دنیای بورس: بازار سهام پس از تجربه چند روز مثبت و رشد شاخص کل، به مدار نزولی خود بازگشته است. از تاریخ 6 اسفند و دقیقا با گذشت 7 روز کاری، شاخص کل افت 2.5 درصدی را به ثبت رسانده‌است. مواردی نظیر افت نرخ دلار، نزدیک شدن به پایان سال 97 و مشخص نشدن تکلیف تصمیم‌گیری شرکت‌های بورسی در خصوص افزایش سرمایه‌ها و استفاده از معافیت‌های مالیاتی و ترس از بروز تغییرات در سال آینده و تسویه اعتباری‌ها تا قبل از شروع سال جدید از مهمترین عواملی بودند که برای این واکنش بورسی‌ها در روزهای اخیر برشمرده می‌شدند. اما قدرت ریزش براساس هرکدام از این دلایل چندان زیاد نبود.
مدل این ریزش فرسایشی‌ست که تا حد زیادی مربوط به رغبت کم خریداران و دست به نقد بودن آنها برای فروش مربوط می‌شود. این موضوع بیش از هر چیزی ریشه در چشم‌انداز مبهم سرمایه‌گذاران برای سال بعد دارد. امری که دست از سر معامله‌گران بورسی برنمی‌دارد و نقطه اتکای آنها را تنها افزایش نرخ دلار و تورم ناشی از آن می‌داند.
ارز یا ارزندگی؟
خریداران سهام و فعالان فعلی بورس نیز به مانند دیگر اقشار جامعه چشم به تحولات دلار برای ورود به بازار سهام دارند. درست زمانی که سیگنال‌های رشد نرخ ارز در بازار موازی منتشر می‌شود، خرید‌های دست و دلبازانه در بورس نیز استارت می‌‌خورد و حجم و ارزش معاملات در سطوح بالاتری به ثبت می‌رسد. انگار تکیه بر گرانی برای سودآوری نه تنها در احتکار مواد غذایی، شوینده و مایحتاج ضروری مردم که در بورس نیز منعکس شده‌است. اما مسئله اینجا نیست که افزایش نرخ ارز و به تبع آن قیمت محصولات و خدمات و دارایی‌های شرکت‌های بورسی همزمان با کاهش ارزش ریال برای خریداران جذابیت نداشته باشد.
مسئله این است که کاهش نرخ ارز در بازار موازی هنوز سیگنال آرامش اقتصادی و سیاسی یا در سطح پایین‌تر، آرامش مدیریتی یا کنترل نسبی بر اوضاع را نمی‌دهد. موج‌های تقاضا در بازار ارز که بیشتر بر اثر نگرانی‌های غیراقتصادی شکل می‌گیرد، در کوتاه‌مدت افزایش نرخ پرسرعتی را تجربه می‌کند و به کندی و با تجربه یک روند فرسایشی برمی‌گردد. چیزی که برای ایجاد تقاضای پرقدرت در بورس قابل قبول نیست. اما در این میان یک سو برداشت وجود دارد که رشد پرسرعت نرخ ارز در بازار، برعکس آنچه از آن به عنوان معیار افزایش سودآوری یاد می‌شود؛ اگرچه در رشد تقاضا و فروش مقطعی شرکت‌ها موثر است اما سیگنال یک ریسک بزرگتر را به بورس می‌دهد. بنابر آنچه به عنوان اصل سرمایه‌گذاری از آن یاد می‌شود، ارزندگی نسبت به ریسک ارزیابی می‌شود و کسب بازدهی‌های چند ده درصدی در مقابل تحمل ریسک‌های بزرگ به هیچ عنوان معیار ارزندگی برشمرده نمی‌شود هرچند تجربه‌های شیرینی از کسب بازدهی در این مسیر در ذهن بسیاری از معامله‌گران بورسی نقش بسته باشد.
بزرگان نظاره‌گر
در بسیاری از محافل بورسی از تاثیر منفی تسویه اعتباری‌ها بر اصلاح شاخص کل سخن به میان آمده‌است. نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه سهامداران قرار گیرد این است که معادلات این روزهای بورس به هیچ عنوان تحت تاثیر خریداران یا فروشندگان بزرگ نیست. به عبارت دیگر نه پول هوشمند و نه پول قدرتمند حضور معناداری در معاملات این روزها ندارند و صرفا بازی سهامداران خرد جهت کلی قیمت‌ها را تعیین می‌کند. این موضوع در بازارهای موازی نیز به شکل دیگر دیده می‌شود. بنابراین برخی موج‌های شکل گرفته چه از سمت خرید و چه از سمت فروش چندان قابل اعتنا و تعیین کننده نیستند و نباید رفتار قیمتی در این برهه زمانی را ملاک ویژه برای تصمیم‌گیری در نظر گرفت.
- رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: اتحادیه اروپا دیروز بعد از جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درباره راستی آزمایی و نظارت بر برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران اعلام موضع کرد. این در حالی است که یک منبع دیپلماتیک تایید کرد نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران سیاسی و معاونان وزرای خارجه ایران و 1+4 (آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین) روز چهارشنبه در وین پایتخت اتریش برگزار می‌شود. ریاست این نشست برعهده هلگا اشمید؛ دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا خواهد بود و از طرف ایران عباس عراقچی؛ معاون وزیر امور خارجه کشورمان ریاست هیات ایرانی را برعهده دارد. همچنین همزمان با سفر حسن روحانی رئیس جمهوری به عراق، برهم صالح؛ رئیس‌جمهور عراق با اشاره به روابط میان ایران و عراق گفت که سفر آتی رئیس‌جمهور ایران به بغداد مهم خواهد بود و در این سفر توافق ۱۹۷۵ الجزایر بین دو کشور بررسی می‌شود. ماه گذشته نیز مقام‌های بغداد در اظهاراتی هماهنگ و یکپارچه، سخنان مداخله‌جویانه ترامپ درباره روابط تهران و بغداد را به شدت محکوم و تاکید کردند که «تهدید همسایگان عراق، تهدید امنیت ملی عراق» است.
دیروز عصر با توجه به پایان روند بررسی لایحه بودجه 98 در جلسات علنی مجلس گزارش نهایی مجلس درباره این لایحه برای بررسی و اعلام نظر نهایی تقدیم شورای نگهبان شد. در همین حال شورای پول و اعتبار شرایط جدید وام ساخت مسکن با قابلیت تبدیل به فروش اقساطی در بانک‌های تجاری و بانک مسکن را تصویب و اعلام کرد هر نفر می‌تواند بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان وام دریافت کند.
امیرحسین تبیانیان؛ نماینده شرکت ملی نفت ایران در بورس انرژی با اعلام اینکه روز دوشنبه هفته جاری هیچ معامله‌ای در رینگ بین المللی بورس انرژی برای خرید نفت انجام نشد، گفت: هنوز اطلاعیه عرضه میعانات گازی برای هفته آینده منتشر نشده است.
ب) صنایع: دیروز روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» عربستان سعودی در گزارشی مدعی شد: شرکت‌های لبنانی وارد کننده آهن و فولاد از واردات بی‌رویه آهن ایران که از سوریه به لبنان قاچاق می‌شود، شکایت می‌کنند. هنوز واکنش رسمی به ادعای روزنامه شرق‌الاوسط در این باره داده نشده و معلوم نیست صحت و سقم خبر تا به چه اندازه صحیح باشد.
همچنین در رویداد دیگری روز گذشته یک مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی از صدور مجوز برای واردات ۴۰۰ تا ۶۰ هزار تن شکر در سال ٩٨ توسط کارخانه‌های چغندر قند خبر داد. وی با بیان اینکه واردات این کالا توسط کارخانه‌ها، در سال جاری ممنوع بوده است، گفت: دلیل این امر، کاهش ٣٠ درصدی تولید نیشکر در استان خوزستان است.
ج) شرکت‌ها: پرداخت الکترونیک سامان کیش از عقد قرارداد سرمایه‌گذاری در شرکت پیشگامان فناوری و دانش آرامیس (تپسی) خبر داد. همچنین در ادامه برنامه‌های مربوط به مزایده اموال و دارایی‌های مازاد، بانک سینا، بانک پاسارگاد و بیمه پارسیان برنامه‌های مربوط به فروش دارایی‌های مازاد را در دستور کار قرار دادند. این در حالی است که یکی از سهامداران حقوقی هم به جمع عرضه کنندگان متعدد بلوکی در روزهای پایانی پیوست و اعلام کرد ۱.۸۸ درصد از سهام بانک پاسارگاد را در آخرین شنبه سال روانه میز فروش می کند. براین اساس موسسه رفاه و تامین آتیه امید اعلام کرد 1.88 درصد از سهام «وپاسار» معادل بیش از 949 میلیون سهم را در آخرین شنبه سال 25 اسفند روانه میز فروش خواهد کرد. قیمت پایه هر سهم این عرضه 200.1 تومان تعیین شد که به صورت نقد انجام می‌شود. دیروز همچنین بلوک 3.04 درصدی سهام بیمه سامان توسط سرمایه‌گذاری مس سرچشمه در بازار اول فرابورس عرضه و به فروش رفت.
در رویداد دیگری اما امید فلاح؛ مدیر مجتمع سرب و روی انگوران با بیان این مطلب گفت: بخش زیرزمینی انگوران هم‌اکنون در مراحل پایانی تجهیز کارگاه قرار دارد. با پیش‌بینی تولید سالانه ۱۲۰ هزار تن ماده معدنی سولفوره و با اشتغال به کار حدود ۳۲۰ نفر، از ابتدای سال ۹۸ به بهره‌برداری کامل می‌رسد. همچنین نخستین پمپ‌های آب‌گیری طرح اوره و آمونیاک پتروشیمی لردگان در مدار بهره برداری قرار گرفت. شرایط فعلی پیشرفت ساخت طرح جدید اوره و آمونیاک پتروشیمی لردگان از مرز 90 درصد عبور کرد و پیش‌بینی می‌شود تولید تجاری اوره و آمونیاک از این طرح پتروشیمیایی از سال 98 آغاز شود.
بر مبنای موافقت کمیته درج فرابورس ایران، شرکت صنعتی و کشاورزی شیرین خراسان از تاریخ 13 اسفندماه در فهرست نرخ‌های بازار پایه فرابورس ایران درج می‌شود.
