزار دستگاه از این محصول را داراست. (تنها محصول تولیدی پارس الکتیرک در سالهای اخیر با توجه به نیاز بازار نمایشگرهای LED بودهاست)
چشمانداز خوشبینانه شرکت در سال 98
از آنجایی که بار اصلی بهای تمام شده شرکت مواد مستقیم مصرفی است و بخش بزرگی از این مواد مستقیم به صورت وارداتی تامین میشود، جز در شرایط خاص که با افزایش نرخ محصولات و حفظ چشمانداز تقاضا همراه باشد، تداوم تولید با این حجم ریسک عدم فروش و ورود به محدوده زیان عملیاتی را به همراه دارد. بنابراین نمیتوان به راحتی در خصوص تداوم روند تولید و فروش شرکت در زمستان سال 97 برای سال 98 اظهارنظر کرد و براین اساس به سودآوری رسید. در یک وضعیت ایدهآل با فرض تحقق تولید و فروش 90 هزار دستگاه LED با قیمتی 25 درصد بالاتر از قیمت اسفندماه، و ثابت ماندن حاشیه سود عملیاتی و رشد 20 درصدی هزینه اداری،عمومی و فروش نسبت به سال 97؛ بدون احتساب فروش دارایی و درآمد ناشی از آن «لپارس» توانایی تحقق سود 220 تومانی به ازای هر سهم را دارد. این سود با احتساب رشد 50 درصدی درآمد اجاره به دست آمدهاست. با افزایش هر 10 درصد درآمد اجاره ماهانه در سال 98، سود خالص هر سهم این شرکت کمتر از 10 تومان افزایش مییابد.
لازم به ذکر است اگرچه این سودآوری در فضای کاملا خوشبینانه محاسبه شدهاست اما از سوی دیگر با توجه به افزایش نجومی قیمت کالاهای خارجی و خارج شدن محصولات داخلی از ترس رقابت قیمتی، امکان افزایش قیمت در سطوح بالاتر نیز وجود دارد که باید دید تا چه اندازه میتواند هزینههای تولیدی را پوشش دهد.