به گزارش «دنیای بورس»، دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت، قرار بود هفتم خردادماه عرضه اولیه سهام شرکت زر ماکارون انجام شود. اما بعد به خاطر آنچه افشای اطلاعات بااهمیت و انتشار اطلاعیه منتشرشده در سامانه کدال مبنی بر دریافت مجوز افزایش بیش از ۱۰ درصدی در قیمت محصولات و خدمات خوانده شد؛ عرضه سهام این شرکت به تعویق افتاد. طبق اطلاعیه فرابورس ایران، ۱۹۲ میلیون سهم شرکت زر ماکارون، عرضه اولیه خواهد شد که معادل ۱۲ درصد سهام غزر است.
موضوعی که خود جای پرسش دارد. در شرایطی که بسیاری از شرکت‌های بزرگ، بیش از پانزده درصد عرضه اولیه دارند. دیگر اینکه برخی درخصوص قیمت‌ها و تغییر گزارش‌های مالی آن تردید‌هایی داشته‌اند. به هر نحو قرار است بعد از اماواگرها، امروز عرضه اولیه شرکت صنعتی زر ماکارون در بخش محصولات غذایی و آشامیدنی و در نماد غزر به شیوه ثبت سفارش جهت کشف قیمت انجام شود.
با این حساب شما می‌توانید روز چهارشنبه (امروز) حداکثر ۱۵۰ سهم در بازه قیمتی ۳,۷۷۵ تا ۳,۹۷۵ تومانی ثبت سفارش انجام دهید که حداکثر نقدینگی که برای آن نیاز دارید ۵۹۶,۲۵۰ هزار تومان است. زرماکارون سال ۷۷ تاسیس شده و فعالیتش را با ظرفیت ۴۵ هزار تن در سال ۸۴ آغاز کرده است.
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگویی با بیان اینکه اطلاعات خاصی از دلایل تعویق عرضه شرکت زرماکارون در بورس ندارد، گفت: سرعت و شدت حضور شرکت‌ها در بورس باید بدون فراز و نشیب‌های اصلاحی قیمت و با یک روند برابر و ثابت صورت بگیرد. او بیان کرد: اگر بازار اصلاح منفی می‌خورد، نباید این امر را عامل وقفه شرکت‌ها برای عرضه در بورس قرار داد، چراکه مسلما زمانی که بازار منفی است این موفقیتی که در زمانی که یکباره تقاضای فزونی به عرضه اولیه وجود دارد شکل نمی‌گیرد.
اما و اگرهای عرضههای اولیه از نگاه کارشناسان
علیرضا عسگری مارانی، کارشناس بازار سرمایه اما نظر متفاوتی دارد. او می‌گوید که تا وقتی مکانیزم‌های جهانی را نداریم عرضههای اولیه و حضور مردم بدون سواد اقتصادی در بورس مانند ایجاد صف نذری است. او از مثال ساده‌ای برای بیان صحبت‌هایش استفاده می‌کند و آن هم توزیع گوشت و آش در مناسبت‌ها است که مردم برای دریافت آن صف می‌کشند تا سهمشان را بگیرند.
حالا مارانی معتقد است که برای کاربران امروز فرق نمی‌کند که زر ماکارون سهامش را می‌خواهد عرضه کند یا شستا یا هرچیز دیگری. به نظر او آنها بدون اینکه چشم‌اندازی از سهم‌هایی که می‌خواهند خریداری کنند داشته باشند در صف قرار می‌گیرند تا چیزی نصیبشان شود.
این کارشناس بازار سرمایه این موضوع را یکی از اشکالات اساسی و اولیه بورس کشورمان معرفی می‌کند و می‌گوید: «در بازار بین‌المللی، بورس ادبیات خاص خودش را دارد اما در ایران کارهایی که انجام می‌دهند اسمش فعالیت در بورس نیست و من متوجه آن نمی‌شوم.»
مارانی در صحبت‌هایش به شرکت‌های تامین سرمایه اشاره می‌کند و می‌گوید که ما در کشورمان چندتایی از این شرکت‌ها داریم که وظیفه و رسالت آنها ارزش‌گذاری برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند سهامشان را در بورس عرضه کنند اما چنین اتفاقی به‌صورت درست انجام نمی‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سرمایه ایران یک اکوسیستمی باید داشته باشد اما این اکوسیستم وظایف خودش را به درستی انجام نمی‌دهد، گفت: «به تبع این اتفاق، نهایتا یک مقداری ما دلواپس و دل‌نگران داریم که دائما در روزنامه‌های اقتصادی مصاحبه می‌کنند و در صحبت‌هایشان تولید ناخالص داخلی را فراموش می‌کنند و آن را با دلار ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می‌کنند.»
