در خبرهای جسته گریخته حوالی بازار سهام، موضوع موافقت با افزایش نرخ خودرو توسط شرکت‌های خودروساز به بحث داغ این روزهای اهالی بورسی تبدیل شده است. بسیاری بر این باورند که افزایش نرخ فروش کارخانجات خودروسازی با انتقال سهم سودآوری از جیب دلال‌ها به جیب تولید‌کنندگان، با توجه به تقاضای بالا برای خودرو در میان آحاد جامعه، به خروج از زیان و حتی سودآوری شرکت‌های خودرویی منجر خواهد شد. در این گزارش تلاش بر این است که وضعیت تولید و فروش شرکت خودروسازی سایپا و میزان تاثیر افزایش نرخ فروش محصولات این شرکت بر سودآوری (کاهش زیان) بررسی شود.
وضعیت تولید و فروش
شرکت سایپا که در سه ماه نخست سال 109879 دستگاه از انواع محصولات تولید کرده بود، در تابستان با افت 29 درصدی تولید مواجه شد و تنها 77540 دستگاه تولید کرد. خانواده پراید و تیبا به عنوان محصولات تعیین کننده سایپا، افت تولید 30 و 31 درصدی را در تابستان نسبت به بهار تجربه کردند که نکته قابل تاملی‌ست. از سوی دیگر موجودی آماده برای فروش این محصولات در پایان نیمه نخست سال 97، 19500 دستگاه است (سهم بیش از 96 درصدی از موجودی آماده برای فروش) که هرچند در فرآیند سودآوری می‌تواند در فرآیند فروش و سودآوری به آنها کمک کند.
رشد هزینه‌های تولیدی
شرکت خودروسازی سایپا در فصل تابستان با زیان ناخالص مواجه بوده است. سهم سود ناخالص (سود حاصل از کسر بهای تمام شده از درآمد فروش که بدون در نظر گرفتن هزینه‌های عمومی، هزینه های مالی، سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی محاسبه می‌شود) این شرکت در فصل بهار 399 میلیارد تومان بوده‌است. این میزان سود ناخالص در پایان نیمه نخست سال به 283 میلیارد تومان رسیده است. این اتفاق به معنی زیان ناخالص 116 میلیارد تومانی «خساپا» در تابستان است. رشد سنگین بهای تمام شده (اعم از مواد مستقیم و سربار) در کنار عدم امکان افزایش قیمت فروش به ساخت زیان ناخالص منجر شده است.
پرواز هزینه‌های مالی
هرچند میزان تولید شرکت سایپا در تابستان افت 30 درصدی را تجربه کرده‌است اما در همین مدت شاهد پرواز بیش از 70 درصدی هزینه‌های مالی در این فصل نسبت به بهار هستیم که به ثبت هزینه مالی 1088 میلیارد تومانی در نیمه نخست سال منجر شده‌است و بار دیگر سهم اصلی نگرانی شرکت‌های خودرویی از این محل را گوشزد می‌کند. ثبت چنین هزینه‌های مالی سنگین که همزمان به تولید بیشتر محصولات منجر نشده است احتمالا به بخش تامین و ذخیره بیشتر مواد اولیه تولیدی اعم از قطعات وارداتی قبل از شروع تحریم‌های ثانویه بازمی‌گردد و باید دید ترمز این هزینه‌های مالی در گزارش‌های فصل آتی کشید خواهد شد یا خیر. مانده تسهیلات دریافتی از بانک‌ها در پایان دوره شش ماهه نخست سال به 5841 میلیارد تومان می‌رسد که سهم تسهیلات کوتاه‌مدت بیش از 75 درصد و نرخ بهره مجموع این تسهیلات کمتر از 19 درصد است.
محصولات سایپا چقدر گران شوند؟
زیان خالص فصل تابستان اتومبیل سازی سایپا اندکی بیش از 1700 میلیارد تومان است. از آنجایی که در فصل بهار شاهد سر به سر شدن سودآوری شرکت بودیم (سود 2 ریالی به ازای هر سهم) تقریبا تمام زیان 6 ماه نخست به عملکرد تابستان مربوط می‌شود. برای سر به سر شدن زیان خالص شرکت در فصل تابستان (به عبارتی نیمه نخست سال) نیازمند رشد نزدیک به 70 درصدی متوسط قیمت محصولات هستیم. با رشد 70 درصدی متوسط قیمت محصولات و تداوم عملکرد تابستان در ادامه سال، زیان خالص نیمه دوم سال صفر می‌شود. اما زیان سالانه شرکت همان 1700 میلیارد تومان باقی می‌ماند. برای صفر شدن زیان خالص کل سال نیازمند رشد بیش از 100 درصدی نرخ محصولات برای 6 ماه دوم سال هستیم. توجه داشته باشید که این میزان رشد تنها به از بین رفتن زیان خالص شرکت در پایان سال مالی کمک می‌کند و به سودآوری منجر نمی‌شود. این مهم بدین معناست که با افزایش مجدد هزینه‌های شرکت به دلیل ساختار تورمی اقتصاد در سال آینده، برای حفظ شرایط خنثی(سود هر سهم صفر ریال) مجددا نیازمند رشد قیمت محصولات هستیم.
