بازار زعفران و پسته: فرضت آربیتراژی مهیا شد؟

14:11 - 1400/01/21
وضع بازار پسته و بازار زعفران در بازار آتی بورس کالای ایران چطور است

دنیای اقتصاد نوشت: قیمت زعفران در سررسید‌های مربوط به معاملات آتی و گواهی سپرده، در کنار عرضه نسیه در رینگ فیزیکی بورس کالا طی هفته گذشته اگرچه با روند افزایشی همراه بوده اما فرصت‌های آربیتراژ (کسب سود از فاصله قیمتی بین دو بازار) جذابی را به همراه داشته است. به‌طوری که در کنار نوسان نرخ ارز؛ سبب شکل‌گیری تقاضای معنی‌دار در بازار زعفران بورس کالا شد. این موضوع به دلایل گوناگونی رخ داده است که برای بررسی و تحلیل آن به گفت‌وگو با شایان کرمی، کارشناس بازار زعفران پرداخته است.

از بازار آتی و گواهی سپرده زعفران چه خبر؟

طی هفته گذشته شاهد رشد قیمت انواع گواهی سپرده زعفران نگین در سررسیدهای آتی بودیم. به‌طوری که سررسید آبان‌ماه در حال حاضر با قیمتی نزدیک به ۱۶ هزار و ۴۸۰ هزار تومان صف خرید است. سررسید شهریورماه ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان و سررسید تیرماه به‌‌رغم نزدیک بودن به زمان تحویل بالای ۱۳ هزار تومان معامله می‌شود. قیمت انواع گواهی سپرده زعفران نگین هم وارد کانال ۱۲هزار تومان شده است. با توجه به اختلاف نرخ، فرصت آربیتراژ بین سررسیدهای آتی و انواع گواهی سپرده ایجاد شده و سبب افزایش تقاضا روی گواهی سپرده زعفران نگین شده است. اما در مورد زعفران پوشال تقاضای زیادی در بورس کالا دیده نمی‌شود.

 وضعیت زعفران در بازار فیزیکی بورس کالا چگونه است؟

همچنین در روز شنبه ۱۴ تیرماه، شاهد عرضه انواع زعفران در رینگ فیزیکی بورس کالا بودیم. ۲۵۰ کیلوگرم زعفران نگین با متوسط قیمت ۹ هزار و ۸۷۰ تومان در هر گرم معامله شد. زعفران پوشال مرغوب و معمولی نیز هرکدام به میزان ۵۰۰ کیلوگرم با متوسط قیمت ۷ هزار و ۳۰۰ و ۶ هزار ۷۵۰تومان ( در هر گرم ) داد و ستد شد. همچنین ۲۵۰ کیلوگرم زعفران سرگل در رینگ فیزیکی با قیمت پایه ۸ هزار و ۴۵۰ تومان ( در هر گرم ) عرضه شد که معامله نشد.

شرایط این عرضه‌ها به این شکل است که خریدار محصول ۱۰ درصد مبلغ خرید را ابتدا پرداخت می‌کند  و ۹۰ درصد باقی آن را ظرف ۶ ماه آینده تسویه خواهد کرد. کلیت معاملات به‌صورت نسیه با تحویل روز است. همان‌طور که واضح است با توجه به جذابیت شرایط خرید در عرضه زعفران در رینگ فیزیکی بورس کالا، میانگین هر گرم قیمت زعفران نگین ۹ هزار و ۸۰۰ تومان است. اما انواع گواهی سپرده نگین بورسی بالای ۱۲ هزار تومان معامله می‌شود. سررسیدهای آتی آبان‌ماه برای هر واحد معاملاتی بالای ۱۶ هزار تومان، آتی شهریور بالای ۱۵ هزار تومان و آتی تیرماه به‌رغم اینکه کمتر از یک هفته به تحویل باقی مانده بالای ۱۳ هزار تومان معامله انجام می‌شود.

بنابراین اختلاف معنی‌دار بین قیمت زعفران نگین بورسی، سررسیدهای آتی و حتی زعفرانی که در رینگ فیزیکی معامله شده دیده می‌شود. برمبنای این فاصله قیمتی، این شائبه به‌وجود می‌آید که برخی از قیمت‌ها دستخوش عوامل مربوط به سفته بازی و کسب سود از این راه شده است. اما اینکه منشأ این سفته بازی کجاست کاملا نامشخص است. این موضوع باعث شده که تقاضا با توجه به فرصت آربیتراژ بین آتی و گواهی سپرده افزایش یابد. البته مسائل این چنینی بررسی‌های بیشتر و تحلیل از سوی سایر فعالان بازار را می‌طلبد.

 وضعیت بازار پسته در بورس کالا چگونه است؟

در مورد پسته نیز شرایطی همچون بازار زعفران حاکم است که با توجه به عمق کمی که بازار پسته دارد، در حال حاضر سررسید‌های آتی آن برای هر واحد معاملاتی حدود ۱۳۰ هزار تومان معامله می‌شود. گواهی سپرده پسته فندقی حدود ۱۰۸ هزار تومان ( در هر کیلوگرم ) معامله می‌شود به‌طوری که در سررسید مردادماه، پسته فندقی فرصت آربیتراژ ۵/ ۱۸ درصد یافته است. برآورد می‌شود که فرصت آربیتراژ ایجاد شده بین سررسید آتی و گواهی سپرده پسته فندقی از جمله محرک‌های افزایش تقاضا در این بازار باشد.

با توجه به اینکه ابعاد بازار گواهی سپرده پسته نسبت به اندازه بازار پسته عمق بسیار کمی دارد، مقدار قابل توجهی کالا وارد انبارها نمی‌شود. شاید عمده‌ترین دلیل آن به‌خاطر عدم استقبال فعالان بازار پسته نسبت به پسته بورسی باشد که امید داریم با افزایش تمرکز و توجه رسانه‌ای بر این موضوع شاهد رونق در بازار گواهی سپرده و در انبارهای بورسی باشیم.