دنیای بورس: امروز بازار سهام یکی از سردترین روزهای خود را در زمستان تجربه می‌کند. شاخص کل در معاملات امروز عقب‌نشینی بیش از 2 هزار و چهارصد واحدی-معادل 1.5 درصد- را تجربه می‌کند و به نیمه پایینی کانال 157 هزار واحدی تنزل کرده است. شاخص هم‌وزن هم در همین مسیر افت 1.6 درصدی را از سر می‌گذراند. این دومین افت سنگین شاخص‌های اصلی بورس تهران از اول زمستان است. پیش از این، در اولین روز کاری بهمن‌ماه بازار بر خلاف انتظار بسیاری از فعالان سهام بیش از 2 درصد افت کرده بود و امروز در حال نزدیک شدن به رکورد زمستانی خود در ریزش قیمت‌هاست.
سرعت یکسان شاخص‌های اصلی نشان از افت یک‌دست قیمت در تقریبا تمام صنایع بورسی است. فضای هیجانی حاکم و بروز رفتار توده‌ای یک بار دیگر دام‌گیر بازار شده و سهام تمام گروه‌ها-چه ارزنده و چه غیرارزنده- در حال عقب‌نشینی هستند. به عبارت دقیق‌تر، در یک ساعت مانده به پایان معاملات، به جز سه گروه، در سایر صنایع بورسی شاهد کاهش متوسط قیمت‌ها هستیم. عرضه‌های غیرتحلیلی چنان فشاری بر سهام آورده که حتی بسیاری از سهم‌های بنیادی را به قیمتی پایین‌تر از سطوح ارزنده کشانده است. البته شدت عرضه در سهم‌های اصطلاحا غیرارزنده بیشتر است و بار دیگر بی‌تحلیلی حاکم بر معاملات را به بازار مخابره می‌کند.
ترکش‌های حرکت توده‌ای بر پیکر بازار
واقعیت این است که معاملات بورس تهران طی هفته‌های اخیر نه بر مبنای کیفیت سودآوری و بازدهی واقعی سهام که بیشتر بر اساس تورم سمت راست ترازنامه و مشخصا از محل تجدید ارزیابی‌ها دنبال شد. در این جریان دسته‌جمعی که موج‌های متناوبی را در گروه‌های مختلف و عمدتا غیرارزنده به وجود آورد، عایدی نسبتا قابل قبولی را برای بسیاری از بورس‌بازان به ارمغان آورد. اما همانطور که انتظار می‌رفت این موج دوامی چندانی نیاورد و مطابق پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان هجوم بی‌دلیل متقاضیان برای خرید در مسیری معکوس به تشدید عرضه‌ها و خروج از جریان معاملات این سهام انجامیده است. البته اثرات مخرب این فرآیند به کل بازار سرایت کرده و حتی بسیاری از سهم‌ها که تغییر خاصی از محل تجدید پرحاشیه ارزیابی دارایی‌ها نداشتند هم از آسیب عرضه‌های امروز در امان نماندند و در جریان توده‌وار بازار، تحت فشار سنگین عرضه با افت قیمت مواجه شدند. به طور کلی، مخرج مشترک عرضه‌های امروز را می‌توان به فقدان تحلیل و حضور بی‌دلیل در صف‌های خرید و فروش نسبت داد. فقر تحلیل در کنار محدودیت دامنه نوسان و بروز پدیده هیجان‌آفرین صف است که جریان‌بخش حرکت نقدینگی در بازار بوده است و امروز به طور مشخص به تشدید رفتار غیرتحلیلی بورس‌بازان کمک کرده است.
سیمانی‌ها در سراشیب
پرشمارترین صف‌های فروش امروز غالبا در نمادهای زیرمجموعه گروه سیمان بورس تهران به ثبت رسید. نمادهای این گروه که طی روزهای گذشته با اقبال سرمایه‌گذاران مواجه بودند و بعضا رشدهای سکته‌داری را تجربه کردند؛ مطابق روال تمام صنایع رشد کرده در مسیر عرضه‌های فراوان قرار گرفتند و فشار فروش زیادی را تجربه می‌کنند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که تا همین چند روز پیش غالب نمادهای این گروه با موج تقاضا از سوی سرمایه‌گذاران و به دلایل زیادی از جمله بهود عملکرد، ارزش جایگزینی و مواردی از این دست به سمت صف‌های خرید پیش رفتند و تنها با بازگشت نگاه سرمایه‌های بزرگتر، تمام این موارد به حاشیه رانده شده و عمده فعالان روزانه این گروه و انبوه‌سازان در موقعیت فروش قرار گرفتند. اگرچه این رویه در کلیت بازار سهام ملاحظه می‌شود اما در گروه‌های انبوه‌سازی و سیمانی به دلیل تازه‌تر بودن موج ورود نقدینگی شکل گرفته و سبقت فروشندگان برای خروج سریع‌تر پس از یک شوک منفی بیش از پیش به چشم‌می‌آید.
موضوع همانطور که گفته شد تاثیر قدرت نقدینگی و اعتباربخشی فعالان خرد با رفتار دنباله‌رویی خود از این جریان است که نفوذ تحلیل را حداقل در کوتاه‌مدت عقیم می‌کند و رفتار سرگیجه‌واری به بازار سهام می‌دهد.
مورد عجیب خودرویی‌ها
داستان افزایش قیمت خودرو و واکنش بازار سهام به این خبر وارد مراحل عجیب و غریبی شده‌است. قرار بود اعمال افزایش قیمت‌ها به فروش‌های بعد از دی‌ماه اختصاص یابد اما در این میان یک اختلاف خوانش مطرح شده‌است. شرکت‌های خودرویی زمان تحویل محصولات را به عنوان ملاک زمان تصمیم فروش درنظر گرفته‌اند و این در حالی‌ست که مشتریان و خریداران محصولات با استناد بر خرید قبل از موعد افزایش قیمت‌ها، انتظار تحویل محصولات با قیمت‌های قبلی را دارند. دوگانه به وجود آمده مشکلات اساسی‌ای را برای اعمال قانون جدید و بهره‌برداری صنعت خودرو فراهم خواهد کرد که می‌تواند در کوتاه‌مدت به کاهش شدید نقدینگی در گردش و در بلندمدت به اختلال در مسیر تولید بیانجامد. در همین راستا گزارش نیمه پنهان لغو افزایش قیمت خودرو را بخوانید.
