دنیای بورس: تحت تاثیر ریزش‌های سنگین قیمتی در بازار جهانی نفت و محصولات وابسته، هفته گذشته شاخص بورس نیز مسیر نزولی در پیش گرفت و با کاهش 1.7 درصدی کمی پایین‌تر از سطح 182 هزار واحد ایستاد. در سوی دیگر، دلار و سکه در یک سقوط آزاد به ترتیب 15.5 و 12.6 درصد طی معاملات هفته گذشته کاهش یافتند. پس از فروکش هیجانات مربوط به دور دوم تحریم‌ها به نظر می‌رسد اکنون معادلات بازارها تغییر کرده و سرمایه‌گذاران در سناریوهای مختلف می‌توانند پول‌های خود را هدایت کنند که در ادامه بررسی می‌شوند.
بورس برنده فصل جدید؟ یکی از سناریوهای محتمل در شرایط کنونی به کاهش جذابیت و البته هراس ورود به بازارهای ارز و سکه برمی‌گردد. افت‌های پی در پی قیمتی در این بازارها طی هفته‌های گذشته و نامشخص بودن قوانین نظارتی و امنیتی در این بازار منجر شده تا تمایل به سمت این گزینه‌های سفته‌بازی کاسته شود. با توجه به آنکه همچنان تورم نرخ‌های بالایی را تجربه می‌کند و انتظارات از سودآوری در بازارهای مختلف بالاست، به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به کسب سودهای بزرگ‌تر پیدا کنند. بر این مبنا در یکی از سناریوهای محتمل بازار سهام می‌تواند به عنوان آخرین شانس سرمایه‌گذاری از سوی بخش مهمی از مردم و سرمایه‌گذاران انتخاب شود. امری که می‌تواند تحت تاثیر هجوم نقدینگی و مستقل از عوامل بنیادی داخل بازار منجر به افزایش قیمت سهام یا به نوعی نسبت قیمت به درآمد (P/E) سهام به دلیل تغییر انتظارات در بازارها شود.
بازگشت توجه به رقیب قدیمی؟ برای تحقق سناریوی مزبور، یکی از مهم‌ترین ابهامات به آشنایی محدود بدنه جامعه کشورمان با گزینه‌های مطلوب سرمایه‌گذاری در بورس محسوب می‌شود. به عبارت دقیق‌تر، بر خلاف بازارهای سنتی مانند ارز، سکه و مسکن که عموما جنس سفته‌بازی قدرتمندتری در آنها مشاهده می‌شود، بازار سهام میان آحاد عمومی کمتر شناخته‌شده و مورد اعتماد است. بنابراین، اگر قرار باشد گزینه‌های دلار و سکه تضعیف شوند یکی از سناریوهای احتمالی می‌تواند بازگشت اقبال به سپرده‌های بانکی شود. البته همان‌طور که اشاره شد، در این مورد به علت بالا بودن انتظارات از سودآوری، سپرده‌های بانکی با نرخ‌های حدود 20 درصد شاید جذابیت کافی را برای سرمایه‌گذارانی که بازدهی‌های سه‌رقمی را کارنامه بازارهای امسال تجربه کرده‌اند نداشته باشد.
تقاضای خفته برای سفته‌بازی؟ سناریوی کمتر‌محتمل دیگری نیز وجود دارد و آنکه همچنان تقاضای پنهانی برای بازارهای سفته‌بازی نظیر دلار و سکه با افت قیمت‌های اخیر وجود داشته باشد. در چنین شرایطی و در صورت افزایش نااطمینانی‌های اقتصادی-سیاسی، بار دیگر دلار و سکه جولان‌گاه سفته‌بازانی می‌شود که از موج تقاضای عموم جامعه استفاده می‌کنند. هرچند کارشناسان چنین سناریویی را چندان محتمل نمی‌دانند، اما در صورت ضعف در سیاست‌های داخلی و یا شوکی تازه در روابط خارجی ممکن است بار دیگر این نوع تقاضا وارد بازارهای ارز و سکه شود.
