به گزارش «دنیای بورس»، دنیای اقتصاد نوشت: آمارها نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌های دارویی که محصولات آنها طی چند ماه گذشته افزایش قیمت داشتند، اتفاقا از بازدهی پایین‌تری نسبت به دیگر شرکت‌ها برخوردار بوده‌اند. صنعت دارویی از نظر تعداد شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه رتبه اول را در میان دیگر صنایع دارد.
از همین رو این صنعت با ۴۴ شرکت در بورس و فرابورس همیشه مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است، به‌خصوص این روزها که هم در دنیا و هم ایران موضوع تولید واکسن کرونا، برخی از آنها را به مرکز توجه بازار تبدیل کرده است.
علاوه بر این در ایران موضوع تغییر قیمت برخی از محصولات دارویی طی ماه‌های گذشته موجب شده که مقادیر سوددهی این شرکت‌ها با رشد مواجه شود و همزمان سهام آنها تحت‌تاثیر این تغییر قیمت‌ها قرار گیرد.
طبق اطلاعیه‌هایی که در سامانه کدال قرار گرفته است، ۱۲ شرکت از میان واحدهای دارویی مجوز افزایش نرخ محصول بیش از ۱۰ درصد گرفته‌اند. در رابطه با میزان اثرگذاری این افزایش قیمت‌ها کافی است بدانیم که نسبت فروش محصولات مشمول افزایش قیمت‌ها به کل فروش برخی از این شرکت‌ها بالای ۵۰ درصد بوده است.
در جدولی که برای این گزارش تهیه شده است، ابتدا همه ۴۴ شرکت صنعت دارویی همراه با قیمت روز و نسبت قیمت به درآمد ۱۲ ماه گذشته آنها آورده شده و در ادامه، آن بخش از شرکت‌هایی که از شهریور امسال به این سو مجوز افزایش قیمت گرفته و اطلاعیه آن را در وب‌سایت کدال منتشر کرده‌اند، نشانه‌گذاری و بازدهی سه‌ماهه آنها محاسبه شده است، تا از این طریق بتوانیم مقایسه‌ای بین این شرکت‌ها داشته باشیم.
در این جدول مشاهده می‌شود برعکس آن چیزی که باید باشد، بیشتر شرکت‌هایی که قیمت محصولات آنها طی چند ماه گذشته رشد داشته از بازدهی کمتری نسبت به دیگر شرکت‌ها برخوردار بوده‌اند. شاید یک دلیل این موضوع افزایش هزینه تولید بسیاری از شرکت‌هایی باشد که طی این چند وقت رشد قیمتی داشته‌اند.
دارویی‌ها در میان دیگر صنایع
طبق محاسباتی که برای مقایسه P/ E صنایع بورسی در آذر ماه انجام گرفته است، رقم صنایع دارویی در این ماه به ۱/ ۱۹ واحد رسیده که تا حدی کمتر از میانگین کل بازار است. میانگین P/ E کل شرکت‌های بازار در آذر ماه ۳/ ۲۲ واحد محاسبه شده است.
این رقم نسبت به ماه قبل آن حدود ۵/ ۷ درصد افزایش داشته است. در واقع باید گفت P/ E تمام صنایع طی این یک ماه با رشد مواجه شده است، به استثنای دو صنعت «حمل‌ونقل و انبارداری و ارتباطات» و «انتشار، چاپ و تکثیر» که به ترتیب ۱/ ۲ و ۵/ ۰ درصد کاهش داشته‌اند. P/ E صنعت دارویی طی این یک ماه از رقم ۷/ ۱۶ به ۱/ ۱۹ واحد رسیده است.
به بیان دیگر رقم P/ E این صنعت طی یک ماه به میزان ۱/ ۱۴ درصد رشد داشته که حدود دو برابر رقم میانگین رشدهای بازار است. دلیل این امر احتمالا به افزایش قیمت سهام شرکت‌های این صنعت طی این زمان مربوط است. طبق محاسبات ارزش بازار صنعت دارویی طی آذر ماه به میزان ۱/ ۱۸ درصد افزایش یافته و این رشد ارزش بازار به معنای رشد قیمت هر سهم است.
