دو چاشنی متفاوت بورس: بر اساس شرایط موجود، عوامل اقتصادی مانند رشد نرخ دلار و قیمت‌های جهانی همگی باعث افزایش خوش‌بینی‌ها به بازار سهام شده‌اند. این در حالی است که برخی نگرانی‌های غیراقتصادی درباره شروع مجدد فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان باعث شده تا برخی بورسی‌ها به آینده این بازار بدبین شوند. در نظرسنجی هفتگی «دنیای بورس» نیز گرچه نگاه مثبت سهم بیشتری در دیدگاه‌های کنونی دارد، اما سهم افرادی که نگاه منفی به آینده معاملات دارند قابل چشم‌پوشی نیست.
بی‌تفاوتی بازار جهانی به جنگ تجاری: در بازار فلزات شاهد رشد چشم‌گیر قیمت‌ها در بازارها و ثبت رکوردهایی تازه بودیم. به طوری که مس از کانال حدود 6800 دلاری تا فراتر از 7300 دلار صعود کرد. روی نیز که در محدوده 3080 دلار نوسان داشت در پایان هفته در مرز 3200 دلاری ایستاد. همچنین، آلومینیوم مجدد بالاتر از کانال 2300 دلاری قرار گرفت. کاهش موجودی انبارها، اعتصاب کارگران معادن مس و افت نسبی شاخص دلار مهم‌ترین دلایل رشد قیمت‌ها در بازار فلزات محسوب می‌شوند.
همه این‌ها در شرایطی بود که نشست کشورهای عضو گروه هفت با تنش‌‌های شدیدی در حال برگزاری است. تا جایی که تحلیل‌گران بین‌المللی این نشست مهم را به گروه 6+1 تشبیه کرده‌اند که شش کشور علیه سیاست‌های یک‌جانبه آمریکا موضع گرفته‌اند. بحث خروج آمریکا از برجام و تعرفه‌هایی که وی بر واردات آلومینیوم و فولاد وضع کرده است مورد انتقاد عمومی دوستان قدیمی این کشور شامل فرانسه، بریتانیا، ایتالیا، آلمان، کانادا و ژاپن قرار گرفته است. این در حالی است که دونالد ترامپ همچنان بر تصمیم خود پایبند و معتقد است باید تراز تجاری به نفع آمریکا مثبت شود و احتمال دارد که حتی نشست گروه هفت را زودتر از موعد به منظور آمادگی برای مذاکره با رهبر کره شمالی ترک کند. با وجود آنکه این تنش‌ها نوید یک جنگ تجاری را می‌دهد، اما بازارهای جهانی همچنان نسبت به تبعات این مساله بی‌تفاوت رفتار می‌کنند که حتی برخی کارشناسان را نیز دچار شک و شبهه کرده است. شاید بی‌اعتمادی نسبت به دائمی بودن رفتارهای ترامپ مهم‌ترین دلیل این واکنش است.
جنجال نفتی در اوپک: در سوی دیگر، بازار نفت بر خلاف فلزات با فشار جدی مواجه است. هرچند نگرانی‌ها از وضعیت تولیدات در ونزوئلا از قیمت‌ها حمایت کرد، اما تقویت احتمال افزایش تولیدات اوپک سد بزرگی در برابر رشد قیمت‌ها مانده است. هفته گذشته در اقدامی نادر، رئیس جمهور آمریکا از اوپک درخواست کرد تا تولیدات خود را یک میلیون بشکه در نشست این ماه خود افزایش دهد. خواسته‌ای که واکنش تند مقامات کشورمان را به همراه داشت. به گفته نماینده ایران در اوپک، ترامپ در جایگاهی نیست که بخواهد درباره تصمیمات اوپک نظر بدهد. در همین شرایط، برخی منابع آگاه به رویترز خبر دادند که ترامپ یک روز پیش از اعلام خروج از برجام به دلیل نگرانی از جهش قیمت نفت با سعودی‌ها برای پوشش کسری نفت ایران به توافق رسیده است. اکنون نیز به همین دلیل است که درخواست خود را پیش از نشست اوپک علنی اعلام کرده است. فارغ از آنکه این رویکرد عملی شود یا خیر، دعوای بزرگان اوپک می‌تواند اتحاد نفتی میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک با تهدید مواجه شده است. اتحادی که طی یک سال اخیر تولیدات را به میزان 1.8 میلیون بشکه در روز کاهش داده است و در صورت شکست نگرانی جدی برای افزایش عرضه محسوب می‌شود.
دماسنج غیراقتصادی: اعلام آمادگی ایران برای افزایش ظرفیت غنی‌سازی هسته‌ای که از سوی برخی مقامات اروپایی حرکت بر مرز خط قرمزها محسوب می‌شود موجب نگرانی فعالان اقتصادی شد. به این ترتیب، بازار غیررسمی دلار شاهد لمس قیمت‌های بالای 6500 تومانی شد و سکه نیز در بازار نقدی و آتی رکوردشکنی کرد. به طور کلی طی ماه‌های اخیر نوسان ارز و سکه به عنوان دماسنج تحولات سیاسی مورد توجه فعالان اقتصادی قرار می‌گیرد. این افزایش قیمت‌ها که به معنای نگرانی‌های غیراقتصادی است می‌تواند بازار سهام را با فشارهای روانی مواجه کند، هرچند رویدادهای اقتصادی به نفع فعالان این بازار بوده است.
خودرویی‌ها در دور انقباض سود: اما در داخل بورس تهران، گروه خودرو شاهد تعدیل منفی دیگر غول صنعت خودروسازی یعنی ایران‌خودرو بود. افزایش هزینه‌های مربوط تولید مربوط به رشد قیمت جهانی فولاد و نرخ ارز مبادله‌ای مهم‌ترین دلایل این تعدیل غیرمنتظره محسوب می‌شود. امری که طبیعتا و در صورت عدم حمایت سهامداران عمده می‌تواند فشار جدی را بر گروه خودرویی وارد کند. به ویژه آنکه نگرانی‌های مربوط به برجام نیز طی هفته گذشته تا حدی افزایشی شد.
قدرت‌نمایی دولت در پالایشی‌ها: در سمت دیگر، هفته گذشته شاهد بازگشت سهام عدالت در پالایشگاه‌ها به سبد دولت بودیم. این رویکرد از ابتدا نیز مخالفانی را در سطح سیاست‌گذاری داشت و مداخله بیشتر دولت را نشانه ضعف بخش خصوصی ارزیابی می‌کرد. اما فارغ از مسائل مربوط به سیاست‌گذاری، این اقدام می‌تواند دو سیگنال متفاوت داشته باشد. نخست آنکه تقسیم سود این شرکت‌ها به دلیل طرح‌های کیفی‌سازی مد نظر دولت محدود شود (اثر منفی)، دوم اما تقویت احتمال نرخ‌گذاری شرکت پالایش و پخش مطابق میل این شرکت‌هاست (اثر مثبت). باید دید بازار به کدام عامل وزن بیشتری خواهد داد.
فریز سفته‌بازان؟ در سوی دیگر، مشاهده می‌شود با تقویت عوامل بنیادین، اقبال به شرکت‌های کوچک و سفته‌بازی مجدد محدود شده است. این مساله شاید مشابه الگوی سال گذشته پایانی باشد بر جولان برخی بورس‌بازان در این نمادها، اما باید در نظر داشت که سال جاری ریسک‌های سیستماتیک فعال‌تری وجود دارند. همین مساله می‌تواند موجب رخوت معاملاتی در سهام و زمینه‌ساز احیای مجدد معاملات در گروه‌های سفته‌بازی شود.
