دنیای بورس: پس از پشت سر گذاشتن دو روز کاری و خنثی شدن اثر شاخص کل در این دو روز، به آخرین روز هفته می‌رسیم. جایی که انتظار نمی‌رود نبرد عرضه و تقاضا پررنگ باشد و توزیع نقدینگی در کل بازار یک احتمال قوی به شمار می‌رود. عقب‌نشینی فروشندگان در روز دوشنبه و در زمان رشد قیمت‌ها، انتظارات را برای تداوم این روند در روز جاری نیز افزایش داده‌است. اما از سویی رشد حجم خرید و فروش‌های بورسی در روزهایی که تقاضا بر عرضه چربش دارد را نمی‌توان به عنوان یک عامل صرفا مثبت تلقی کرد. چون هرچه خریداران بیشتر می‌شوند برای ثبت معاملات بیشتر باید فروشندگان بیشتری نیز در قیمت‌های رشد یافته حضور داشته باشند و ثبت حجم‌های بالاتر نشان می‌دهد که خریداران روزهای گذشته دید کوتاه‌مدتی دارند و پس از چند جهش جزئی قیمت‌ها به سرعت در جبهه فروش خودنمایی می‌کنند. از این رو رسیدن قیمت‌ها به یک سطح خاص می‌تواند فروشندگان و عرضه‌کنندگان سهام با رویکرد کوتاه‌مدت را خارج کند اما برای شروع روند جدید باز هم نیازمند تقاضا در سطح بالاتر قیمت‌ها هستیم. امری که بدون حضور یک سیگنال قدرتمند (چه داخلی و چه خارجی) دور از ذهن است.
محرک اصلی بورس
تداوم روند رو به رشد بازار سهام در حال حاضر بیش از هرچیز به بازگشت تقاضاهای دور شده از تالار شیشه‌ای وابسته است. سرمایه‌هایی که حالا با مفهوم ریزش قیمت‌ها آشنایی بیشتری پیدا کرده‌اند و برای ورود مجدد به دنبال جریان قدرتمند نقدینگی ورودی می‌گردند. جریانی که ممکن است به صورت کاملا تدریجی و با نبود فروشنده‌های قدرتمند دوباره جان بگیرد. بنابراین در شرایط فعلی، مهمترین محرک بورس برای رشد محرک‌های کاملا بازاری و معاملاتی‌ست و در مرحله بعد می‌توان به محرک‌های بنیادی شرکت‌ها، اخبار و قیمت‌های جهانی نیز نگاه کرد. اما یکی دیگر از مسائلی که ذهن سرمایه‌گذاران خرد را درگیر خود کرده، داستان سمت و سوی نرخ دلار در بازار آزاد است. از آنجایی که پایه‌های اصلی رشد قیمت‌ها، رشد سودآوری شرکت‌ها و به طور کلی چشم‌انداز تورمی بورس بر رشد نرخ دلار استوار است، ترس از ریزش نرخ دلار به عنوان یک ترس عمومی مطرح می‌شود و خریداران را در یک موضع احتیاطی قرار داده‌است. برای سناریوهای اصلاح کننده شاخص در بعد کلان، نرخ دلار باید یک ریزش اساسی را تجربه کند. این ریزش اساسی بدون گشایش‌های عمیق سیاسی و انعکاس نتایج واقعی آن در مناسبات اقتصادی امکان پذیر نیست. اینکه بازار سهام آینده را خریداری می‌کند و براساس نشانه‌شناسی در حرکت است، می‌تواند در چنین مواردی با بیش واکنشی و خطای نشانه‌شناسی همراه باشد. جلو زدن از روند و عدم زمانبندی مناسب با فرض درست بودن سناریوی اصلی، سودآوری آینده شرکت‌ها را در محدوده‌های پایین‌تری تخمین می‌زند و سریع‌تر از آنچه هست، آژیر حباب را به صدا در می‌آورد.
