دنیای بورس: داد و ستدهای روز دوشنبه بدون آن که از خبر متحول‌کننده و چشمگیری تغذیه شوند به سمت رشد قیمتی سهام تغییر جهت داد. طی ۲ روز ابتدایی هفته دلایل فراوانی برای ریزش سنگین سهام مطرح می‌شد که تمامی آنها بیشتر جنبه گمانه‌زنی داشتند.
همان‌گونه که در دیده‌بان روز گذشته اشاره شد نبود سیگنالی مساعد و قدرتمند در فضای متلاطم اخیر، پیشروی سهام در مسیر نزولی را هموار کرد. با این حال به نظر می‌رسد ریشه این افت شدید را باید در گرایشات رفتاری معامله‌گران جستجو کرد؛ جایی که شدت افت قیمت‌ها، برخی معامله‌گران را مجاب می‌کند تا برای خروج از ادامه مسیر اصلاح (که شدت ریزش قیمت‌ها احتمال تداوم آن را در ذهن تقویت می‌کند) زودتر اقدام به خروج از سهم کنند و این خود به چرخه‌ای تشدیدکننده نزول قیمت‌ها بدل می‌شود.
در همین گزارش اشاره شد که رویه تاریخی نشان می‌دهد هنگامی که افت قیمت‌ها در بازار سهام فراگیر می‌شود می‌توان به بازگشت یکباره روند، امیدواری بیشتری داشت. اتفاقی که روز گذشته شاهد آن بودیم. با این حال بازگشت به مسیر سبز قیمتی اخیر تفاوت مهمی با روند پیش از آن داشت.
بازگشت به عوامل بنیادی؟
از جمله عواملی که برای صعود روز گذشته مطرح می‌شود بازگشت قیمت سهام اصطلاحا بنیادی بازار به محدوده جذاب قیمتی است. برخی از این نمادها، طی روزهای اخیر اصلاح نزدیک به ۱۵ درصدی و بعضا بیشتر را تجربه کرده‌اند و این مساله خود در ترغیب معامله‌گران به حضور در سمت تقاضا موثر است.
از جمله نکات افتراق صعود روز گذشته شاخص بورس با هفته‌های گذشته، اتکای این نماگر بر سهام بنیادی بازار است. جایی که پتانسیل‌های کم‌ریسک و موجه‌تری برای ارزندگی سهام مشاهده می‌شود.
در مقابل نمادهای خودرویی و بانکی پیشتاز روزهای اخیر، در جلسه روز گذشته چندان مورد توجه فعالان بازار قرار نگرفتند.
نمادهای مطرح این دو گروه طی بازه اخیر رشدهای قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده‌اند. رشدهایی که بیشتر با پیشرانی اخباری اتفاق افتاده است که کیفیت و نحوه رخداد آن می‌تواند در وهله اولیه به رشد سودآوری (کاهش زیان) این شرکت‌ها کمک کند؛ اما به خودی خود تغییر قابل‌ملاحظه‌ای در ساختار پر مشکل این بنگاه‌ها ایجاد نمی‌کند.
قوت گرفتن اخباری در رابطه با جدی شدن مساله اصلاح نظام بانکی می تواند ریسک‌های مربوط به نمادهای این گروه را افزایش دهد.
در رابطه با نمادهای خودرویی نیز شایعاتی مبنی بر فروش محصولات با فاصله ۵ درصدی نسبت به قیمت‌ها در بازار آزاد مطرح می‌شود که حتی در صورت صحت، احتمالا مانع از تحقق زیان خودروسازهای بزرگ در سال مالی جاری نخواهد شد.
اهمیت گزارش‌های آبانی
تحریم‌های امریکا علیه کشور از میانه آبان ماه وارد فاز نهایی خود شده است. در این میان نگرانی‌ها از کاهش فروش شرکت‌ها (در اثر انتظار برای رکود در بازار داخلی و تحریم در بازارهای صادراتی) از جمله نگرانی‌های اصلی بازار سهام به شمار می‌آید.
کانال تلگرام کامودیتی به نقل از شرکت‌های فولادی از افزایش حجم صادرات در آبان ماه خبر داده است. با این حال باید در نظر داشت که نرخ‌ها در بازارهای جهانی عموما با افت‌های قابل ملاحظه‌ای همراه بوده است. به هر صورت گزارش‌های آبان ماه می‌تواند اثرگذاری این نگرانی‌ها را کمی سازد و داده‌های قابل اتکاتری برای برآوردهای آتی بدست دهد.
احتمالا از ابتدای هفته آینده باید در انتظار گزارش‌های عملکرد آبان ماه شرکت‌ها در سامانه کدال بود. این گزارش‌ها می‌تواند فاز بعدی تفکیک مسیر سهام را کلید بزند و شرکت‌های زیرمجموعه یک صنعت را نیز در ادامه مسیر از همدیگر متمایز سازد.
بلاتکلیفی بازارهای جهانی
فلزات پایه و نفت روز گذشته را با نوسان‌های پرشماری سپری کردند؛ به گونه‌ای که قیمت‌ها بارها از محدوده مثبت به منفی یا به عکس حرکت کردند. در آخرین معاملات بورس لندن قیمت هر بشکه نفت برنت بدون تغییر قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به آخرین معاملات شب گذشته در سطح ۶۶.۵ دلار قرار دارد و هر بشکه نفت تگزاس در حدود ۵۷.۱ دلار معامله می‌شود.
