صعود «قاسم» با چشمان بسته؟

11:14 - 1400/01/21
شرکت قاسم ایران از شرکت‌های پخش است که طی هفته‌های گذشته رشدهای پرشتابی را تجربه کرده است. این سهم از ابتدای زمستان 97 تاکنون بازدهی بیش از 240 درصدی را به ثبت رسانده است. رشدهای مداوم و پی در پی قاسم ایران در حالی رخ داده است که در دو کنفرانس مطبوعاتی متوالی (به دنبال رشدهای 50 درصدی قیمت سهم) هیچ‌گونه سوالی از سوی تحلیل‌گران مطرح نشده است. برخی عملکرد اسفند و حمایت عوامل بنیادی در رشد قیمت سهام موثر می‌دانند با این حال بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که سهام قاسم ایران تا حدود زیادی از انتظارات سودآوری سبقت گرفته است.
صعود «قاسم» با چشمان بسته؟

دنیای بورس: عمده فعالیت قاسم ایران در زمینه پخش و فروش مواد غذایی و دارویی است. در سال 96 حدود نیمی از درآمد این شرکت از فروش محصولات مینو به دست آمده است. لازم به ذکر است که شرکت صنعتی مینو بیش از 87 درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد.

استارت صعود قاسم ایران

سهام قاسم ایران پس از انتشار عملکرد پاییز سال گذشته مسیر صعودی پرشتابی را آغاز کرد. این سهم در پاییز در یک عملکرد دلچسب 23 تومان سود به ازای هر سهم محقق ساخت. این سود از فروش 468 میلیارد تومانی حاصل شد. عمده سود نیز از ناشی از عملیات شرکت بوده است (احتمال تکرار‌پذیری). علت اصلی رشد سود خالص افزایش حاشیه سود ناخالص بود. در این خصوص بررسی روند 8 ساله سودآوری این شرکت از رشد حاشیه سود ناخالص حکایت دارد. حاشیه سود ناخالص سال 96 شرکت 9.3 درصد و در نیمه نخست سال 97 به 10.7 رسیده است. عوامل مختلفی می‌تواند در افزایش سود ناخالص شرکت موثر باشد.

صعود حاشیه سود ناخالص قاسم ایران

در خصوص سال 97 باید به اثر فضای تورمی در رشد حاشیه سود ناخالص توجه داشت. در پاییز حاشیه سود ناخالص شرکت به بیش از 12 درصد رسید و این موضوع شتاب صعود سودآوری این شرکت را افزایش داد. حاشیه سود اندک شرکت در کنار مبالغ بالای فروش باعث شده که اندکی تغییر در نرخ تامین کالا یا از سوی دیگر نرخ فروش، اثر محسوس را بر سودآوری این شرکت داشته باشد. به این ترتیب با سرمایه 60 میلیارد تومانی افزایش کمتر از 2 واحد درصدی حاشیه سود ناخالص به رشد محسوس سود هر سهم انجامیده است. در این خصوص موجودی مواد و کالا نیز با توجه به فضای تورمی حاکم بر کشور برای شرکت‌های پخش یا حاشیه سود موجود اثر قابل توجهی را در سودآوری داشته باشد. همچنین بررسی صورت‌های مالی سال‌های گذشته شرکت از لحاظ تخفیف در بخش فروش حکایت دارد. در این خصوص نیز حذف تخفیف بخش فروش به دنبال انگیزه خریداران برای پر کردن انبار با انتظارات تورمی نیز بر میزان سود فروش خواهد افزود.

موجودی کالای ساخته‌شده قاسم ایران در پایان 96 بیش از 191 میلیارد تومان بود که این عدد در پایان نیمه نخست سال گذشته به 101 میلیارد تومان و در پایان پاییز به 176 میلیارد تومان رسید. طی سه سال گذشته نیز قاسم ایران در مجموع سالانه 14 تا 15 میلیارد تومان تخفیف در بخش فروش را اعمال کرده است. البته در نیمه نخست نیز حدود 7 میلیارد تومان تخفیف نقدی در صورت‌های مالی مشاهده می‌شود. به منظور درک میزان اثر هر گونه تغییر در متغیرهای خرید و فروش کالا توسط این شرکت باید توجه داشت که شرکت از درآمد عملیاتی حدود  1162 میلیارد تومان فروش در 9 ماهه 97 تنها 15 میلیارد تومان سود خالص داشته است. حساسیت سودآوری به تغییرات فروش و بهای تمام‌شده.

فصل سودسازی «قاسم»

نکته دیگر به فصل سودسازی «قاسم» یعنی زمستان بازمی‌گردد. قاسم ایران در سال گذشته در فصل زمستان حدود 23 تومان به ازای هر سهم محقق کرد. رویه سودآوری «قاسم» در زمستان سال‌های گذشته قابل توجه بود. بر این اساس با یاری سودهای عملیاتی یا به واسطه سودهالی غیرعملیاتی در سال‌های اخیر وضعیت مناسبی را در کل سال برخلاف وضعیت 9 ماهه نخست به ثبت رسانده است. در این خصوص با توجه به افزایش تقاضای پایان سال کالا و همچنین رشد سرعت گردش نقدینگی در کشور می‌توان تا حدودی علت رشد سود ناخالص را متوجه شد.