مارانی در اینجا مثال ساده‌ای می‌زند: سرخ‌پوست‌ها وقتی‌که می‌خواهند بوفالو شکار کنند، سه طرف دره‌ای که می‌خواهند شکار را در آنجا اسیر کنند، اسانس شیر می‌ریزند تا بوی شیر در فضا پخش شود؛ سرخ‌پوست‌ها بر اساس تجربه می‌دانند که بوفالو از کدام سمت وارد می‌شود و آنها به راحتی بوفالو را شکار می‌کنند.
او اضافه می‌کند: بورس هم حالا همین وضعیت را دارد و پر از اغوا است و افرادی این کار را انجام می‌دهند که مردم به همان سمتی که آنها مدنظرشان است بروند. اگر قرار است که ما جهت بازار را فقط یک سمت بگذاریم و مردم را به آن سمت هدایت کنیم که سرخ‌پوست‌ها با نیزه ایستاده‌اند تا شکارشان را غافلگیر کنند، اشتباه‌ترین کار را انجام داده‌ایم.
این کارشناس بازار سرمایه در نهایت می‌گوید که اگر زر ماکارون می‌خواهد در بورس سهام عرضه کند باید قبل از عرضه به مردم اطلاعات شفاف و صحیح شرکت را بدهد و اطلاع‌رسانی‌های لازم را در رابطه با روز و ساعت عرضه انجام دهد، نه اینکه هیچ اطلاعاتی به مردم ندهند و تازه آنها را روز عرضه غافلگیر هم کنند. او ادامه می‌دهد: غافلگیری در زمان عرضه اولیه مثل زمانی است که روباه‌ها برای قفس مرغ‌ها نقشه کشیده‌اند و می‌دانند چه زمانی باید حمله کنند؛ که مردم عادی در خواب هستند.
۲۰ سهم «رافزا» را بخریم یا نخریم؟
در گزارش دیگری آمده است، دولت این روزها روی بورس تمرکز کرده است و برای همین هم حال آن از هر زمان دیگری بهتر است. حالا شرکت‌های زیادی در تب‌وتاب ورود به بازار سرمایه و ارائه سهامشان به خریداران هستند. اگر تا چند وقت پیش عرضههای اولیه هرچند وقت یک‌بار انجام می‌شد، حالا هر هفته شاهد عرضههای اولیه متعددی هستیم. یکی از عرضههای اولیه این هفته، شرکت رایان هم‌افزا است.
شرکتی که قرار است عرضه اولیه آن در فرابورس و با نماد «رافزا» ارائه شود. سرمایه شرکت رایان هم‌افزا در زمان تاسیس هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۸ به ۲۰۰ میلیارد تومان رسیده است. موضوع فعالیت شرکت هم طراحی، تولید و مشاوره در زمینه نرم‌افزار، اخذ مجوزهای لازم و شبکه‌های رایانه‌ای و سیستم اطلاع‌رسانی، سرمایهگذاری، خریدوفروش، واردات و صادرات تجهیزات رایانه‌ای است.
از دیگر نکاتی که باید بدانید این است که در این عرضه اولیه ۱۵ درصد از سهام این شرکت معادل ۳۰ میلیون سهم برای عرضه اولیه در نظر گرفته شده که ۲۶ میلیون از آن به عموم و ۴ میلیون سهم باقی‌مانده به صندوق‌ها عرضه می‌شود. ثبت سفارش هم روز سه‌شنبه ۲۴ تیرماه از ساعت ۱۳ تا ۱۷ انجام می‌شود، اما فرآیند اختصاص سهام روز چهارشنبه خواهد بود. همچنین حداکثر سهمیه درنظر گرفته شده برای هر نفر ۲۰ سهم در بازه قیمتی ۲۴۵۰۰ تا ۲۵هزار ریال است که در نتیجه حداکثر نقدینگی موردنیاز حدود ۵۰ هزار تومان است. نظرات کارشناسان درباره این عرضه اولیه و فرآیند آن را در ادامه بخوانید.
صندوق‌های عرضه اولیه راه‌اندازی شود
- علی اسلامی بیدگلی | کارشناس بازار سرمایه
با توجه به اینکه امسال حجم زیادی از شرکت‌ها در صف پذیرش تابلوهای بورس و فرابورس قرار دارند، سازمان بورس تصمیم گرفت موضوع پذیرش شرکت‌ها را به بورس‌ها واگذار کند. این واگذاری‌ها باعث تسریع فرآیند پذیرش شرکت‌ها در بورس و فرابورس می‌شود. حالا این اتفاق‌ها منجر به این شده است که شاهد عرضه اولیه تعداد بیشتری از شرکت‌ها در بورس باشیم اما با توجه به افزایش تعداد سرمایه‌گذاران خرد و کلان، سهام عرضه اولیه به تعداد بیشتری از افراد تعلق می‌گیرد و همین امر منجر به این شده است که میزان سرمایهگذاری هر سرمایه‌گذار در هر عرضه به تعداد انگشت‌شماری برسد.