چرخش قیمت‌ها در بازار جهانی: هفته گذشته و به ویژه سه‌شنبه‌شب با سقوط قیمت‌ها در بازار جهانی نفت همراه بود. این مساله باعث شد نگرانی‌هایی نسبت به آینده اقتصاد نفت‌محور کشورمان ایجاد شود و بورس تهران نیز از این ماجرا مستثنا نماند. تجربه سال 93 که تخلیه حباب بورس با ریزش سنگین قیمت‌ها در بازار جهانی همراه شد، برخی را نسبت به بازار سهام نگران کرد. هرچند وضعیت چندان با آن دوره قابل مقایسه نیست، اما به هر حال، نمی‌توان از این عامل کلان اثرگذار بر سهام غافل شد. با این حال، قیمت‌ها خیلی زود به کف برخورد کردند و تحت تاثیر افزایش تنش‌ها میان عربستان و آمریکا افزایش یافتند. سعودی‌ها که پس از اعطای معافیت‌های مربوط به خرید نفت 8 کشور از ایران غافلگیر شده بودند، به گفته کارشناسان احساس می‌کنند ترامپ به آنها خیانت کرده و به نوعی آنها را دست به سر کرده است. آنها که پیش‌تر در انتظار صفر شدن صادرات نفت ایران، تولیدات خود را به حداکثر رسانده بودند، با اعطای معافیت‌های مزبور احساس زیان کردند. برخی تحریم‌هایی که پایان هفته گذشته نیز برای مساله ترور خاشقچی از سوی آمریکا علیه اشخاص حقیقی و حقوقی سعودی گذاشته شد، عربستان را بیش از پیش نگران کرده است. در این میان، بر اساس برخی اخبار سازمان سیا نیز نقش شاهزاده بن سلمان سعودی را نیز در این ماجرا تایید کرده است که می‌تواند به تشدید تنش‌ها میان ریاض و واشنگتن بیانجامد. همین مساله سبب شد عربستان به طور جدی در صدد کاهش تولید بیفتد تا بتواند از ریزش‌های بیشتر قیمت نفت جلوگیری کند. باید دید سعودی‌ها تا چه حد توان دارند بر خلاف خواسته ترامپ عمل کنند و کاهش تولیدات در مقطع کنونی چقدر می‌تواند قیمت‌ها را تعدیل کند.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: رویدادهای مربوط به تازه‌ترین تحولات مربوط به برجام در حالی ادامه یافت که اتحادیه صنعت رمزنگاری و بلاک‌چین روسیه، یک توافق همکاری با آزمایشگاه بلاک‌چین ایران برای توسعه یک شبکه ایرانی مشابه سوئیفت که تحت اجراست، به امضا رساند. در همین حال برایان هوک؛ رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی را در زمینه همکاری با سازوکار مالی اتحادیه اروپا تهدید کرد و گفت: شرکت‌های بزرگ اروپایی همواره بازار آمریکا را به بازار ایران ترجیح می‌دهند.
در این میان رییس شورای ترویج تجارت هند (TPCI) هم در بیانیه‌ای اعلام کرد سازوکار روپیه تجارت هند با ایران را گسترش خواهد داد. عباس عراقچی؛ معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران ایتالیایی تاکید کرده بود: تهران به تعهداتش در چارچوب برجام عمل کرده و متقابلا از اتحادیه اروپا انتظار داریم در کنار عمل به تعهدات سیاسی، به تعهدات اقتصادی خود براساس برجام عمل کند.
همچنین اتحادیه اروپا و آفریقای جنوبی در بیانیه مشترک نیز از برجام حمایت کردند. آنطور که خبرگزاری کویت گزارش داده، در پایان نشست سران اتحادیه اروپا و آفریقای جنوبی در بروکسل دو طرف در بیانیه‌ای مشترک درباره ایران، برجام و مسائل منطقه‌ای اظهارنظر کردند.
در رویداد جدید دیگری امروز برهم صالح؛ رئیس‌جمهور عراق در صدر هیاتی عالی‌رتبه به تهران سفر می‌کند. برهم صالح در این سفر دو روزه علاوه بر حسن روحانی؛ رئیس‌جمهور، با تعدادی از مقام‌های ایرانی نیز دیدار و درباره گسترش روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو خواهد کرد.
