پرچمدار بورس
طی ماههای گذشته صحبت از رشد شاخص کل تا مرز ۱۶۰ هزار واحد در میان تحلیلگران بورسی مورد عجیب و غریبی به شمار نمیآمد. رشد قیمت برخی سهام بورسی با توجه به چشمانداز سودآوری آنها این سطوح از شاخص کل و محدودههای بالاتر را نیز قابل پذیرش و قابل باور میکند. اما سرعت رسیدن به چنین محدودهای بسیار قابل توجه و تامل برانگیز است. بدون تردید نقش اصلی رشدهای اخیر را سیل نقدینگی تازه وارد بازی میکند. روند افزایش حجم و ارزش معاملات روزانه به خوبی ورود سرمایههای جدید به بورس را تایید میکند و این اتفاق موضوعیست که اکنون برای تمامی فعالان بازار پذیرفته شدهاست. میانگین ارزش معاملات خرد بورسی (با استثنای معاملات بلوکی) در ۵ روز اخیر به بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان میرسد این در حالیست که میانگین ارزش معاملات روزانه به استثنای برخی روزهای خاص در ماههای گذشته به زحمت به ۳۰۰ میلیارد تومان در روز میرسید. جولان نقدینگی در معاملات فرابورسی و علیالخصوص بازار پایه نیز به شدت خودنمایی میکند. از سوی دیگر برآیند خرید و فروشها حاکی از چربش سنگین تقاضای حقیقیهاست. اما این موضوع تا چه اندازه میتواند حایز اهمیت باشد؟
قدرت اغواگر نقدینگی
تاثیر قدرت نقدینگی در تغییر ذایقه سرمایهگذاران نکتهایست که در پس معاملات روزانه نهفته است. سرمایه تازه وارد از رشدهای قیمتی سهام شاخص ساز فاصله گرفته و به سمت صنایع کمتر رشد کرده و مهجور شتابان است. این اتفاق با تحریک طمع سرمایهگذاران از جاماندن از رشدهای هرچه بیشتر، پولهای زیادی را به این سمت هدایت میکند.
ساز و کاری که نمود عینی و شدیدترین حالت آن در معاملات سهام بازار پایه مشهود است و کسب سودهای زیاد چندان وسوسهانگیز است که دیگر کسی به زوایای پیدا و پنهان شرکتها توجه نمیکند. برای سرمایههای تازهوارد این ریسک بزرگ با عایدی قدرتمندی که دارد کاملا پوشش داده میشود. اما مشکل اینجاست که بسیاری از سرمایههای نو درک درستی از ریسک بالقوه سرمایهگذاری در چنین سهامی ندارند و اینجاست که توازن ریسک و بازدهی بهم میخورد. برآیند این رویداد آشفتگی ذهنی سرمایهگذار را به دنبال دارد. تشخیص اینکه سهام ارزنده کداماست جز با تکمیل اطلاعات حاصل نمیشود و به هیچ عنوان روند قیمتی خصوصا در کوتاهمدت ملاک درستی برای ارزندگی سهام نیست. چه آنکه بسیاری از این روندهای قیمتی صعودی تنها با عامل جریان نقدینگی شکل میگیرد و کعیار دیگری ندارد.
اینکه جریان نقدینگی همواره در مسیر صحیحی قرار میگیرد یا خیر موضوعیست که بارها نقض شدهاست. یکی از نمونههای بارز مسیریابی غلط نقدینگی، تجربه سپردهگذاری در موسسات مالی و اعتباریست. جذب نقدینگی بسیار بزرگ این موسسات با درک ناصحیح سپردهگذار از ریسک بالقوه موجود و صرفا با تمرکز بر بازدهی شیرین، بسیاری را به دام زیانهای بزرگ و از دست رفتن اصل سرمایه انداخته است.
شفافسازی عجیب
در راستای هموارسازی مسیر رشد قیمت سهام شرکتها، از قدیمالایام راههای زیادی وجود داشته است که یکی از مهمترین و در عین حال موثرترین روشها پررنگ کردن نکات مثبت شرکت با تکیه بر اخبار قدیمی و نخ نما است. بسط اینگونه اخبار به تداوم روند رو به رشد قیمتها کمک شایانی میکند و بازار شایعات و وزندهی اشتباه به اخبار در این مقاطع زمانی (پس از تجربه یک رشد سریع و برای تداوم این روند) بسیار داغ است. در این خصوص سرمایهگذاران باید توجه و حساسیت ویژهای به خرج دهند.
