اختیارات، فرصت فراموش شده بازار سهام

11:34 - 1400/01/21
بازار سهام این روزها بیش از پیش درگیر بیم داخلی شده‌ است. هرچقدر از دوران تهدید و اثرگذاری ریسک‌های خارجی فاصله گرفتیم، قیمت‌ها در بورس با شتاب بیشتری فارغ از مسائل پیرامونی حرکت رو به جلویی را تجربه کردند. اما این رشدهای پر شتاب در پس خود درگیری‌های داخلی برای نقد کردن سهام و حفظ سودهای بزرگ را در پی داشت. سازوکار بازار برای چنین وضعیتی راهکاری به نام اختیارات ارائه داده است که در بازار سرمایه داخلی استقبال چندانی از آن نمی‌شود.
اختیارات، فرصت فراموش شده بازار سهام

دنیای بورس - علی صالحی: موضوعی که این روزها در بازار سهام بیش از پیش خود را مطرح می‌کند، رقابت داخلی برای خروج سریع‌تر در میان اهالی بازار است. امری که با تقویت تقاضای کوتاه‌مدت اندکی به آرامی گرایید اما در روزهای بعد می‌تواند باز هم داغ شود.

ذهن اهالی بورسی بیش از هر چیز آماده دریافت نشانه‌هایی برای ریزش برای خروج سریع‌تر است. همین امر واکنش‌ عمومی را به ریزش قیمت در روز گذشته تشدید کرد. در چنین شرایطی نا آگاهی عموم سرمایه‌گذاران نسبت به ابزارهای موجود برای کنترل ریسک سرمایه‌گذاری در سهام، تعادل بازار را بهم می‌زند و ترس از ریزش‌های بیشتر در آینده نزدیک را تحت تاثیر جو روانی بیش از پیش می‌کند.

در بازار سهام مدتی‌ست اوراق اختیارات معامله برای استفاده افرادی که نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین در سهامی با چشم‌انداز صعودی یا نزولی دارند منتشر شده‌است. این اختیارات معامله که در بازار ما به علت ناشناخته بودن چندان مورد اقبال قرار نمی‌گیرند، در مواقعی که سرمایه‌گذاران چشم‌انداز مثبت شخصی دارند و از آینده قیمت سهام تحت تاثیر جو روانی می‌ترسند، می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

به طور مثال سرمایه‌گذاری که سهام یک شرکت با فاند قوی را در پورتفوی خود دارد، می‌تواند برای پوشش ریسک اتفاقات غیرقابل کنتزل نظیر ریزش‌های دسته جمعی، به خرید اوراق اختیار فروش سهام مورد نظر در قیمت‌های فعلی اقدام کند.

برای مثال سهامدار شرکت فولاد مبارکه، سهام خود را در قیمت‌های 450 تومانی ارزنده می‌بیند. وی برای پوشش ریسک اقدام به خرید اوراق اختیار فروش این سهم در قیمت 450 تومان و با تاریخ سررسید اختیارهای منتشر شده و موجود در بازار می‌کند. وقتی قیمت سهم مطابق انتظارات وی بازدهی مورد نظر را داشته باشد، لزومی به استفاده و اعمال اختیار فروش نیست و زمانی که بازار با ریزش سهمگین مواجه شود، خیال سرمایه‌گذار از فروش سهام مورد نظر در قیمت یاد شده راحت است و بدین ترتیب از ریسک‌ ریزش قیمت سهم بیمه می‌شود.        این مورد یکی از جنبه‌های پوشش ریسک (hedge) در بازارهای نزولی‌ست.

در نقطه مقابل نیز وقتی چشم‌انداز قیمت سهم برای صعود مناسب است، سرمایه‌گذار می‌تواند به جای خرید سهم، به خرید اختیار خرید روی آورد و با هزینه‌ای که برای هر برگ اختیار خرید که قیمت آن در بازار و با ساز و کار عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، امکان استفاده از رشد قیمت را برای خود فراهم کند.

خرید اوراق اختیار خرید و فروش با هزینه کمتر زیان کمتری را با توجه به میزان ریالی مورد نیاز، متوجه سرمایه‌گذار می‌کند. فردی که سهم رشد کرده خود را می‌فروشد نیز می‌تواند برای پوشش ریسک از بین رفتن سودهای احتمالی ناشی از رشد قیمت در آینده، اختیار خرید همان سهم را با صرف هزینه کمتر خریداری کند و در صورتی که قیمت سهم در موقع سررسید پایین‌تر از قیمت اعمال اوراق اختیار خرید باشد، به اندازه هزینه صرف شده زیان می‌بیند.

تلاش برای استفاده از چنین ابزاری علاوه بر مزیت‌های یاد شده به کاهش هیجان معاملات در سهام اصلی و کنتزل شدن نوسان‌های شدید در کلیت بازار خواهد انجامید.

در حال حاضر اختیارهای خرید و فروش برای نمادهای «وتجارت» ، «فخوز» ، «فولاد» ، «پارسان» ، «وغدیر» ، «کگل» ، «خودرو» ، «ومعادن» ، «رمپنا» ، «اخابر» ، «افق» ، «پاکشو» ، «فملی» ، «فارس» و «تاپیکو» با سررسیدهای مربوط قابل معامله است و با پیش حرف "ض" برای اختیارهای خرید و "ط" برای اختیارهای فروش منتشر می‌شود. به عنوان نمونه نمادهای "ضفلا" و "طفلا" برای اختیارهای خرید و فروش سهام فولاد مبارکه نامگذاری شده‌اند.