دنیای بورس: قیمت گوشت در هفته‌های گذشته جهش قابل توجهی را تجربه کرده است. به گونه‌ای که بعضا گوشت گوسفندی خرده‌فروشی به بیش از 100 هزار تومان در شهرهای بزرگ افزایش یافته است. مسئولان و صنوف درگیر در این بخش علت رشد قیمتی گوشت را قاچاق مطرح می‌کنند. به گفته آن‌ها با افزایش نرخ ارز فروش داخلی توجیه ندارد و تولیدکنندگان را به سمت قاچاق به خارج از کشور سوق داده است. احتمالا بار دیگر باید در انتظار برخوردهای امنیتی در این بخش یا به دار آویختن نمادین «سلطان گوشت» باشیم.
ریشه‌یابی علت افزایش قیمت گوشت
علت افزایش قیمت گوشت در بازار را قاچاق عنوان می‌کنند. علت افزایش قاچاق نیز جهش نرخ دلار عنوان می‌شود و در ادامه راه‌کار مسئولان برای مقابله با چنین افزایش قیمتی واردات ارزان است. به نظر می‌رسد سیکل معیوب اقتصادی که از سیاست‌گذاری اشتباه در 4 دهه به وجود آمده است و در ادامه راه‌حلی اشتباه را نیز به دنبال دارد، هیچ‌زمان از اقتصاد کشور حذف نمی‌شود. در این میان جالب توجه این‌که در اخبار شنیده می‌شود که گوشت ارزان منجمد وارداتی با دلار دولتی نیز بار دیگر در مسیر قاچاق قرار می‌گیرد.
شاید کمترین توقعی که از سیاست‌گذار وجود دارد درس عبرت گرفتن از اشتباهات گذشته است. با این حال همچنان مشاهده می‌شود که سیاست‌گذار بر اشتباهات گذشته مصر است و قصد عقب‌نشینی از مواضع خود را ندارد و با یک نسخه که سال‌ها بر اقتصاد کشور ضربه وارد کرده به مسیر خود ادامه می‌دهد. اگر علل مطرح‌شده از سوی مسئولان را منطقی بدانیم، کاملا می‌توان متوجه شد که علت گرانی گوشت یا هر کالای دیگر به سیاست‌گذاری‌های اشتباه ارزی و پولی برمی‌گردد. جهش نرخ دلار موضوعی است که بارها در گزارش‌های پیشین «دنیای بورس» مورد بررسی قرار گرفت. در حالی‌که انتظار برای اصلاح رفتار به منظور جلوگیری از تشدید تلاطم وجود دارد اما با ریشه‌یابی علل رشد قیمتی حتی احتمال دائمی شدن جهش قیمتی گوشت را بالا می‌برند.
در این خصوص دولت به دنبال واردات با ارز ارزان از منابع نفتی خود است. این ارز ارزان برای مثال به واردات گوشت اختصاص می‌یابد. با این حال بخش اندکی از این گوشت با قیمتی که مدنظر دولت است احتمالا به دست مصرف‌کننده نهایی برسد و در این خصوص قاچاق گوشت‌های وارداتی با ارز ارزان مورد غفلت قرار می‌گیرد. این در حالی است که ارز صرف‌شده برای واردات ارزان می‌تواند کارایی بیشتری را به قطع داشته باشد. در این خصوص دولت با ارزان‌فروشی ارز خود به دنبال کنترل گرانی‌ها است و این در حالی است که بازار ارز پس از تحریم‌ها با ضعف نسبی مواجه است و شاید اگر در ساده‌ترین مسیر بانک مرکزی از این ارز به منظور بازارسازی استفاده می‌کرد می‌توانست کنترل بیشتری بر نوسانات سنگین در بازار آزاد داشته باشد و این موضوع خود می‌توانست از رشد غیر منطقی گوشت جلوگیری کند؛ در این خصوص باید توجه داشت که به دنبال موج تورمی انتظار برای رشد گوشت مطابق با دیگر کالاها در مقایسه با سال گذشته وجود داشت؛ این موضوع به دنبال افزایش نهاده‌های تولید و فضای تورمی اقتصاد کشور باید در نظر گرفته شود. البته دخالت مستقیم و غیرکارشناسی بانک مرکزی می‌تواند نقد بسیاری را به دنبال داشته باشد اما در مقایسه با واردات ارزان که تجربه کشور بارها بر عدم تاثیر قابل توجه آن بر قیمت نهایی تاکید دارد بهتر به نظر می‌رسد.
علاوه بر این واردات ارزان آغاز راهی است که می‌تواند ضربه سنگین را در میان‌مدت به تولید وارد کند و همین موضوع کافی است تا با فروکش کردن تب و تاب بازار ارز (احتمالا بار دیگر با تلاش برای افزایش درآمدهای نفتی) تولیدکنندگان داخلی با حجم عظیمی از واردات در بازار داخل مواجه شوند و در این شرایط است که توان رقابت را تا از دست می‌دهند و احتمال فشار بر تولیدکنندگان و تعطیلی این بنگاه‌ها بالا می‌رود. البته در این خصوص باید به جزئیات مختلفی توجه داشت و این موضوع تنها یک سناریو از وضعیتی که می‌تواند رخ دهد.
بر این اساس آن‌چه باعث گرانی گوشت شده است نه قاچاقچیان بلکه سیاست‌های اشتباه دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی است. اصرار بر ادامه سیاست‌گذاری اشتباه و عدم آغاز اصلاح در بخش‌های مختلف می‌تواند همچنان به اقتصاد کشور ضربه وارد کند. برای مثال در حالی‌که دولت یارانه‌های سنگین و نامتوازن (بیشتر به قاچاقچیان سوخت و ثروتمندان جامعه اختصاص می‌یابد) را در بخش سوخت کشور پرداخت می‌کند (بنزین و گازوئیل)، می‌تواند از درآمد این بخش (به دنبال حذف رانت‌های سنگین موجود) به مراتب در مقاصد جایگزین بهتری استفاده کند. فضای اقتصاد کشور در بخش‌های مختلف تار و پودی در هم تنیده است که اشتباه در یک بخش می‌تواند با اختلال در سایر بخش‌ها، در نهایت به افزایش فشار بر مصرف‌کننده نهایی منجر شود.
اصلاح در بخش‌های مختلف اقتصادی که از سال‌ها قبل کارشناسان بر آن تاکید دارند تنها راه‌حل عبور از بحران حاکم بر اقتصاد کشور به نظر می‌رسد.
مطالب مرتبط:
