وضعیت مناسب شرکت در فروش محصولات
بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط شرکت، چدن‌سازان دارای محصولی انحصاری بوده که مشتریان ثابت خود را در داخل کشور دارا است. فولادسازان بزرگ کشور مانند فولاد مبارکه و ذوب آهن اصفهان از خریداران ثابت این شرکت هستند. بر اساس آن‌چه در گزارش‌های شرکت منتشر شده «چدن» توانایی رقابت با رقبای خارجی را دارد. کیفیت بالای محصولات این شرکت امکان صادرات را نیز فراهم کرده است. با این حال در سال‌های اخیر سهم صادرات از درآمد این شرکت بسیار اندک بوده است.
به گفته مدیران شرکت قرارداد فروش این شرکت به صورت یک‌ساله و در شرایط کنونی فروش آتی شرکت نیز تضمین شده است. در این میان چند نکته دارای اهمیت است. گرچه فروش تضمینی، ادعای کیفیت بالای محصولات و همچنین ارزش خالص دارایی‌ها محاسبه‌شده توسط شرکت نشان از جذابیت نسبی این شرکت دارد اما از نظر نسبت قیمت به درآمد که یکی از مهم‌ترین موارد در ارزش‌گذاری سهام به خصوص در نگاه معامله‌گران کوتاه‌مدت است این شرکت چندان جذاب نیست. گرچه رونق بازار جهانی فولاد و تداوم آن می‌تواند در افزایش تقاضا برای محصولات این شرکت موثر باشد اما بر اساس آن‌چه مدیران شرکت به آن اشاره دارند فروش این شرکت تضمین‌شده است و مشکلی در بخش تقاضا وجود نداشته که این عامل بتواند در بهبود آن موثر باشد.
سنجش شرکت با نسبت قیمت به درآمد
گرچه فروش تضمینی این شرکت فرصتی برای مالکان کنونی شرکت است اما در صورتی‌که این سهم با قیمت کنونی نسبت قیمت به درآمد 7 تا 8 واحدی به بازار عرضه شود، خریداران جدید باید چشم‌انداز مثبتی در رشد سودآوری داشته باشند. بر اساس قیمت‌های کنونی معیار خرید در این عرضه اولیه باید توانایی سودآوری آتی این شرکت باشد. در این میان باید به این نکته نیز توجه داشت که علت عرضه این شرکت در نسبت قیمت به درآمدهای کنونی در نظر گرفتن میانگین قیمت به درآمد گروه فلزات اساسی و همچنین محصولات فلزی است. این در حالی است که با این معیار نیز چنین نسبت قیمت به درآمدی چندان جذاب نیست زیرا گروه فلزات اساسی و شرکت‌های زیرمجموعه انتظار تعدیلات مثبت آتی را می‌کشند (می‌توانید به صفحه نمادهای این گروه در «دنیای بورس» مراجعه کنید)، در نتیجه نسبت قیمت به درآمد انتظاری این شرکت نزولی خواهد بود. در گروه محصولات فلزی نیز بخش زیادی از بازی بورس‌بازان در سال‌های اخیر در دو نماد مورد توجه «فاذر» و «فاراک» به پایان رسید و این دو شرکت همچنان با مشکلات در حوزه سودآوری و همچنین سهام‌داری (البته تا حدود زیادی حل شده است) مواجه هستند. احتمال افت بیشتر قیمت این نمادها و کاهش بیشتر نسبت قیمت به درآمد این گروه همچنان وجود دارد. بر این اساس با این معیار نیز نسبت قیمت به درآمد عرضه این سهم چندان جذاب نیست.
نگاهی به سودآوری سال‌های اخیر «چدن»
از نظر رشد سودآوری آتی این شرکت، همان‌طور که اشاره شد «چدن» در بخش فروش مشکل چندانی ندارد. در این میان البته رونق بازار فولاد می‌تواند تقاضای نسبی محصولات را افزایش دهد. بر این اساس یکی از راه‌کارهای افزایش سودآوری این شرکت افزایش مقدار فروش است. با این حال مدت زمان طولانی تحویل کالا نشان از استفاده از عمده توان تولیدی شرکت است در نتیجه به نظر می‌رسد امکان افزایش عرضه محصولات اندک است. ادامه روند تولید مطابق با عملکرد 5 ماه نخست نیز نشان از ضعف در روند تولید محصولات دارد.
نکته دوم برای رشد سودآوری این شرکت نرخ‌های فروش است. بر اساس شفاف‌سازی‌های شرکت نرخ‌های فروش محصولات تا حدود زیادی به صورت توافقی و با توجه به صرف و صلاح شرکت و خریداران داخلی تعیین می‌شود. انتظار رشد نرخ فروش با رونق بازار فولاد و همچنین رشد قیمت فولاد در بازار داخل وجود دارد. با این حال نکته‌ای که باید به آن توجه داشت افزایش هزینه خرید مواد اولیه این شرکت با رشد قیمت فولاد در بازار است. با توجه قراردادهای بلندمدت و از سوی دیگر نوسانات قیمت فولاد نحوه تغییر قیمتی می‌تواند بسیار اثرگذار باشد. در این خصوص در عملکرد مرداد شاهد رشد قیمت فروش محصولات هستیم.
بر این اساس در خصوص نرخ فروش باید در انتظار انتشار گزارش‌های آتی عملکرد ماهانه شرکت بود. در خصوص بهای تمام‌شده، عمده هزینه تولید به خرید مواد اولیه اختصاص دارد. در این خصوص مقدار خرید مواد اولیه شرکت به ازای هر تن محصول تولیدی از سال 92 تا 94 روند نزولی را تجربه کرده است (احتمالا با ریزش قیمت آلیاژهای آهنی در بازار جهانی و کشورمان). در سال 95 این عدد با افت اندکی نسبت به سال 94 همراه شده است. با این حال علت اصلی رشد سود خالص در سال 95 تغییر در موجودی‌های پایان دوره و همچنین افزایش کالای در حال ساخت (کاهش بهای تمام‌شده کالای فروش رفته) است.
محرک‌های سودآوری «چدن»
بر این اساس این شرکت برای رشد سودآوری باید بتواند نرخ فروش محصولات به خریداران ثابت خود را افزایش دهد. دومین محرک سودآوری کاهش بهای تمام‌شده است که به نظر می‌رسد این روند در سال گذشته کند شده است و در سال جاری نیز احتمال افزایش هزینه‌های خرید مواد اولیه همگام با رشد نرخ فروش محصولات وجود دارد. تغییرات موجودی انبار این شرکت با توجه به مدت زمان طولانی ساخت و تحویل محصولات اهمیت ویژه‌ای دارد در نتیجه اثر نوسانات قیمتی مواد اولیه و فروش محصولات اثر محسوسی در سودآوری شرکت خواهد داشت. نکته دیگر نیز افزایش توان تولیدی و ظرفیت عملی محصولات است. در شرایطی که انتظار افزایش ظرفیت تولیدی فولاد کشور وجود دارد این موضوع نیز می‌تواند در رشد سودآوری این شرکت موثر باشد.
نتیجه‌گیری
از منظر سودآوری و نسبت قیمت به درآمد جذابیت چندانی برای این شرکت مشاهده نمی‌شود. البته تغییرات بنیادی مانند استفاده از روش‌هایی برای کاهش بهای تمام‌شده (تکنولوژی استفاده از غلتک‌های مستهلک) می‌تواند مسیر سودآوری را تغییر دهد. با این حال در خصوص این عرضه اولیه باید توجه داشت که سهام توسط اشخاص حقیقی عرضه می‌شود و احتمالا نوسانات سهام برای این سهام‌داران اهمیت بالایی دارد. ممکن است این عامل بتواند سایر عوامل را کنار بزند و روند قیمتی متفاوتی را رقم بزند. بر این اساس ثبت سفارش خرید بسته به استراتژی خریداران می‌تواند متفاوت باشد. شاید توجه به عوامل بنیادی مانع از جذابیت محسوس این عرضه اولیه شود.