این در حالی است که ارزش کل شرکت‌های حاضر در بورس به میزان ۸/ ۹ درصد افزایش یافته است. با این حال همان‌طور که گفته شد P/ E شرکت‌های گروه دارویی به نسبت کل بازار از وضعیت بسیار بهتری برخوردار است. متوسط سود نقدی هر سهم در میان شرکت‌های بورسی در ماه آذر ۷/ ۵۸ تومان بوده، درحالی‌که این عدد در میان سهم‌های دارویی ۱۵۰ تومان محاسبه شده است.
صنعت دارو در تلاطمات ارزی
- مسعود طیبی | کارشناس بازار سرمایه
در مورد حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی صنعت دارو باید متذکر شد که بخشی از بهای تمام‌شده این صنعت به نرخ دلار نیمایی تبدیل شده است. بخش اول مواد بسته‌بندی این صنعت است که طی دوسال اخیر با جهش ارزی که رخ داده به مرور به نیمایی تبدیل شده است.
بخش دوم نیز حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی برای محصولات OTC، مکمل، دامی و برخی از مواد جانبی این صنعت بوده که از اردیبهشت سال جاری به نیمایی تبدیل شده است. این محصولات حدود ۱۵ درصد از کل محصولات صنعت دارو را شامل می‌شود.
در نتیجه اکنون بخشی از بهای تمام‌شده که به مواد موثره دارویی(به جز محصولات OTC و مکمل) اختصاص دارد شامل تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌شود که در شرایط کنونی بین ۳۰تا۴۰ درصد از بهای تمام شده این صنعت را تشکیل می‌دهد. از همین‌رو هرگونه افزایش در نرخ فروش فارغ از افزایش مجدد نرخ ارز، از بابت تغییرات این بخش از بهای تمام شده خواهد بود.
حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی و افزایش نرخ فروش محصولات دارویی همیشه چالش اساسی تولیدکنندگان دارو و اهالی بازار سرمایه بوده است.
با نگاهی به تاریخچه این صنعت در می‌یابیم همزمان با جهش‌های ارزی، نرخ فروش شرکت‌های دارویی نیز متناسب با آن افزایش یافته است به‌طوری‌که حاشیه سود ناخالص ثابت می‌ماند.
این اتفاق طی دو سال گذشته نیز با جهش نرخ ارز برای مواد بسته‌بندی و افزایش تورم رخ داد. البته در برخی اوقات ممکن است این افزایش نرخ‌ها با تاخیر اعمال شود اما در نهایت مجوز افزایش نرخ فروش محصولات همانند آنچه امسال شاهد بودیم رخ خواهد داد.
به‌طور کلی نرخ‌گذاری محصولات دارویی توسط سازمان غذا و دارو انجام می‌شود و نحوه محاسبه قیمت دارو به صورت cost_plus است به این شکل که با افزایش بهای تمام شده نرخ فروش نیز افزایش یافته؛ به‌طوری که margin حفظ شود.
با روی کار آمدن وزیر فعلی در پست وزارت بهداشت وضعیت نرخ‌گذاری و افزایش نرخ داروها بسیار بهتر از گذشته انجام شده است. از دیگر موضوعات مورد بحث در این خصوص تخفیفات فروش شرکت‌های دارویی است. با افزایش نرخ ارز و فاصله بین دلار ۴۲۰۰ تومانی با دلار نیمایی تقاضا برای محصولات بیش از قبل شده است. به‌طوری‌که ۱۰ تا ۱۵ درصد از محصولات دارویی طبق آمار غیر‌رسمی قاچاق می‌شود.
بالطبع با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی و افزایش نرخ فروش متناسب با آن، این بخش از تقاضا برای قاچاق از بین رفته و شاهد افزایش رقابت بین شرکت‌های دارویی و در ادامه افزایش تخفیفات فروش خواهیم بود که در نهایت منجر به کاهش حاشیه سود صنعت دارو بعد از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی خواهد شد. البته درصد این کاهش حاشیه سود جزئی و در حدود ۲ تا ۴ درصد خواهد بود. اما از سوی دیگر باید متذکر شد سود ریالی این صنعت با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی افزایش قابل توجهی پیدا خواهد کرد.