در روزی که سلطان سکه اعدام شد، بانک مرکزی نیز به کسانی که سکه با سررسید یک ماهه پیش خرید کرده بودند، ضرب الاجل داد هرچه سریع‌تر نسبت به تحویل سکه‌های خود اقدام کنند. بازار ارز و سکه متاثر از برخی از عوامل روزهای پایانی هفته گذشته با روند نزولی سپری کرده بود.
ب) صنایع: ۷ ماه گذشته در ایران 21.24 میلیون تن گندله سنگ آهن تولید شد که ۳۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت. همچنین 26.89 میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن و 13.68 میلیون تن آهن اسفنجی در ایران تولید شد که به ترتیب ۱۸۷ درصد و ۲۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته‌اند.در حال حاضر محدودیتی در صادرات کنسانتره سنگ آهن ایران وجود ندارد؛ ولی صادرات آهن اسفنجی برای حمایت از بازار داخلی مگر در موارد خاص و با تایید رسمی، متوقف شد.
با ابلاغ تصویب نامه هیات وزیران واردات محصول‌های پتروشیمی توسط تاجران ممنوع شده و این در حالی است که تنها تولیدکنندگان مجاز به واردات مواد اولیه هستند.
قطع همکاری رنو با شرکای ایرانی برای دومین ماه متوالی ادامه یافت و گزارش جدید این شرکت فرانسوی نشان داد مقام‌های رنو به‌رغم ادعای خود هنوز نتوانسته‌اند جایگزینی برای بازار پرسود ایران پیدا کنند. براساس جدیدترین آمار منتشر شده از سوی این خودروساز فرانسوی، این شرکت در دومین ماه متوالی هیچ فروشی در بازار ایران نداشته و با پیروی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران فروش محصول‌های خود را در ایران به‌طور کامل متوقف کرد.
جلسه کارگروه تنظیم بازار با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شد. در این میان البته وزارت صنعت با صدور اطلاعیه اعلام کرده: تاکنون تصمیمی برای افزایش قیمت خودرو گرفته نشده است. پیش‌تر بنا بر اعلام محسن صالحی‌نیا؛ معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت قیمت نهایی محصول‌های خودرویی امروز یا فردا (26 و 27 آبان) با در نظر گرفتن همه جوانب همچون قیمت تمام‌شده خودروسازان و در نظر گرفتن حق و حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان اعلام می‌شود. این در حالی است که مساله میزان بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان خود به معضل جدیدی در خصوص زیان خودروسازان تبدیل شده است. در این میان قطعه‌سازان نیز یکی از مهم‌ترین مشکلات خود را تامین مواد اولیه عنوان کردند و تسهیل مبادی دسترسی به این مواد مانند رفع موانع گمرکی را خواستارند.
ج) شرکت‌ها: حمیدرضا گلپایگانی؛ مدیرعامل حفاری شمال با اشاره به سود شرکت در۶ ماه نخست سال، از بهبود وضعیت اقتصادی مجموعه با اتخاذ چند دستورکار در ماه‌های آتی خبر داد. همچنین موسسه اعتباری ملل در حال تدوین برنامه و مذاکره با فروشگاه‌های بزرگ برای صدور کارت اعتباری مرابحه است.
در این میان داروسازی ایران دارو نیز از تولید دو داروی جدید در این شرکت و برای نخستین بار در کشور خبر داد.
برنامه عرضه دو سهم فرابورسی اعلام شد که بر مبنای آن قرار است سهام کشت و صنعت شهداب ناب خراسان و فولاد کاویان در نوبت فروش قرار گیرد. براساس اطلاعیه‌های مزبور قرار است 8.6 درصد سهام کشت و صنعت شهداب ناب خراسان معادل بیش از 84.8 میلیون سهم غیرمدیریتی با قیمت هر سهم 341 تومان در بازار دوم فرابورس در بانک انصار به طور عمده و نقد 30 آبان‌ماه به فروش برسد. همچنین مقرر شده 51 درصد سهام فولاد کاویان معادل بیش از 3.04 میلیارد سهم به قیمت هر سهم 182 تومان به طور یکجا و شرایطی روز شنبه 24 آذرماه به فروش برسد.