فلز روی که شب گذشته با افت حدود یک درصدی قیمت مواجه شده بود امروز با رشد نسبی به سطح ۲۶۰۴ دلاری هر تن بازگشته و هر تن مس در نزدیکی ۶۲۳۰ دلار معامله می‌شود.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: عباس عراقچی؛ معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران از «ناتوانی» اروپا در ثبت رسمی سازوکار مالی انتقاد کرد و گفت که «اروپا ناتوان از ثبت SPV (ابزار مالی ویژه اروپا برای تجارت با ایران) است. عراقچی با اشاره به اینکه هنوز هیچ کشوری حاضر نشده میزبانی سازوکار مالی بین ایران و اروپا را قبول کند، افزود: «اتریش و لوکزامبورگ نیز آن را قبول نکردند.» همزمان امیرحسین زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت در سخنانی با اشاره به ایجاد کانال پرداختی بین ایران و اروپا، از احتمال تشکیل این کانال در فرانسه خبر داد و گفت: احتمالا این کانال در مرحله اول، برای اقلام غیرتحریمی و از اواسط سال ۲۰۱۹ برای اقلامی که شامل تحریم می‌شود هم مورد استفاده قرار بگیرد. از دیگر سو فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز از تلاش‌های وزیران امورخارجه انگلیس، فرانسه و آلمان برای نهایی کردن و ثبت این سازوکار خبر داد. این در حالی بود که روز گذشته وزیر خارجه انگلیس با محمدجواد ظریف در تهران دیدار کرد؛ به نظر می‌رسد محور اصلی رایزنی جرمی هانت با همتای ایران‌اش موضوع آینده برجام و همچنین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.
در همین حال در داخل نیز در حالی که مدیرعامل جدید شرکت ملی نفت ایران از تداوم عرضه نفت در بورس خبر داده که برخی از معادلات خبر از وقت گرفتن احتمال نوبت بعدی عرضه نفت خام در هفته آینده می‌دهد. این در حالی است که قرار است پالایشگاه نفت ژاپنی فوجی اویل خرید نفت ایران را از ماه ژانویه سال آینده (دی‌ماه) از سرگیرد. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که ژاپن توانست معافیت‌های لازم را در خصوص ادامه واردات نفت ایران از واشنگتن دریافت کند.
همچنین مدیرنظارت بر ناشران سازمان بورس زمان تقریبی اصلاحات مربوط به توقف نماد شرکت‌های دارای نوسان بیش از 20 درصدی را اعلام کرد. به گفته سعید محمد علیزاده این برنامه اصلاحی در حال اجرا و تکمیل بوده و انتظار می‌رود با آماده شدن سیستم و شبکه در اوایل آذر ، از نیمه اول ماه آینده اجرایی شود.
بانک مرکزی سیاست جدید برای پیمان‌سپاری ارزی را اعلام کرد. مطابق این بخشنامه تمام صادرکنندگان مکلف به ارائه تعهد برگشت ارز هستند و بانک مرکزی نیز مکلف است صرفا برای واردات کالا و خدمات صادرکنندگانی تامین ارز کند که نحوه بازگشت ارز آنها مطابق ساختار تعیین شده باشد. اما این بخشنامه ارزی به گفته فعالان ارزی ابهاماتی در عرضه ارز به سامانه نیما با توجه به الزام سه‌ماهه بازگشت ارز از تاریخ صدور پروانه صادراتی گمرکی دارد که باید از سوی سیاست‌گذار در مورد آن شفاف‌سازی شود. «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی نقاط کور بخشنامه ارزی را بررسی کرده است. دیروز همچنین دیوان عدالت اداری اخذ مالیات از سود تسعیر ارزهای صادرات کالا و خدمات را مغایر قانون اعلام و بخش نامه های مرتبط آن را ابطال کرد.
ب) صنایع: ارگان رسمی مطبوعاتی دولت اعلام کرد براساس مصوبه وزارت صنعت، قیمت خودرو ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار می شود که این بسته در انتظار موافقت رییس جمهور است.
در حالی که دولت تا پایان فروردین‌ماه ارز تخصیصی به کالاهای اساسی را تا پایان فروردین‌ماه سال 98 را 4 هزار و 200 تومان اعلام کرده بود، حالا گفته‌های رسمی حکایت از این دارد که در سال 98 نیز تخصیص ارز به دارو و دیگر کالاهای اساسی قرار است با همان دلار 4 هزار و 200 تومانی دنبال شود.
ج) شرکت‌ها: جلسه معارفه شرکت صنایع ماشین‌های اداری ایران که با سرمایه ۱۲۰ میلیارد تومانی در فرابورس درج شده، امروز برگزار و آماده عرضه اولیه ۱۰ درصدی سهام می شود. همپچنین معاون بازاریابی و فروش سایپا در گفت‌وگویی در خصوص متقاضیان رنو تاکید کرد: فقط یک‌چهارم متقاضیان محصول‌های رنو در سایپا، همان چیزی که ثبت‌نام کرده‌اند، تحویل می‌گیرند.