اما دیروز اتفاقی افتاد که بسیار جالب توجه بود. نماد شرکت سایپا دیزل که به مدد انتقال به بازار پایه رشد ۱۵۰ درصدی در مدت زمانی ۴۵ روز را تجربه کردهاست، روز گذشته یک شفافسازی عجیب روانه سامانه کدال کرد که در آن صحبت از سود ۲۰۰ تومانی به ازای هر سهم طی دو سال آتی شده بود. براساس این شفافسازی، سود یاد شده (که صحبت از تحقق نیمی از آن تا پایان سال ۹۷ شده است) حاصل تاثیر مستقیم پروژه نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی است. نکته عجیب این گزارش عدم ارایه مدارک و مستندات در خصوص این تغییر بسیار با اهمیت است. از سوی دیگر زمان انتشار این گزارش بسیار شک برانگیز است. در همین خصوص گزارش امکانسنجی پرواز سودآوری سایپا دیزل را بخوانید.
نیم نگاهی به بورس کالا
امروز بورس کالا روز نسبتا شلوغی را سپری خواهد کرد. در رینگ صنعتی و در زیرشاخه فولادی در مهمترین عرضهها قرار است 75020تن ورق سياه نازك(گرمHB) با قیمت پایه 2985 تومان، 25080تن ورق سياه ضخيم (گرمHC) با قیمت پایه 2941 تومان و15000تن ورق سردB با قیمت پایه 3165 تومان و ۶۰ هزارتن تختال با قیمت پایه ۳۶۰۰ تومان از سمت شرکت فولاد مبارکه عرضه شود. ادامه عرضههای محصولات پتروشیمی شرکتهای پتروشیمی اراک، جم، امیرکبیر، پارس، فن آوران و مارون نیز از دیگر معاملات با اهمیت امروز بورس کالاست.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: پس از آنکه وزیران دارایی آلمان، فرانسه و بریتانیا اعلام کردند که قصد دارند در پی آغاز دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران، یک نهاد مالی بنیانگذاری کنند که هدف آن انجام دادوستدهای مالی با تهران از طریق دور زدن کانالهای معمولی انتقالات بانکی است، کمیسیون اروپا نیز خبر داد مشغول بررسی راههایی است که از طریق آنها بتوان از شرکتهای اروپایی در برابر تحریمهای آمریکا علیه ایران محافظت کرد. اما بهنظر میرسد فقط برخی پیشنهادها در این زمینه عملی هستند.
در داخل اما محمد شریعتمداری؛ وزیر صنعت، معدن و تجارت از تصمیمهای جدید کمیسیون سیاستگذاری ارزی دولت برای تولیدکنندگان خبر داد. پیشتر رضا نوروزاده؛ مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفته بود: فعلا افزایشی در نرخ خوراک پتروشیمیها اعمال نکردهایم. به نظر میرسد در صورت تصویب دولت، دلار ۷۵۰۰ تومانی مبنای محاسبه خوراک پتروشیمیها قرار خواهد گرفت.
بورس تهران نیز در حالی آخرین نسخه اصلاح شده ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام را منتشر کرد که براساس برنامهریزیها، امسال ۹ هزار میلیارد تومان اوراق خزانه با سررسید حداکثر سه ساله در فرابورس منتشر میشود.
ب) صنایع: واردات تایرهای سواری از پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز معاف شد. تایرهای رادیال سواری که پیش از این در لیست کالاهای مشمول دریافت ارز دولتی قرار نداشتند، با تصمیم وزیر صمت با ارز دولتی وارد کشور میشود. در همین حال مدیر عامل گروه صنعتی بارز در خصوص روند قیمتها نیز تاکید دارد تولیدکنندگان تلاش میکنند از افزایش بیرویه قیمت جلوگیری کرده و امنیت روانی را به بازار تایر بازگردانند. از ابتدای سال ۹۷ تاکنون و با مجوز سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، افزایش قیمت در دو مقطع و در مجموع به میزان ۱۸ درصد در بازار تایر اعمال شد. به نظر میرسد با مذاکرات صورت گرفته، تایر جزو کالاهای راهبردی محسوب شده و برای واردات مواد اولیه آن ارز دولتی استفاده میشود.
در بخش داروییها معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقهای وزارت کشور از ابلاغ نامه رییسجمهوری به استانداران برای حل فوری مشکلات صنعت داروسازی کشور خبر داد. در بخش روغن نباتی نیز با وجود آنکه برخی شرکتهای پخش، از کمبود عرضه روغن در روزهای آینده خبر میدهند، اما این موضوع از سوی رئیس انجمن صنایع روغن تکذیب شد. از دید فعالان این صنعت تنها مشکل این صنعت با وجود دریافت دلار ۴۲۰۰ تومانی، گرانی مواد اولیه برای بستهبندی است.
ج) شرکتها: رییس اداره تعمیرات پتروشیمی فجر همچنین از بازگشت توربوژنراتور شماره یک نیروگاه ناحیه ۲ این مجتمع به چرخه تولید خبر داد. پتروشیمی فجر موفق به انجام تعمیرات اساسی این توربوژنراتور در مدت زمان ۵۳ روز کاری بدون هیچگونه حادثهای شد.