امید به ادامه درخشش مس

علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی آلپاری

مس در هفته قبل با افت 0.28 درصدی به کار خود پایان داد به طوری‌که در آخرین روز بازار شاهد کاهش 1.1 درصدی قیمت‌ها در بورس لندن بودیم ولی روند کاهش موجودی انبارها و بدنبال آن افزایش تقاضای چین با تداوم رشد اقتصادی این کشور و مشکلاتی که در عرضه مس از سوی تولیدکنندگان بزرگ این فلز ارزشمند وجود دارد موجب شده تا چشم انداز قیمت در سال 2018 میلادی به زعم گزارش‌های تحلیلی بانک‌ها و موسسات سرمایه گذاری معتبر و بر اساس داده‌های تحلیلی موجود، امیدوارکننده به نظر برسد. پیش‌بینی سایت tradingeconomics از متوسط بهای فلز سرخ در سه ماهه اول سال جاری میلادی حدود 6745 دلار است. این سایت با استفاده از مدل‌های اقتصاد کلان متوسط قیمت دوازده ماهه مس را در 2018 معادل 5840 دلار پیش‌بینی می‌کند.

بازارها در شرایطی نیمه ژانویه را آغاز می‌کنند، که شاهد کاهش 2100 تنی موجودی فیزیکی ثبت شده در انبارهای LME و رسیدن آن به سطح 201 هزار و 650 تن هستیم. این کاهش در شرایطی است که موجودی در نیمه دسامبر از سطح 191 هزار رشد کرد و موجب فشار بر قیمت‌ها شد. تغییر موجودی ثبت شده در روز جمعه 12 دسامبر اولین کاهش جدی موجودی در سال جاری تلقی می‌شود. مشکلاتی که در تصفیه خانه پاسار، متعلق به غول معدنی گلینکور به وجود آمده و افزایش هزینه حق‌العمل کاری تصفیه و ذوب در چین پس از ادامه نارضایتی‌های کارگری در معادن، مهم‌ترین عواملی هستن که قیمت مس را در هفته جاری تحت تاثیر قرار می‌دهند.

کاهش عرضه

از اوایل هفته گذشته دو کارخانه شناخته شده ذوب و تصفیه مس با مشکل روبرو شدند که موجب کاهش عرضه کاتد در بازارها شد. نشت اسید سولفوریک در تصفیه خانه پاسار متعلق به شرکت گلینکور در اندونزی موجب شد تا عملیات تصفیه و ذوب این کارخانه متوقف شود. اسید سولفوریک یک محصول جانبی در فرایند تصفیه و پالایش کنسانتره و تبدیل آن به کاتد محسوب می‌شود که از اکسید سولفور در مراحل اولیه بدست می‌آید و در حوضچه‌های احیای مس بدنبال انجام عملیات یونیزاسیون استفاده می‌شود. ظرفیت تولید کارخانه پاسار 330 هزار تن کاتد است که برای تولید در ظرفیت سالانه بالغ بر 720 هزار تن کنسانتره مصرف می‌کند. و بخشی از اسید سولفوریک تولیدی را نیز به فروش می‌رساند. کنسانتره این کارخانه از دو واحد مستقر در معدن مشهور گراسبورگ تامین می‌شود که به دلیل وقفه در عملیات تولیدی، این واحدها نیز مجبورند کنسانتره استخراجی خود را به کارخانجات جایگزین بفرستند که عمدتا نسبت به پاسار دورترند و افزایش هزینه حمل را در پی دارند. هنوز اطلاعات کاملی همراه با جزییات از میزان تاثیر نشت اسید بر تولید و حمل کاتد در کارخانه پاسار اعلام نشده است. از دیگر تصفیه خانه‌هایی که این هفته در کانون توجه قرار گرفتند، می‌توان به شرکت بیرلا و داهی اشاره کرد که بدلیل برخی مشکلات عملیاتی با اختلال در تصفیه و پالایش روبرو شده‌اند. بیرلا ظرفیتی حدود 500 هزار تن دارد و تاکنون خبری از راه اندازی مجدد این کارخانه‌ها نیست. البته این موارد در کوتاه مدت بر قیمت تاثیر دارد ولی مشکل عرضه مس چندان کوتاه مدت نیست و بر همین اساس به نظر می‌رسد با شدیدتر شدن شکاف عرضه، شرکت‌های بزرگ از جمله گلینکور در پی سرعت بخشیدن به طرح‌های توسعه و بازگرداندن ظرفیت خارج از مدار خود برآیند و میزان تولید خود را در سال 2018 افزایش دهند.