ثبات نرخ دلار در سطوح فعلی سیگنال‌های منطقی‌تری را از سوی بازار با تجربه‌تر ارز ارسال می‌کند. دقت در اجزای عرضه و تقاضای ارز و لزوم توجه به زمان‌بر بودن بهبود این بخش، از مهمترین نکاتی‌ست که باید مدنظر سرمایه‌گذاران بورسی قرار بگیرد. امری که بیشتر به حواشی روانی آن دقت می‌شود.
سیگنال خاموش بازارهای جهانی
عدم پذیرش یک توافق بزرگ میان دو غول بزرگ اقتصادی دنیا و بازگشت آرامش به بازارهای جهانی یک رویکرد منطقی به شمار می‌رود. طرفین این مذاکرات مدت‌هاست که به شعله‌ورتر نشدن زبانه‌های جنگ تجاری از دریچه توافق می‌نگرند. یعنی همین که شرایط بدتر نمی‌شود و کشمکش‌ها سخت‌تر نمی‌شود نشانه یک توافق جدید است. اما رویکرد اصلی باید این باشد که نقطه تعادل را از صلح تمام عیار اندکی دورتر کنیم. نقطه‌ای که تقاضای محصولات جهانی را کور نکند و از سوی دیگر هرگز شبیه قبل از جنگ تجاری نباشد. دلیل آن نیز این است که هر دو کشور از وارد شدن به ورطه جنگ بزرگتر بسیار آسیب می‌بینند و همزمان ابزار کنترل و رونق بخشی آنها بسیار محدودتر می‌شود. از این رو توافق تمام عیار و جنگ تمام عیار هر دو سناریوهای بعیدی به شمار می‌آیند. یکی از نکاتی که در این خصوص باید به آن توجه شود این است که بازارهای جهانی بر چه مبنایی در حرکت بوده‌اند و تعدیل رویکرد آنها تعادل‌های جدید را به کدام سمت می‌کشد. رشد تدریجی و آرام قیمت‌ها در بازارهای جهانی حاکی از این است که تعادل جدید به سمت تقاضای بیشتر و آرامش بیشتر است. موضوعی که نباید با نگاه خوشبینانه به افراط کشیده شود.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا موافقت اولیه پارلمان انگلیس برای برگزاری انتخابات را به دست آورد. براین اساس با موافقت پارلمان، انتخابات زودهنگام در 12 دسامبر برگزار می‌شود. همچنین همزمان با احتمالات پیش‌آمده نسبت به توافق تجاری امریکا و چین، حالا اما دونالد ترامپ گفته است شاید این توافق زودتر به امضا برسد.
در خاورمیانه نیز ، در پی ناآرامی‌های ۱۳ روز گذشته در لبنان نخست‌وزیر این کشور روز سه‌شنبه از سمتش استعفا کرد. سعد حریری در پی نشست روز گذشته با احزاب سیاسی و شکست مذاکرات، استعفایش را از سمت نخست‌وزیری اعلام کرد. همچنین عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق نیز ضمن موافقت با درخواست پارلمان، شرط حضور در اولین جلسه مجلس عراق را پخش زنده مراسم اعلام کرده است .
