از تغییر سبک بورس غافل نشویم
جریان معاملات در بازار سهام این روزها بسیار پرشتاب شده است. سیستم توقف و بازگشایی نمادهای بورسی با دستورالعمل‌های ۲۰ درصدی و ۵۰ درصدی و عدم توقف طولانی مدت (بجز موارد خاص) منجر به تحرک بالای سرمایه‌گذاران و دست به دست شدن‌های زیاد سهام در این مسیر صعودی شده است. بر همین اساس روز گذشته ۷۰ نماد به علت ثبت بازدهی‌های ۲۰ و ۵۰ درصدی، متوقف شدند و ۳۲ نماد هم پس از ارائه شفاف‌سازی آماده بازگشایی شدند.
این رویداد به علت بازتر شدن دامنه نوسان روزانه پس از بازگشایی، در یک بازار صعودی سرعت رشد قیمت‌ها را بالا برده است و دیگر نمی‌توان از این منظر شرایط را با آنچه در سال ۹۲ گذشت مقایسه کرد. قفل شدن نمادها در صف‌های خرید با رسیدن به موعد بازگشایی پس از رشد ۲۰ درصدی و ۵۰ درصدی قیمت‌ها، راه صعود را در مدت زمان بسیار کوتاه‌تری فراهم می‌کند و همین موضوع سرعت رسیدن به مقاصد مدنظر سرمایه‌گذاران در برخی سهم‌ها بسیار بالا برده‌است. این نوع حرکت منجر به برهم خوردن نظم فکری معامله‌گران و قرار گرفتن در یک شرایط نامعلوم می شود.
هرچند در شرکت‌هایی که چارچوب مشخصی از سودآوری آنها تصویر می‌شود، این روند‌ها با تعلل و تفکر بیشتری شکل می‌گیرد و همین موضوع به عنوان لنگر اصلی معاملات روزانه عمل می‌کند، اما هستند شرکت‌هایی که زنگ خطر حبابی شدن قیمت‌هایشان مدت‌هاست به صدا در آمده و می‌توانند عامل برهم زننده جو عمومی شوند.
پول خیلی داغ
شتابزدگی با مختصات و چشم‌انداز متفاوت در بازار ارز نیز دیده می‌شود. ولوله در بورس، بازار ارز و سکه با مشارکت هرچه بیشتر مردم عادی و غیرمتخصص افزایش یافته و این موضوع شرایط را در روزهای آینده نگران کننده خواهد کرد. رشد بدون اصلاح و سراسیمه قیمت‌ها که با تزریق بی وقفه نقدینگی تشدید می‌شود، توانایی خارج کردن هر بازار از حالت عادی را دارد. اتفاقی که با تجربه شوک‌های منفی، ریزش‌های سنگینی را در پی خواهد داشت. در بازار ارز نیز التهاب واقعی یا ساختگی با بهانه‌های متفاوتی تشدید می‌شود که در نهایت اثر خود را بر رشد افسارگسیخته مظنه نرخ دلار خواهد گذاشت. مظنه‌هایی که بعضا بدون انجام معاملات واقعی یا با انجام معاملات در حجم اندک در بازاری غیرمتشکل و غیرشفاف سیگنال نهایی را به مردم می‌دهد و رفته رفته ملاک تصمیم‌گیری شده‌اند.
نشانه‌های یک توافق جدید؟
آشفتگی بازارها سر دراز دارد و به بازار ارز داخلی ایران منحصر نمی‌شود. با نزدیک شدن به موعد تصمیم‌گیری در خصوص برجام و احتمال ماندن کشورها بر مواضع خود، ریسک کاهش هرچه بیشتر عرضه نفت ایران در بازارهای جهانی به دلیل اعمال فشار و محدودیت‌های آمریکا بر کشورهای واردکنند نفت از ایران افزایش داده که این موضوع تعادل عرضه و تقاضای نفت را مختل کرده و به افزایش قیمت نفت برنت به بالای ۸۰ دلار منجر شده است. در همین راستا اعلام مواضع طرف‌های ایرانی و آمریکایی حاکی از میل دو طرف برای برقراری یک ارتباط دو جانبه براساس تامین منافع داخلی‌ست. از یک سو ترامپ از مذاکرات بدون پیش شرط با ایران سخن می‌گوید و از سوی دیگر حسن روحانی گام اول اثبات حسن نیت طرف آمریکایی را ورود مجدد به برجام می‌داند. این تفاوت خواسته‌ها و انتظارات موضوع نشستن بر سر یک میز را با چالش جدی مواجه خواهد کرد و امکان وارد شدن به یک دوران فرسایشی مذاکرات با استمرار سایه تحریم‌ها را بالا می‌برد. چه آنکه به گفته رئیس جمهور ایران، آمریکا از ماه جاری میلادی فعالیت رسمی خود را برای کاهش صادرات نفت ایران آغاز کرده‌است و همزمان با ذکر این موضوع، صحبت از عدم تاثیر فشار اقتصادی برای کرنش ایران در مقابل خواسته‌های آمریکا می‌کند.
