دنیای بورس: شاخص کل که در دومین روز هفته جاری سقوط 5262 واحدی را تجربه کرد، با جذاب شدن قیمت‌ها و پاپس کشیدن فروشندگان از یک سو و فراهم شدن فضای نوسان‌گیری و شکل‌گیری تقاضای نسبتا قدرتمند از سوی دیگر؛ رشد تدریجی را تجربه کرد. تقویت سمت تقاضا و میل بیشتر فعالان بازار سهام به سهم‌های دارای اصلاح قیمتی مناسب، با بازگشت 2901 واحدی شاخص کل در 2 روز کاری اخیر همراه شد. اما درست زمانی که همه چیز برای شکل‌گیری یک تعادل جدید در محدوده‌های فعلی و آمادگی برای رسیدن اخبار بهتر آماده می‌شد، شب گذشته قیمت جهانی طلای سیاه باز هم همه را غافلگیر کرد.
طلای سیاه در شیب تند سقوط
روز گذشته و در حالی که کمتر از یک هفته از تجربه سقوط 7 درصدی بهای نفت جهانی می‌گذشت، باز هم شاهد ریزش سنگین دیگر در قیمت طلای سیاه بودیم. نفت خام WTI روز گذشته و در عرض کمتر از چند ساعت، بار دیگر سقوط 7 درصدی را تجربه کرد و به کف 53 دلاری بوسه زد. نفت برنت نیز مسیر مشابهی را طی کرد و با تجربه ریزش نزدیک به 7 درصد به کف 61.75 دلار رسید. هرچند بازگشایی بازارهای روز چهارشنبه با افزایش قیمت‌ها و بازپس گیری سطوح 54 دلاری و 63 دلاری در نفت WTI و برنت همراه بوده‌است اما سقوط قیمت نفت برنت از سقف خود در 50 روز گذشته به 26.5 درصد می‌رسد. این میزان ریزش در خصوص نفت WTI، 29.1 درصد در همین مدت است.
برهم خوردن تعادل
پس از اعلام خبر احتمال کاهش تولید نیم میلیون بشکه‌ای نفت عربستان در 11 نوامبر (10 روز گذشته) و واکنش صریح و هشدارگونه ترامپ به این تصمیم در توئیتر، کارشناسان بر این باور مصمم‌تر شدند که رئیس جمهور آمریکا تلاش ویژه‌ای در جهت کاهش قیمت جهانی نفت دارد.
این تلاش علاوه بر افزایش سهم عرضه نفت آمریکا به سقف تاریخی خود، به کنترل دیگر اجزای پازل نفتی جهان برای جلوگیری از ریزش سمت عرضه نیز انجامید. اعطای مجوز معافیت صادرات نفت ایران به مقاصد اصلی صادراتی را نیز شاید بتوان در همین تصمیم‌گیری کلان جای داد. از سوی دیگر عربستان سعودی و دیگر تولیدکنندگان بزرگ نفتی که تولید خود را از سال 2017 محدود کرده بودند، با هدف برطرف کردن نگرانی متقاضیان نفتی و آشتی با شخص دونالد ترامپ روند کاهشی تولید نفت خود را متوقف کردند. قطعه مهم دیگر در سمت عرضه نفت به داستان ذخایر نفتی آمریکا به عنوان سلاحی خاموش برای سرکوب تقاضا برمی‌گردد.