در خصوص ایران، دیدبان حقوق بشر در گزارشی تحریم‌های یک‌جانبه ترامپ علیه ایران را محکوم کرد، ایران همواره نسبت به تحریم‌های ظالمانه و به ناحق ترامپ گلایه کرده و نقض معاهده یک‌طرفه برجام از سوی امریکایی‌ها را بی‌قانونی دانسته است. همچنین با انتخاب رافائل گروسی، به عنوان مدیر کل جدید آژانس انرژی اتمی اکنون اما معلوم نیست که روال پرونده ایران چگونه ادامه خواهد یافت، وی البته در مصاحبه‌اش تاکید کرد درباره ایران بی‌طرف عمل خواهد کرد. در همین حال بعد از اینکه بنیامین نتانیاهو بر سر تشکیل کابینه به شکست خورد، رئیس جمهور رژیم صهیونیستی بنی‌گانتز را مامور تشکیل کابینه کرده اما به نظر می‌رسد که گانتز برخلاف نتانیاهو که قصد جنگ‌افزوی با ایران را داشت، قصد دارد مسیر دیپلماسی را برای مهار ایران در پی گیرد. همچنین نماینده عربستان در سازمان ملل ضمن تکرار اتهامات درباره دست داشتن ایران در حمله به آرامکو گفت: عربستان به اصل گفت‌وگو و حل تنش از راه مسالمت‌آمیز ایمان دارد اما هرگونه دعوت به گفت‌وگو باید همراه با توقف فوری تهدیدات و فعالیت‌های خصمانه باشد. پیش‌تر محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی نیز گفته بود راه‌حل سیاسی در ارتباط با ایران را بر اقدام نظامی ترجیح می‌دهد. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز درحالی از توقف احتمالی جنگ عربستان با یمن خبر می‌دهد که در همین حال عنوان می‌کند امارات هم خواهان کاهش تنش با ایران است. همچنین نشست منطقه‌ای کنفرانس امنیتی مونیخ در حالی از دوشنبه و سه‌شنبه دنبال شد که وزیرخارجه و وزیر فناوری ارتباطات و اطلاعات کشورمان ضمن دیدار با نخست وزیر قطر در پنل‌های نشست به ایراد سخنرانی پرداختند.
در رویداد دیگری، گزارش جدید صندوق‌بین‌المللی پول آینده امیدوارکننده‌ای را برای اقتصاد ایران پیش‌بینی کرده است. علی رغم فشار حداکثری امریکا بانک جهانی هم نتایج مشابهی برای اقتصاد ایران پیش‌بینی کرده است. دولت هم در جدیدترین گزارش خود با اشاره به مقاومت در برابر فشارها، آینده امیدوارکننده‌ای را پیش‌بینی کرده است.
همچنین با اوج‌گیری اختلاف‌های حقوقی بر سر تصویب لوایح چهارگانه FATF اکنون اما خبر می‌رسد که دولت فهرست افراد و نهادهای تحریمی مورد پذیرش کشور را شامل قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد کرده است. باید در روزهای آینده در انتظار اتفاقات جدیدی در این خصوص بود. به نظر می‌رسد دولت عزم خود را برای تصویب این لوایح به کار بسته است. در همین حال محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در حاشیه چهاردهمین جلسه ستاد بودجه می‌گوید: پانزدهم آذر لایحه بودجه سال‌های 99 و 1400 به مجلس ارسال می‌شود که در این لایحه، ریالی از منابع فروش نفت برای امور جاری صرف نخواهد شد.
در همین حال سازمان امور مالیاتی متن پیش نویس اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم را درحالی منتشر کرد که تصویب آیین‌نامه افزایش سرمایه شرکت‌ها از ناحیه تجدید ارزیابی دارایی‌ها و معافیت مالیاتی در دستور کار قرار دارد. تحلیلگران البته انتشار این پیش‌نویس را در شرایط فعلی نشان از جدی‌شدن نگاه سیاست‌گذار نسبت به پیگیری این موضوع دارد.
ب) صنایع: درحالی که برخی شایعه کرده بودندقیمت لبنی‌ها ابلاغ شده اما دبیر انجمن صنایع لبنی آن را تکذیب کرد. براساس اطلاعیه انجمن صنایع لبنی قیمت پیشنهادی دامداران همچنان در حال بررسی است و پس از جلسه با سازمان حمایت قرار است قیمت نهایی اعلام شود.
همچنین گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران در مهرماه ۱۳۹۸ حاکی از آن است که شاخص ماهیانه قیمت ۰.۴ درصد و معاملات ۲۲ درصد افزایش داشته که از ثبات قیمت و رونق نسبی معاملات حکایت دارد.
