پاسخ شرکتها به سازمان بورس
پیش از این شرکتهای PSP به ازای هر تراکنش مالی در سیستم شاپرک معادل یک درصد مبلغ تراکنش (به شرطی که از 50 تومان کمتر و از 250 تومان بیشتر نباشد) دریافت میکردند. بر اساس این بخشنامه که جزییات آن همچنان نامشخص است نرخ کارمزد تراکنشهای شاپرکی کاسته خواهد شد. (برای اطلاع بیشتر از سناریوهای مختلف و اثر آن بر شرکتهای مذکور بخوانید: اثر نامتوازن کاهش کارمزد شاپرکی بر pspها ؟)
هر 4 شرکتِ مطرح در زمینهی کسب درآمد از محل دریافت کارمزد تراکنش در اطلاعیههای خود در رابطه با افشای اثرات مالی این نامه در پیشبینی سود هر سهم این شرکتها، پاسخ مشابهی به سازمان بورس دادهاند: «با توجه به نامعلوم بودن جزییات نامهی تغییرات نظام کارمزد، برآورد اثرات ناشی از آن ناممکن است.»
در این میان واکنش شرکتها به این مساله کاملا یکسان نبوده است.
چنبره فضای منفی بر «رتاپ» و «رکیش»
واکنش امروز بازار سهام به «رتاپ» و «رکیش» تندتر از گذشته بود. «رتاپ» در اطلاعیهاش تنها در مورد عدم امکان محاسبهی تعدیلات احتمالی اطلاع داده و صحبتی از میزان و نحوهی واکنش شرکت نسبت به این مساله به میان نیاورده است.
«رکیش» از موضعی حتی شکنندهتر به این موضوع پرداخته و در نامهای به شرکت شاپرک، بر کاهش درآمدهای این شرکت و تضییع حقوق سهامداران و تنش در بازار تاکید کردهاست. مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران کیش اعلام کرده است که این شرکت میتواند این کاهش درآمد را در بودجهی سال 97 اعمال کند؛ ولی اعمال این تغییر در پیشبینی سال 96 عدهی کثیری از سهامداران را متضرر خواهد کرد. نتیجه آن که «رکیش» که مورد حمایت چندانی نیز قرار نگرفته، برای روز سوم متوالی افت قیمت شدیدی را تجربه کرده و امروز به صف فروش رسید. همانطور که در گزارش تحلیلی «دنیای بورس» اشاره شد اگر کف میزان کارمزد تراکنشها تغییر کاهشی بیشتری نسبت به سقف آن داشته باشد، «رکیش» با توجه به میانگین بالای تراکنشهایش نسبت به سایر شرکتهای همگروه، در بخش درآمدهای شاپرکی اثر کمتری را میپذیرد.
گرچه در پایان معاملات امروز صف فروش این نمادها به همت معاملهگران حقوقی جمعآوری شد اما نسبت به پایان هفته گذشته سهام دو شرکت تجارت الکترونیک پارسیان و کارت اعتباری ایرانکیش افت بیش از 10 درصدی را تجربه کرده است.
کاهش التهاب «پرداخت» در نزدیکی قیمت عرضه
شرکت "بهپرداخت ملت" در اطلاعیهاش این توضیح را اضافه کرده است که « برنامههای توسعهای شرکت به گونهای ساختار یافته است تا حداکثر چابکی در برابر تغییرات را میسر نماید.»
در سال 96، شرکت علاوه بر تراکنشهای شاپرکی تا حدودی تمرکزش را به سمت دیگر خدمات نیز افزایش داده است. به نحوی که میزان کسب درآمد شرکت از "فروش شارژ" بیش از 8 برابر شده است. لیکن این نکته را باید مد نظر داشت که ارائهی خدمات شارژ حاشیهی سودی کمتر از 3 درصد را دارا است که میتواند به 2 درصد نزدیک شود.
اما در بازار سهام، نماد «پرداخت» که در دو روز گذشته با افت شدید و حداکثری قیمت مواجه شده بود، امروز در حجم اندک معاملات (نسبت به دو روز گذشته) و با حمایت سهامداران حقوقی، روند نزولیاش متوقف شد و با رشدی اندک امروز را پشت سر گذاشت.
بیواکنشی «آپ» به دستورالعمل بانک مرکزی
«آپ» اما کمتر از سه شرکت دیگر به اوضاع بدبین است و در اطلاعیهاش جزییات بیشتری در رابطه با نحوهی واکنش در مقابل این تغییر ارائه داده است. «آپ» به تنوع سبد درآمدی خود و تلاش برای افزایش تنوع درآمدی اشاره کرده؛ بر این اساس این ادعا از سوی «آپ» مطرح شده که این شرکت برای مقابله با چنین تغییراتی آمادگی دارد. پیش از این «دنیای بورس» به احتمال صدمه کمتر «آپ» با فرض کاهش کارمزد تراکنش شاپرکی (کاهش متوازن کف و سقف کامرزد) اشاره کرده بود.
حامد منصوری، مدیر عامل شرکت «آسانپرداخت» در اطلاعیهای اظهار امیدواری کرده که این شرکت بتواند درآمد از دست رفته از کاهش نرخ کارمزد تراکنش شاپرکی را از محل اخذ کارمزد از اپلیکیشن آپ و سایر درآمدهای ممکن در حوزهی تجارت الکترونیکی جایگزین کند. به هر صورت کاهش نرخ کارمزد شاپرکی تاثیر خود را بر درآمد «آپ» خواهد گذاشت؛ گرچه به نظر می رسد آسان پرداخت ابزارهای زیاد و متنوعی برای مقابله با کاهش درآمد در دست داشته باشد. با این حال نکته جالب در این شفافسازی اشاره مدیرعامل این شرکت به عدم انتظار برای کاهش کارمزد شاپرکی است. وی ابراز امیدواری کرده نه تنها کارمزد شاپرکی کاهش پیدا نمیکند (اخذ از کارمزد از منابع دیگر) بلکه احتمال حرکت به سمت استانداردهای بینالمللی نیز وجود دارد.
از آنجا که بخش قابل توجهی از سود ناخالص «آسانپرداخت» نیز از دریافت کارمزد شاپرکی تامین میشود (حدود 30 درصد از سود ناخالص شرکت در سال 95 به این بخش اختصاص داشته است)، کاهش کارمزد شاپرکی میتواند بر سود خالص این شرکت فشار وارد کند. برخلاف دیگر همگروهیهای «آپ» معاملات امروز این نماد جالب توجه بود. «آپ» امروز با 1.25 رشد قیمت پایانی مواجه شد تا کمی از افت شدید قیمت روز گذشته را جبران کرده باشد.
انتقال کاهش کارمزدها به سال 97
با تمام این اوصاف تا اعلام جزییات بخشنامهی بانک مرکزی نمیتوان وضعیت نهایی شرکتهای PSP را با دقت پیشبینی کرد. باید توجه داشت که با توجه به میزان رشد نقدینگی کشور احتمال تعدیل مثبت این شرکتها در سال 97 وجود دارد. در صورتیکه دستورالعمل کاهش کارمزدها اجرایی شود و به سال آینده موکول گردد، میزان رشد سودآوری شرکتها تعدیل خواهد شد و به دنبال آن نسبت قیمت به درآمد انتظاری کاهش خواهد یافت. اثر این موضوع در افت قیمتی روزهای اخیر این شرکتها مشاهده میشود.