اما همانطور که در طرف عرضه به دلایل گفته شده شاهد مازاد هستیم، نگرانی‌ها از سمت تقاضا نیز با انتظار برای کاهش رشد اقتصاد جهانی تشدید می‌شود. در حال حاضر دو غول بزرگ اقتصادی و مصرف‌کننده نفت (ژاپن و آلمان) از کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) در سه ماه سوم سال گزارش داده‌اند. علائم جنگ تجاری در چین نیز با کاهش سطح تقاضا کم کم آشکار شده‌است. رئیس سازمان جهانی انرژی (IEA) نیز در خصوص خطرات بی‌ثباتی ژئوپولیتیک و اقتصاد شکننده جهانی به تولیدکنندگان هشدار داده است.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: مارکوس لایتنر؛ سفیر سوئیس در ایران در حالی از رایزنی با واشنگتن برای ایجاد کانال‌های مالی در تهران خبر داده که در این چند روز اخیر بحث بر سر چگونگی راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی میان ایران و اروپا به دغدغه اصلی دو طرف تبدیل شده است. همسو با مذاکرات برجامی، ایران گفت‌وگوهایی را پیرامون یمن با اروپا شروع کرده و دولت دونالد ترامپ نیز البته در حمایت از عربستان بر سر مساله یمن به دنبال مذاکرات جدید با ایران بر سر مساله هسته‌ای است. ایران هر گونه مذاکره با دولت ترامپ را منوط به احترام به دولت ایران و رفع تحریم‌ها دانسته است. سوییس صادرات محصول‌های غذایی و دارویی را از سوی شرکت‌های این کشور به ایران تضمین می‌کند تا داروها و مواد غذایی موردنیاز را بدست مردم و بیمارستان‌های ایران برساند.
در حالی که برخی تحلیل‌ها خبر از ورود بازار مسکن به فاز رکود تورمی قبل از آغاز فصل زمستان دارد که تحلیلگران نسبت به وضعیت ایجاد شده هشدار داده‌اند؛ بروز رکود تورمی در بازار مسکن هر روز جدی‌تر می‌شود و به اعتقاد کارشناسان اگر دولت و سیاستگذاران حوزه مسکن اقدامی نکنند این رکود گسترده‌تر خواهد شد و مسکن زودتر از فرار رسیدن زمستان به خواب طولانی می‌رود.
این رکود تورمی باعث توقف رشد قیمت بازار مسکن نشده است و آخرین گزارش منتشر شده نشان می‌دهد میانگین قیمت مسکن در شهر تهران به 8 میلیون و 600 هزار تومان رسیده است. اتفاقی که باعث شده قدرت وام مسکن 160 میلیون تومانی برای خرید یک واحد مسکونی 60 متری متناسب با میانگین قیمت شهر تهران به ۲۲ درصد کاهش پیدا کند.
ب) صنایع: وزیر صنعت، معدن و تجارت امروز بسته پیشنهادی قیمت خودرو را که اوایل هفته جاری در جلسه شورای مشورتی این وزارتخانه به تصویب رسید، به هیات دولت می‌برد. طبق اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید انواع خودرو در مهرماه امسال با کاهش ۳۹.۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بود.
به گفته علی لاریجانی؛ رئیس مجلس طرح تحقیق و تفحص از بانک مرکزی حذف نشده و در حال پیگیری است. لاریجانی که ریاست جلسه علنی را برعهده داشت در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان این موضوع را مطرح کرد.
در همین حال وزارت صنعت، معدن و تجارت گروه ملی صنعتی فولاد ايران را از فروش محصول‌های توليدی خود در بورس معاف کرد. بدين ترتيب از اين تاريخ گروه ملی صنعتی فولاد می‌تواند محصول‌های خود را به صورت آزاد به فروش برساند. دیروز همچنین نمایندگان مجلس با کلیات لایحه نحوه استفاده، نگهداری و نظارت بر پایانه فروشگاهی (صندوق مکانیزه فروش) موافقت کردند.
ج) شرکت‌ها: شرکت صنایع ماشین‌های اداری ایران در حالی قرار است دوشنبه هفته آینده در فرابورس عرضه شود که مادیران با تشریح برنامه 5 ساله خود به دنبال ورود به بازار لوازم خانگی است.
کاظم چاووشی؛ مدیر مالی بانک ملت از عرضه مجدد بلوک5.7 درصدی صنایع ملی مس ایران و تحقق سودی معادل سود 96 خبر داد. «وبملت» البته دستور کار برنامه فروش سهام 34 شرکت و پذیرش در بورس برخی زیرمجموعه‌ها را در اولویت دارد.
در حالی که پتروشیمی جم قرار است از سوم آذرماه به مدت 45 روز وارد فاز تعمیرات و نگهداری شود که مدیر پروژه‌های پتروشیمی کارون از زیر مجموعه‌های هلدینگ پتروشیمی فارس از آغاز ساخت واحد استراتژیک هایکو به منظور تولید گاز منواکسید کربن و هیدروژن در راستای تامین خوراک پایدار پتروشیمی کارون خبر داد.