در زمستان 97 نیز بررسی‌ها از ادامه صعود سودآوری «قاسم» حکایت دارد. بر این اساس با فروش 483 میلیارد تومانی (رشد 3 درصدی درآمد عملیاتی نسبت به پاییز) و با وضعیت موجود می‌توان انتظار تحقق سود حدود 26 تومانی را برای زمستان داشت که در مجموع سود به 52 تومان به ازای هر سهم می‌رساند. بر این اساس می‌توان انگیزه رشد قیمتی سهام این شرکت را تا حدودی متوجه شد.

اما نکته جالب توجه جهش مبلغ فروش به 282 میلیارد تومان در ماه پایانی سال 97 است. در حالی‌که میانگین فروش ماهانه شرکت از ابتدای 97 تا پایان بهمن حدود 140 میلیارد تومان بود این عدد در اسفند دو برابر شده است. این موضوع نیز انگیزه دیگری برای رشد قیمت سهام قاسم ایران بوده است. این روند در زمستان 95 و 96 تا حدودی مشاهده می‌شود. اما در اسفند 97 میزان رشد چشم‌گیر است.

در سال 98 می‌توان سناریوهای متفاوتی را برای سودآوری قاسم ایران بیان کرد. در این خصوص باید به جهش 180 درصدی مبلغ فروش در نیمه دوم سال گذشته نسبت به نیمه نخست توجه داشت. رشد مبلغ فروش می‌تواند نشانه‌ای از رشد سودآوری شرکت باشد که این موضوع اگر با فضای تورمی نیز همراه باشد می‌تواند حاشیه سود ناخالص شرکت را رشد دهد. در چنین شرایطی می‌توان سناریوهای متفاوتی را برای قاسم ایران مطرح کرد. در این خصوص رشد 30 درصدی مبلغ فروش در سال 98 نسبت به سال گذشته در نظر گرفته شده است (حدود دو برابر فروش نیمه دوم سال گذشته). در چنین شرایطی سود 135 تومانی را به ازای هر سهم «قاسم» می‌توان انتظار داشت.

در این شرایط توصیه می‌شود نوسانات فروش این شرکت در ماه‌های آینده با دقت رصد شود. همچنان انتظارات تورمی در کشور محسوس است و همچنین بعضا به احتمال ادامه افزایش قیمت کالاها اشاره می‌شود. در چنین شرایطی تحقق چنین سودی دور از انتظار نیست. با این حال در یک حالت محافظه‌کارانه با مبلغ فروش 2500 میلیارد تومانی می‌توان انتظار تحقق سود حدود 105 تومانی را به ازای هر سهم این شرکت داشت.

در سناریو منطقی نیز انتظار برای تحقق سود حدود 75 تومانی برای سهم قاسم ایران در سال 98 وجود دارد.

در خصوص رویه سال‌های آینده باید متغیرهای بیشتری را مورد توجه قرار داد. بر این اساس نوسانات سیاسی و اقتصادی کشور نیز می‌تواند بر مسیر سودآوری این شرکت اثرگذار باشد.

در این خصوص احتمال کاهش محسوس مبلغ فروش در فروردین وجود دارد و بر این اساس این ماه شاید معیار مناسبی برای سنجش عملکرد «قاسم» در سال جاری نباشد. با این حال باید با دقت عملکرد شرکت را در ادامه دنبال کرد. این سهم رشد قابل توجهی را تجربه کرده است و در مقایسه با صنایع دیگر با نسبت قیمت به درآمد کمتر از 4 باید به حبابی بودن قیمت «قاسم» اشاره کرد. با این حال در رویه تاریخی این سهم اختلاف فاحشی میان قیمت سهم با سودآوری شرکت وجود داشته است. قاسم ایران با چشم‌انداز بهبود سودآوری نسبت به گذشته همراه است اما سود انتظاری نمی‌تواند قیمت کنونی سهام این شرکت را توجیه کند. تعبیر مناسب از تغییرات سودآوری قاسم ایران این است که این شرکت در سال‌های گذشته ورای سطوح تعادلی معامله می‌شده است. در شرایط کنونی نیز به نظر می‌رسد رشد قیمتی سهم سقف انتظارات عملیاتی را پوشش داده است. بر این اساس معامله‌گران در صورت تمایل به حضور در معاملات سهم باید به این ریسک توجه داشته باشند.

علاوه بر این در نظر گرفتن میزان رشد سودآوری بدون توجه وضعیت پیشین سهام می‌تواند سیگنال‌های اشتباه را برای بازار به دنبال داشته باشد. 

در پایان باید تاکید کرد که اطلاعات دقیقی بهای تمام شده و فروش این شرکت در دسترس نیست و محاسبات بالا بر اساس تحلیل‌های انجام‌شده از عملکرد گذشته شرکت است.