رشد تقاضای کاتدی و چالش واردات قراضه

چین دومین اقتصاد جهان است و بسیاری از تحلیلگران امیدوارند که رشد تقاضا در این کشور زمینه ساز رشد اقتصاد جهانی باشد و البته سوخت لازم را برای حرکت صعودی قیمت‌ها فراهم آورد. رشد اقتصادی چین در سال 2017 معادل 6.8 درصد برآورد می‌شود و بانک جهانی رشد 6.4 درصدی را در سال 2018 میلادی برای این کشور پیش‌بینی کرده است. ریسک سیاست‌های بازدارنده پولی برای کنترل قیمت به ویژه در بخش ساخت و ساز و تنش‌های منطقه‌ای در شبه جزیره کره، مهم‌ترین ریسک‌های برونزای اقتصاد چین است. کنترل‌های دولتی بر واردات قراضه مس نیز تاثیر گذاشته است و کاهش شدید مجوز واردات در سال قبل موجب شده تا هزینه‌های حق العمل کاری تصفیه خانه‌ها موسوم به RCs افزایش یابد. همین امر موجب شده تا بسیاری از واحدهای تصفیه و ذوب به جای استفاده از قراضه به استفاده از مس خام روی بیاورند که موجب افزایش قیمت مس خام شده است. بر همین اساس پس از مذاکرات سه روزه میان اتحادیه‌ها، هزینه حق العمل کاری تصفیه و ذوب از 165 دلار برای هر تن در سال قبل را به 170 دلار افزایش داد. می‌دانیم که مس خام مس با خلوص بالای 98 درصد است و یک محصول واسطه‌ای در فرایند تولید کاتد محسوب می‌گردد. پیش‌بینی می‌شود واردات مس خام در سال 2018 از مرز یک میلیون تن هم فراتر رود چراکه بازار واقعاً در عطش کمبود عرضه مس برای تولید کاتد به سر می‌برد.

چین در 10 ماهه اول سال 2017 معادل 645 هزار و 800 تن مس تصفیه نشده وارد کرده است که عمدتا از مس آند و مس خام تشکیل می‌شود. این رقم نسبت به سال 2016 رشدی حدود 53 درصد داشته است. به طور متوسط برای تولید هر واحد وزنی از مس خام چهار واحد کنسانتره مورد نیاز است. البته باید اشاره کرد که هزینه تولید کاتد از مس خام پایین‌تر از فرایند کنسانتره است و این مهم نیز موجب ‌ترغیب تولیدکنندگان است.

داده‌های اقتصادی چین نشان می‌دهد که افزایش تقاضا برای مس خام موجب شده تا مصرف قراضه در واحدهای ذوب و تصفیه کاهش یابد و این به معنای کاهش تقاضا نیست. بر اساس داده‌های مرکز جهانی آمار فلزات موسوم به WBMS و داده‌های تجاری دولت چین، میزان واردات قراضه در 10 ماه اول 2017 حدود 7.4 درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش داشته است و مصرف آن به یک میلیون و 640 هزار تن کاسته شده و پیش‌بینی می‌شود که با ادامه سخت‌گیری‌های دولت در اجرای سیاست‌های حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از واردات قراضه، این کاهش با توجه تولیدکنندگان کاتد به مس خام به عنوان یک محصول واسطه‌ای مناسب ادامه یابد. در حال حاضر بسیاری از واحدهای تصفیه و ذوب در چین با افزایش سفارش مس خام مواجهند که نشان می‌دهد این مسیر تازه برای دستیابی به تولید کاتد در حال رشد است.

مهم‌ترین صادرکنندگان مس تصفیه نشده به چین عبارتند از: زامبیا، شیلی و جمهوری کنگو که در این بین سهم زامبیا از مس تصفیه نشده وارداتی به چین 70 درصد، شیلی 12.7 درصد و کنگو تنها 4.53 درصد است.

با توجه به اینکه داده‌های اقتصادی سه ماهه چهارم چین این هفته اعلام می‌شود انتظار می‌رود که بازار مس طراوت خود را حفظ کند و بتواند از سطوح قیمتی بدست آمده دفاع نماید.