دنیای بورس: نماگر اصلی سهام در دومین روز کاری هفته نزول خود را با سرعت بیشتری ادامه داد و 5 هزار و 262 واحد عقب نشست. این افت حدود 3 درصدی در حالی رقم خورد که بیش از 85 درصد تعداد نمادها در کل بازار سهام-اعم از بورس، فرابورس و بازارهای پایه- در محدوده منفی قیمت دست‌به‌دست شدند و بسیاری از سهم‌ها نیز با صف فروش سنگین مواجه شدند. شاخص کل که بیش از یک ماه بر فراز مرز 180 هزار واحد نوسان داشت، در کمتر از دو روز حدود 7 هزار واحد از این مرز عقب‌نشینی کرد و به کمترین مقدار در یک ماه اخیر رسید.
از علل واکنش هیجانی بازار می‌توان به ریزش قیمت سهام بانکی طی روزهای اخیر اشاره کرد. نمادهای زیرمجموعه بانکی در هفته‌های اخیر در صدر ارزش معاملات روزانه قرار داشته‌اند. این موضوع بر تمرکز نقدینگی در این گروه‌ها اشاره داشت. با این حال ضعف بنیادی با وجود اخبار به ظاهر جذاب باعث شده که بار دیگر معامله‌گران در سمت فروش سهام این گروه فعال شوند. به صورت مشخص رویه قیمتی روزانه بانک‌ها با جو عمومی بازار رابطه مستقیم دارد. در معاملات امروز نیز به صف کشیده شدن نمادهای بانکی فشار فروش در کل بازار سهام را افزایش داد.
با این حال نکته قابل توجه تا پایان بازار جمع شدن صف فروش نمادهای بزرگ و ادامه صف‌های سنگین در گروه بانکی بود. علاوه بر نمادهای بانکی باید به هیجان همیشگی خودرویی نیز توجه داشت. این نمادها نیز بدون پشتوانه قدرتمند در مسیر پرشتاب صعودی قرار گرفته بودند، اما در معاملات امروز با فشار سنگین فروش مواجه شدند و عمده نمادهای این گروه تا صف فروش پیشروی کردند. همچنان باید تاکید کرد خطای تحلیلی عاملی بوده که برداشت از واقعیت فراتر از واقعیت باشد.
با این حال نمی‌توان از نقش منفی نهاد ناظر بورسی در چنین رفتار هیجانی از سمت بازار غافل شد. ادامه فعالیت بورس تهران با محدودیت نوسان قیمتی باعث شده که تمامی تحلیل‌ها به کنار بروند و تشکیل صف‌های خرید و فروش مبنای ارزندگی سهام قرار گیرند. این موضوع به شدت از کارایی بازار کاسته است و شدت و سرعت اثر متغیرهای واقعی در بازار سهام را کند کرده است. این تاخیر خود دلیلی بر هیجان شدید معاملاتی است. امید اندکی برای اتخاذ سیاست صحیح و حذف محدودیت دامنه نوسان وجود دارد.
تلاش بازار برای جدایی از لیدرهای جدید
معاملات امروز با فشار عرضه در گروه بانک آغاز شد و سپس این موج منفی به دیگر گروه‌ها از جمله خودرویی‌ها، پالایشی‌ها و دیگر کالایی‌ها سرایت کرد. در هفته‌های اخیر بانک‌ها، و در درجه بعدی، خودروسازان نقش لیدری بازار را به دست گرفته بودند و بر خلاف فشار عرضه در جبهه کالایی‌ها نقدینگی قابل‌توجهی را جذب کردند. با این حال، صعود قیمت در این نمادها نه در پی تغییر چشمگیر در عملکرد و بهبود تراز عملیاتی بنگا‌های مزبور، که به دنبال خوش‌بینی مفرط بورس‌بازان به اخبار مثبت پیرامون این صنایع رقم خورد. اگرچه اثر تحولات ارزی در تعدیل قریب‌الوقوع قیمت و دارایی این گروه‌ها انعکاس پیدا خواهد کرد اما نامشخص‌بودن اثر مثبت این تغییرات و بیش‌برآورد سرمایه‌گذاران از عملکرد شرکت‌های مزبور، شاخص این صنایع را دستخوش نوسانات پردامنه کرده است و معاملات کم‌عمق بورس تهران را در سطحی گسترده تحت‌الشعاع قرار داده است.
البته باید به عوامل هیجان‌آفرین سامانه معاملات هم اشاره کرد که با سیگنال صف به فعالان، خیلی زود سهامداران را تحریک به عمل می‌کند. واقعیت این است که بخش عمده‌ای از فروش‌ها به دست سهامداران حقیقی صورت می‌گیرد و این گروه در بسیاری از مواقع تحت تاثیر هیجان حاکم بر معاملات قرار می‌گیرد. موضوعی که در فشار تدریجی عرضه در دادوستدهای امروز نیز انعکاس یافت و قیمت‌ها به دور از واقع‌بینی ریزش دسته‌جمعی شدیدی را تجربه کردند. این در حالی است که محدودیت روزانه نوسان قیمت زمینه‌ساز اصلی تاخیر در تعادل قیمت و کاهش نقدشوندگی در بازار شده است.
حال، انتظار می‌رود که تقویت جریان اطلاعات در بورس تهران از مجرای انتشار گزارش‌های ماهانه، ضمن رفع نگرانی از اثر تحریم‌ها، بار دیگر توجهات بازار را به سمت سهام سودآور و ارزنده جلب کند و آرایش نقدینگی را به نفع ارزندگان یا همان سهام بنیادی بر هم زند.
ادامه حمایت حقوقی‌ها از بازار سهام
برای هشتمین روز کاری متوالی است که سهامداران عمده با انگیزه‌های حمایتی در سمت خرید سهام مشارکت دارند. بیش از 167 میلیارد تومان سهم در جریان معاملات امروز از سبد سهامداران خرد به مالکیت فعالان حقوقی درآمد. البته گروه‌های کالایی نظیر فولادسازان، فلزکاران و پتروپالایشی‌ها بیش از سایر گروه‌ها از حمایت‌ها برخوردار می‌شوند اما نبود چشم‌انداز امیدوارکننده از روند قیمت‌ها در بازار جهانی در کنار فقدان اطلاعات از عملکرد شرکت‌های بزرگ در بافت تحریم‌ها موجب فشار پایدار عرضه در این گروه‌ها شده است. حال باید دید گزارش‌های ماهانه می‌تواند جریان تغییر مالکیت در سهام را به جهت مقابل سوق دهد یا نه؟