با این روند این احتمال وجود دارد که به‌مرور شاهد تعلق گرفتن تعداد کمتری سهم به هر فرد باشیم. برای مثال در عرضه اولیه رایان هم‌افزا به هر فرد قرار است ۲۰ سهم تعلق بگیرد اما دور نیست آن روزی که شاید به هر فرد زیر ۱۰ سهم تعلق بگیرد. برای همین یکی از راه‌حل‌هایی که بنده به سازمان بورس پیشنهاد دادم، تشکیل صندوق‌های عرضه اولیه در بورس است.
یعنی صندوق‌های سرمایهگذاری تشکیل شوند که صرفا در عرضههای اولیه سرمایهگذاری کنند. با این کار مردم به‌عنوان سرمایه‌گذار یونیت‌های آن صندوق‌ها را خریداری می‌کنند. این کار می‌تواند تعداد اندک سهام تخصیص یافته به هر سرمایه‌گذار را مرتفع کند و بار را از روی دوش هسته معاملاتی هم بردارد. همچنین تشکیل این صندوق‌ها باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران به جای اینکه مستقیم از منابع آی‌پی‌او برخوردار شوند، به‌صورت غیرمستقیم برخوردار شوند.
سرمایه‌گذاران در مواجهه با اختلال‌ها سعه‌صدر داشته باشند
- عظیم ثابت | کارشناس بازار سرمایه
رایان هم‌افزا به‌عنوان یکی از اوام‌اس‌های فعال در بازار سرمایه در لیست پذیرش قرار گرفته که این اتفاق جای خوشحالی و تقدیر دارد. امیدوارم شرکت‌ها در سطحی قرار بگیرند که توانایی عرضه عمومی سهامشان را داشته باشند. با تدابیری که در چند ماه گذشته اندیشیده شده، عرضههای اولیه با استقبال مواجه می‌شود و ساعت و روز عرضه آنها هم در زمان خوبی برگزار می‌شود که همین امر باعث می‌شود سامانه معاملاتی دچار مشکل نشود. اما این به آن معنا نیست که سامانه معاملاتی دچار هیچ مشکلی نباشد.
سامانه معاملاتی حتما نیاز به بازبینی و بهینه‌سازی دارد و متاسفانه به دلیل تحریم‌ها و غفلت‌ها این کار انجام نشده است. بنابراین مساله‌ای که مطرح می‌شود، این است که باید همه ارکان بازار سرمایه دست‌به‌دست هم بدهند تا هسته معاملاتی ارتقا پیدا کند و مردم نسبت به مدیریت بهینه سرمایه خود در هنگام معاملات اطمینان خاطر داشته باشند. برای همین به مردم توصیه می‌کنم که با سعه‌صدر بیشتری در زمان عرضه اولیه به این قضیه توجه کنند. چراکه برخی از درخواست‌ها ممکن است وارد هسته معاملاتی نشود یا با تأخیر این کار صورت بگیرد.
سرمایه‌گذاران حواسشان به ریسک سرمایهگذاری باشد
- حمیدرضا مهرآور/ رئیس هیات‌مدیره کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار ایران
عرضه رایان هم‌افزا در شرایط فعلی بازار، کار بسیار پر ریسکی است. منظورم از شرایط فعلی بازار این است که حجم درخواست‌هایی که از طریق درگاه‌های این اوام‌اس‌ها به درگاه معاملات می‌رود خیلی زیاد است. مشتریان و سرمایه‌گذاران زیاد شده‌اند و باید ببینیم زیرساخت‌هایمان آماده است یا خیر.
مساله این است که در عرضه اولیه‌ها اقشار کم درآمد و آسیب‌پذیر وارد میدان می‌شوند. برای همین باید حواسمان به این عزیزان باشد. دلیلش هم این است که در روزهای اخیر بارها و بارها شاهد این بودیم که شرکت‌های اوام‌اس کم آورده‌اند. بنابراین وقتی‌که ما یک شرکتی که در وضعیت استواری قرار ندارد، می‌آییم آن را به عموم مردم عرضه می‌کنیم اگر فردا روزی با مشکلی مواجه شود یعنی مثلا از دید آی‌تی‌بیس، جوابگوی سرمایه‌گذارها چه کسی است؟
بنابراین به نظرم عرضه شرکت‌های اوام‌اس، باید به زمان دیگری موکول شود یا اینکه از دید کارشناسی به شدت مورد واکاوی قرار بگیرد. شرکت رایان هم‌افزا، شرکت خوبی است اما شاید در شرایط فعلی بازار و فشارهایی که این روزها بر شرکت‌های او‌ام‌اسی وارد است نیازمند این باشد که مقداری در عرضه آن به عموم احتیاط به خرج بدهیم. اگر اصرار سازمان بورس و فرابورس بر این است، من به‌عنوان کارشناس از هموطنانم می‌خواهم که این ریسک را برای سرمایهگذاری مدنظر قرار بدهند. اما، ذکر این نکته حائز اهمیت است که شرکت رایان هم‌افزا در توسعه بازار سرمایه اقدامات بسیار خوبی انجام داده که جای تقدیر و تشکر دارد.