لزوم دقت بیشتر در گزارش‌های ماهانه
گزارش‌های ماهانه منتشر شده شرکت‌ها تاکنون عموما با افزایش نرخ فروش محصولات همراه است. از سوی دیگر مجموع ریالی فروش شرکت‌ها نیز اختمالا نسبت به ماه‌های گذشته رشد نشان بدهد. اما موضوع بسیار مهمتر مخصوصا برای دسته‌بندی شرکت‌ها برای اولویت سودآوری اولا به توانایی فروش و تداوم عملکرد فروش و ثانیا به توانایی تولید بازمی‌گردد. ممکن است برخی از شرکت‌ها با کاهش توان تولید به دلایل مختلف از جمله تاثیر تحریم‌ها بر واردات مواد اولیه مصرفی مواجه شوند که این موضوع خود را در میزان تولید نشان می‌دهد و باید با دقت بیشتر به بررسی عوامل موثر بر تولید شرکت‌ها در این برهه زمانی توجه داشت.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: در حالی که روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال از استراتژی جدید اتحادیه اروپا برای حفظ برجام و تصمیم احتمالی تهران را اعلام کرد که روز گذشته 50 مقام سابق آمریکا به دونالد ترامپ درباره تداوم خروج آمریکا از برجام هشدار دادند. البته دیروز حسن روحانی؛ رییس جمهوری نیز در صحبت‌هایی حسن روحانی از رفتار ترامپ گلایه کرد و تاکید کرد هیچ امیدی به رییس جمهوری آمریکا ندارد. تحلیلگران اما نشست شورای امنیت سازمان ملل را به نوعی چالش و فرصت رویارویی دیدار حسن روحانی و دونالد ترامپ عنوان می‌کنند.
بر مبنای تحلیل ناظران سیاسی از سوی دو طرف نشانه‌هایی مبنی بر احتمال مذاکره وجود دارد اما در نهایت باید دید چه اتفاق‌هایی در حاشیه نشست سازمان ملل روی خواهد داد. ایران همزمان با دور دوم تحریم‌های نفتی آمریکا که از آبان‌ماه شروع می‌شود به دنبال راه‌های گریز از تحریم‌هاست و این در حالی است که برخی در خصوص عرضه نفت در بورس انرژی به عنوان یکی از راهکارها تاکید دارند معلوم نیست زیرساخت‌ها در بورس انرژی برای این کار آماده باشد یا خیر؟ این در حالی است که دیروز رویترز در گزارشی مدعی شد پالایشگاه‌های ژاپنی از خرید نفت ایران منصرف شده‌اند.
در داخل نیز عبدالناصر همتی؛ رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست با اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس عنوان کرد: از ابتدای امسال تاکنون حدود ۴ میلیارد دلار ارز وارد سامانه نیما شد.
ب) صنایع: روز گذشته بیژن زنگنه؛ وزیر نفت پس از مدت‌ها کوش و قوس اعلام کرد: قیمت خوراک واحدهای پتروشیمی تغییر می‌کند. پیش‌تر مجلس هم در گزارشی به دولت توصیه کرد در قیمت خوراک بازنگری جدی به عمل آورد. همچنین در بخش دارویی نیز اگر چه بر مبنای آمار اعلامی سازمان غذا و دارو تخصیص ارز به دارو در 6 ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل بسیار بالا ارزیابی شد اما تحلیلگران معتقدند کمبود نقدینگی چالش‌هایی همچون کمبود دارو را به دنبال داشته است.
با نگاهی به آمار تولید خودرو در پنج ماه ابتدای سال‌جاری مشاهده می‌شود که تولید دوگانه‌سوزها در تمامی سایت‌های تولیدی خودروسازان با کاهش همراه بود. به علاوه اینکه تولید دو خودرو دوگانه‌سوز، تندر ۹۰ و تیبا در سایت‌های پارس خودرو و سایپا کاشان، در مرداد ماه سال‌جاری متوقف شد
ج) شرکت‌ها: بانک تجارت اعلام کرد بیش از 1.8 میلیارد سهم فولادمبارکه را هفته آینده به بازار عرضه می‌کند. در همین حال مدیرعامل تولید مواد اولیه داروپخش در حاشیه نمایشگاه ایران فارما ۲۰۱۸ از برنامه صادرات ۸ میلیون دلاری این مجموعه در ۹۷ خبر داد. به گفته حمیدرضا علیپور صادرات ۹۶ به ۶.۸ میلیون دلار رسید. «دتماد» از توسعه صادرات به عنوان نسخه ضد تحریم نام برده است
